Op donderdag 1 juni overleed dr. Agnes Abuom, tot 2022 voorzitter van de Wereldraad van Kerken. Zij was de eerste vrouw en de eerste Afrikaan die deze functie bekleedde. Als Anglicaanse met een theologische achtergrond vervulde ze sinds 1998 verschillende functies binnen de Wereldraad.
Allereerst was zij voorzitter van de sectie Afrika, later werd zij lid van het uitvoerend comité. Bij de 10e assemblee van de Wereldraad in Busan (2013) werd Abuom per acclamatie gekozen tot voorzitter (moderator) van het Centraal Comité. Daarnaast adviseerde zij internationale organisaties over thema’s als gerechtigheid, vrede en verzoening.
Brug
Abuom studeerde aan de universiteit van Nairobi en werd in die tijd politiek actief. Ze probeerde daarbij een brug te slaan tussen het christelijk geloof en het socialisme. Dat was niet eenvoudig, vertelde ze in een interview in 2009. ‘De kerken voelden zich vaak ongemakkelijk met het socialisme en veel linkse bewegingen wezen religie af, maar ik was in staat mijn linkse gevoel voor gerechtigheid met mijn geloof te verbinden.’
Bij de algemene vergadering van de Wereldraad van Kerken in Nairobi in 1975 maakte Abuom kennis met de wereldwijde oecumene. In 1976 vluchtte ze vanwege haar politieke activiteiten naar Zweden. Daar vervolgde zij haar studie theologie, die ze afrondde met een doctorstitel in missiologie over de rol van NGO’s in ontwikkelingswerk. Bij haar terugkeer in Kenia in 1989 werd ze, vanwege haar oppositie tegen president Daniel Arap Moi gevangengezet.
Vanuit de kringen van de Wereldraad wordt niet alleen de inzet maar ook de persoonlijkheid van Abuom met eerbied geroemd. Orthodox priester Ioan Sauca, die als waarnemend algemeen secretaris de laatste jaren nauw samenwerkte met Abuom en samen met haar de assemblee in Karlsruhe leidde, noemde haar ‘niet alleen onze moderator, maar ook een heilige vrouw: ze leefde haar geloof in alles wat ze deed.’
Doorleefde spiritualiteit
Ds. Jerry Pillay, sinds januari van dit jaar algemeen secretaris van de Wereldraad, roemde haar leiderschap. ‘Haar wijsheid, geduld, vermogen om te luisteren, gevoeligheid en standvastigheid gaven haar de kwaliteiten van een dynamische en wijze leider. Het was een zegen voor de Wereldraad dat zij vele jaren in de oecumenische beweging heeft gediend. We zullen altijd met vreugde en dankbaarheid aan haar terugdenken.’
De grote inzet van dr. Agnes Abuom voor gerechtigheid en vrede, vrouwenrechten en -emancipatie en klimaatgerechtigheid, gedreven door en geworteld in een diep doorleefde spiritualiteit, heeft velen geïnspireerd en tot voorbeeld gediend.
Foto: WCC / Magnus Aronson