Het is zaterdagmiddag 3 september. Wanneer ik aankom op het terrein van de Assemblee is het stil, de tentjes voor de markt der mogelijkheden zijn dicht, de luiken voor het buffet zijn gesloten, in de tent voor het gebed, het hart van het terrein is leeg en niemand die in of uit de verschillende zalen komt aanlopen.
Een groot deel van de deelnemers zijn vroeg op pad gegaan voor verschillende excursies. Een mogelijkheid die ook voor de zondag geldt. De, in verhouding, enkele deelnemers die er wel zijn, zijn in negen verschillende groepen samengekomen als ‘Assembly Committees’. Iedere groep buigt zich over een ander thema, zoals de financiën, de uitspraken over publieke aangelegenheid of de boodschap waarmee de Assemblee zal afsluiten en een begin inluidt voor de komende jaren tot en met de volgende Assemblee.
Noord en zuid bijeen
Het is in deze vreemde stilte na alle levendigheid van de afgelopen dagen, dat ik mij naar de Netwerkzone van de Wereldraad begeef. Hier ben ik verantwoordelijk voor presentaties door de mensen van de Wereldraad en mensen te wijzen op de publicaties uitgegeven door de Wereldraad, die overigens gratis te downloaden zijn. Dan ervaar ik opnieuw wat mij raakt in de wereldwijde oecumenische beweging. Nog niet binnen val ik meteen in het verhaal van de Koreaanse Jin Yan Kim. Hij neemt de aanwezigen mee naar de spanningen in zijn land, dat ene land, waar al generaties lang geen vrede hebben gekend. In plaats daarvan is er sprake van verdeeldheid, geweld en oorlog. Hij vertelt hoe vanuit de Wereldraad bijeenkomsten plaatsvinden voor mensen uit beide delen. Vaak onzichtbaar voor ons. Toch, waar de vrede niet lijkt te dagen, staan er in die onzichtbaarheid mensen op om wegen te vinden vanuit een spiritualiteit die transformatie mogelijk maakt voor vrede en verzoening. Hoe? Door gebed, door bijeenkomsten en vooral door elkaar niet uit het oog te verliezen en hun harten te blijven openen voor elkaar.
Daadwerkelijk op pelgrimage
Datzelfde geldt voor de mensen in Colombia. Andres Pacheco Lozano neemt het woord over van Yin. Hij vertelt de aanwezigen dat zowel hij, als zijn moeder, als zijn oma geboren en opgegroeid zijn in een land zonder vrede, maar met oorlog en geweld. Samen met Jin is hij één van de deelnemers van de Reference Group van de Pelgrimage van Gerechtigheid en Vrede van de Wereldraad van Kerken. Ze herkennen zichzelf in elkaars verhalen. Ook in de verhalen die zij hebben gedeeld in de afgelopen jaren als reference group. Een oecumenische groep met mensen uit alle delen van de wereld die niet alleen werkten aan een theologische verdieping van het nieuwe concept van de Wereldraad, de pelgrimage van gerechtigheid en vrede, maar ook daadwerkelijk met elkaar op pelgrimage gingen. Meestal naar mensen die het nieuws niet halen, die stemlozen in een wereld waarin zoveel geroepen wordt. Door deze Pilgrimage Team Visits die door de deelnemers gedeeld werden, kwam men tot aandachtsvelden voor verdere reflectie: de kwestie van het toe-eigenen van land, racisme en gendergelijkheid.
Het zijn de mensen
In de zogenaamde stilte van deze zaterdagmiddag zijn het de stemmen van hen die door deze pelgrimage aan het licht zijn gekomen. En dat vanuit de stilte de stem blijft klinken om gerechtigheid en vrede en oog te houden voor zoveel mensen die vanuit hun hart blijven opstaan. Of zoals Gloria, de voorzitter van de Raad van Kerken in Latijns Amerika in haar videoboodschap deze middag zei: ‘Het zijn niet de verklaringen die leiden tot vrede, het zijn de mensen.’
En zo gaat de oecumenische beweging deze dagen verder: Mensen die elkaar meenemen in hun persoonlijke verhalen, verhalen die gevuld zijn met zegeningen, met de gebrokenheid en met de hoop en kracht van verandering vanuit Gods Geest van Leven voor het geheel van deze wereld en haar mensen. Een spirit die mensen niet verlaat, maar die steeds weer opnieuw aanklopt. Zelfs vanuit de zogenaamde stilte.
Het is wellicht ook diezelfde roep die deze ochtend in het Bijbelgedeelte naar voren kwam, wanneer Zacheus vanuit de boom Jezus op een afstand bekijkt, maar Jezus zijn levensverhaal binnenstapt, Hij ongevraagd woning bij hem zoekt om samen met hem, als compagnions, het brood te delen tijdens het diner en zo broeders en zusters worden door het delen van het brood als het brood des Levens.
Ds. Margarithe Veen
Foto: Sean Hawkey/WCC: Andres Pacheco Lozano (L) en Jin Yan Kim (R)