In april stuitte ik in een kerk in Mannheim op een flyer over de ‘Fahrradpilgerweg’ naar de Assemblee van de Wereldraad van Kerken in Karlsruhe. Vanuit de vier windrichtingen zouden groepen fietsers op weg gaan om elkaar in Karlsruhe te ontmoeten. Ik had kort daarvoor een heel positieve ervaring opgedaan met te voet pelgrimeren van Amsterdam naar Den Bosch. Dus een fietspelgrimage leek me ook wel wat.
Ik koos voor de westelijke route vanuit Trier. De tocht was duidelijk bedoeld voor Duitsers: bij het invullen van mijn gegevens werd mijn postcode geweigerd. Ik heb toen maar een postcode in Trier ingevuld en mijn juiste gegevens in het opmerkingenveld geplaatst. Ik was zeer welkom om als Holländerin ook mee te fietsen.
Onze groep bestond afwisselend uit 4 tot 10 personen. De eerste drie dagen fietste ik met alleen mannen. Sommigen deden een of enkele etappes mee. Daar waren veel Pfarrers en Pfarrerinnen bij uit verschillende kerken: Luthers, Reformiert, Methodistisch, een ziekenhuispfarrer. Dat leverde boeiende gesprekken op, al is de hele dag Duits beluisteren en spreken best vermoeiend. Problemen die in de Nederlandse kerken spelen, zoals vergrijzing, afstoten van kerkgebouwen, spelen in Duitsland ook. We voelden ons zeer met elkaar verbonden.
Andacht
Onderweg hadden we dagelijks twee of drie keer een ‘Andacht’, een moment van bezinning, gebed, een lied en een zegen. Van veel liederen bleek de melodie mij bekend. Als ik dan zo gauw mijn liederenblaadje niet kon vinden, zong ik maar in het Nederlands mee. De bezinning ging over God, maar ook over de omgeving, de Umwelt, waar we doorheen fietsten.
Dwangarbeiders
Zo stonden we stil bij de betekenis van de ijzerindustrie in het Saarland, inclusief een bezoek aan de Völklingerhutte, een voormalig staalbedrijf, dat nu als Unesco Werelderfgoed is aangemerkt. De beladen geschiedenis tijdens WO II kreeg ook aandacht: duizenden dwangarbeiders werden hier tewerkgesteld, van wie velen stierven. Een Stolperstein houdt de herinnering hieraan levend.
Klimaatverandering
Kijkend naar de omgeving zagen we de gevolgen van klimaatverandering. Het meest sprekende voorbeeld was toen we volgens de planning een beek, de Heilbach (what’s in a name?) zouden doorwaden. Maar er viel niets te doorwaden; de beek stond droog. De leider van onze groep had daar eerder nog natte voeten gekregen. Het deed me denken aan de tijd van Elia, waarin er jaren geen regen viel.
Kerken onderweg
Het lukte helaas niet om slaapplaatsen te regelen in Gemeindehaüser, maar we werden wel gastvrij ontvangen in meerdere kerken. In Saarlouis vierden we met elkaar de Maaltijd van de Heer, waarna we konden genieten van een heerlijke lunch. De Pfarrer fietste vervolgens een kilometer of tien met ons mee.
Ook in Pirmasens stond er een lunch klaar. In Wörth werden we op onze laatste avond onthaald op een door de Pfarrer persoonlijk bereide voortreffelijke maaltijd van de grill. Ook de vegetariërs in de groep (de helft) kwamen ruimschoots aan hun trekken.
De eerste twee dagen langs Moezel en Saar waren makkelijke vlakke etappes. Daarna moesten we klimmen en dalen, vaak over onverharde wegen, om de drukke Bundesstraßen te vermijden. Een Duitse Fahrradweg is toch echt wat anders dan de gladde Nederlandse fietspaden. Op woensdag was het vooral dalen tot aan het veer over de Rijn.
Aankomst
Het was bijzonder om, voor het eerst in de verkoelende regen, op de Marktplatz de andere groepen uit Noord, Oost en Zuid te ontmoeten en samen de tocht af te sluiten met een viering buiten.
De rest van de middag nam ik de kans waar Karlsruhe verder te bekijken. Aan het eind van de middag mocht ik, ook weer op de Markt, de livestream van de spetterende openingsviering meemaken.
Vele ervaringen rijker en met een uitnodiging in het Saarland te komen logeren (bij de ziekenhuispfarrerin) zoefde ik op donderdag met de ICE terug naar Nederland.
Joke Koelewijn
gemeentelid Protestantse Gemeente Bussum