Voor de vierentwintigste keer begon Prinsjesdag op dinsdag 19 september met de Prinsjesdagviering in de Haagse Grote Kerk, een moment van bezinning bij de opening van het parlementaire jaar. Het thema van de viering luidde ‘Mensenrechten – Wij zijn de tijden’.
De genodigden waren de leden van de Nederlandse regering, leden van de Eerste en Tweede Kamer en Hoge Colleges van Staat, vertegenwoordigers van religieuze en levensbeschouwelijke gemeenschappen en maatschappelijke organisaties. De viering werd door ruim duizend belangstellenden bijgewoond, waaronder veel kinderen.
Augustinus
De aanleiding voor het thema ‘Mensenrechten – Wij zijn de tijden’ lag in de herdenking dit jaar van vijfenzeventig jaar mensenrechten, zoals vastgelegd in de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens. De organisatoren wezen naar de woorden van kerkvader Augustinus: ‘Het zijn slechte tijden, het zijn moeilijke tijden – dat zeggen de mensen tenminste. Laten we liever goed leven, dan worden de tijden vanzelf goed. Wij zijn de tijden. Zoals wij zijn, zo zijn de tijden.’ ‘Door samen na te denken over de mens en de opdracht van de mens voor de ander geven we invulling aan onze tijden’, legde Ad van der Helm, voorzitter van de Stichting Prinsjesdagviering, uit.
Gerechtigheid
Joden, moslims, humanisten, christenen, bahaï’s, hindoes, boeddhisten, soefi’s, sikhs en Brahma Kumaris vertelden tijdens de viering hoe zij vanuit hun traditie de oproep van St. Augustinus vorm geven, een oproep om zich in te zetten voor menswaardigheid en gerechtigheid. ‘Rechtvaardigheid overstijgt alle sociale en maatschappelijke grenzen’, zei moslim Yüksel Eksilmez. Hindoe Vidjay-Anand Jhinkoe beaamde dat. ‘Mensenrechten omvatten het recht op leven en vrijheid, vrijheid van slavernij en marteling, vrijheid van denken en meningsuiting, recht op werk en onderwijs, gezondheid en nog veel meer’, vertelde hij. Humaniste Didi de Jong: ‘Om mens te zijn heb ik èn vrijheid èn andere mensen nodig.’ De jood Asjer Waterman benadrukte dat een vreedzame samenleving nabij is als ‘we respectvol omgaan met de ander, de natuur en de dieren.; Volgens christen Bert Jan Lietaert Peerbolte heeft gerechtigheid alles met God te maken. Hij haalde het evangelie van Mattheüs aan waarin Jezus spreekt over wat het belangrijkste is in het leven: ‘Zoek liever eerst het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid, dan zullen al die andere dingen je erbij gegeven worden’. Spiritualiteit is wezenlijker dan al het andere. Wie rijk genoeg is om te delen moet dat doen. Lietaert Peerbolte: ‘Het recht van de arme wordt daarmee ook een opdracht voor de rijke.’
Krachtig gebaar
Het koor was treffend gekozen. Duniya bestaat uit zangers die afkomstig zijn uit allerlei landen. Ze zongen: ‘Hier in jouw armen vind ik wat ik heb verloren, want ik woon niet waar ik ben geboren. Hier is mijn huis.’ De viering werd afgesloten door het zingen van het Wilhelmus. Alle voordragers stonden zij aan zij naast elkaar op het podium en hielden elkaar vast: een betekenisvol en krachtig gebaar. ‘Misschien wel het allermooiste moment van de dag’, zei de juffrouw van een groep kinderen.
De oorsprong van de viering ligt in de jaren zestig van de vorige eeuw. Aanvankelijk organiseerde de Nederlandse Hervormde Kerk een gebedssamenkomst bij de opening van het parlementaire jaar. Dit werd later een oecumenische bijeenkomst met deelname van andere christelijke kerken. Vanaf 2000 is de Prinsjesdagviering interreligieus en interlevensbeschouwelijk. De participerende organisaties aanvaarden de parlementaire democratie als beginsel voor de Nederlandse samenleving.
Berry van Oers, referent Interreligieuze Ontmoeting van de Raad van Kerken