De brief van de Wereldraad van Kerken (WCC) – waarin Patriarch Kyrill wordt gevraagd te bemiddelen zodat de oorlog kan worden beëindigd – is door hem beantwoord.
In zijn brief wijst Patriarch Kyrill op de ‘gedeelde verantwoordelijkheid van alle lidkerken van de Wereldraad voor gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping.’ Elders in de brief spreekt hij zijn hoop uit dat er spoedig weer sprake zal zijn van ‘een duurzame en op recht gebaseerde vrede’.
‘Hij stelt echter ook’, zo beschouwt vice-voorzitter Raad van Kerken in Nederland – Kees Nieuwerth, ‘dat de Wereldraad overeen kwam dat de lidkerken zich zouden dienen te onthouden van ‘politieke voorkeuren en eenzijdige benaderingen’ en van ‘daden die onverenigbaar zijn met een broederlijke relatie.’
Wederzijdse verantwoordelijkheid
‘Tegelijkertijd voert Patriarch Kyrill aan dat Rusland en het Russische volk onrecht aangedaan is. Dat de beloofde ‘veiligheid en waardigheid van Rusland’ – niet werden gerespecteerd doordat het werd ‘ingesloten’ door de NAVO. Ja, zelfs dat de vrees bestond dat deze alliantie wapengeweld tegen Rusland zou inzetten.’
‘Wat het eerste betreft: zonder meer waar,’ stelt Nieuwerth. ‘Wat het tweede betreft: de NAVO heeft zich altijd opgesteld als verdedigend, niet aanvallend. Hoe dan ook, zijn dit geen redenen voor Rusland een oorlog in Oekraïne te ontketenen. Binnen de Wereldraad van Kerken werd ook afgesproken dat lidkerken ‘wederzijdse verantwoordelijkheid’ dienen af te leggen tegenover elkaar, over door hen uitgedragen standpunten.’
‘Het is in dat verband dat de Wereldraad de Patriarch vraagt zich uit te spreken tegen deze oorlog en zich in te zetten voor vrede. In zijn reactie wordt wel gesproken van ‘het lijden van het Russische volk’ maar met geen woord gerept over het onrecht en lijden dat Rusland het Oekraïense volk aandoet.’, duidt Nieuwerth.
Eenzijdig
Patriarch Kyrill spreekt in zijn brief ‘de hoop uit dat de Wereldraad van Kerken zelfs in deze moeilijke tijden, zoals in heel zijn geschiedenis het geval is geweest, een platform zal kunnen blijven voor een onbevooroordeelde dialoog, vrij van politieke voorkeuren en een eenzijdige benadering.’
‘De Wereldraad eenzijdig?’, vraagt Kees Nieuwerth zich af. ‘Ja, in zekere zin: het is een eenzijdig en onomwonden kiezen tegen oorlog als oplossing voor politieke conflicten en kiezen voor ‘rechtvaardige vrede!’