Vandaag verschijnt het Oecumenisch Leesrooster 2022-2031, een negenjarig lees- en zingrooster dat met Advent 2022 (A-jaar) ingaat. Het rooster is beschikbaar in twee vormen: Als papieren uitgave en digitaal. Beide zijn te bestellen in de webshop.
Het nieuwe rooster is gemaakt door een breed samengestelde commissie, onder leiding van Klaas Touwen en Pieter Endedijk. In onderstaand artikel van de hand van Klaas Touwen leest u meer over de achtergrond van het rooster en de gemaakte keuzes.
Binnenkort zal een webinar plaatsvinden voor voorgangers en andere belangstellenden rond het gebruik van het rooster. Nadere informatie zal bekend gemaakt worden via onze website en nieuwsbrief.
Introductie
De basis van het Oecumenisch Leesrooster ligt in het Common Lectionary, een afgeleide van de ABC-jarigheid van het Romeins Missaal (1969, herzien in 1981). Dit Common Lectionary (1983), later herzien tot Revised Common Lectionary (1992), heeft in Nederland twee edities die zijn vervat in het Oud-Katholiek Lectionarium (1993) en het Dienstboek van de Protestantse Kerk in Nederland (1998).
De oorspronkelijke leeswijze van het Romeins Missaal is in de meeste gevallen nog duidelijk herkenbaar. De verdere ontwikkelingen die het Common Lectionary heeft ingeboekt, liggen vooral in een ruimere perikoopafbakening, zodat een tekst voor zichzelf mag spreken en niet bij voorbaat de mond wordt gesnoerd door de Vaticaanse knipseldienst. Een andere ontwikkeling is dat het Oude Testament uitvoeriger aan de orde komt met een eigen stem en niet slechts als aangever voor het evangelie.
Waar het Dienstboek van de Protestantse Kerk op de groene zondagen (‘door het jaar’) het Common Lectionary heeft verminkt door al de epistels uit te roosteren, volgt het Oecumenisch Leesrooster in deze perioden de Oud-Katholieke versie om protestanten er toch toe te verleiden van Petrus, Paulus en Johannes te lezen. Dit voor wat betreft de basis, de ‘onderlegger’.
Eigen sporen
Het Oecumenisch Leesrooster bewandelt daarnaast eigen sporen. Soms wordt een leeswijze naar voren gehaald van een van de bij de Raad van Kerken aangesloten kerkgenootschappen. Dat was het geval bij de Reformatieherdenking (1517-2017) toen het lutherse rooster een jaar lang gevolgd werd. Iets dergelijks zal in 2025 het geval zijn als wij 1700 jaar Concilie van Nicea vieren aan de hand van het Orthodoxe rooster. Daarmee wordt ook zichtbaar dat de Raad van Kerken in Nederland inmiddels drie Orthodoxe lidkerken telt: de Koptisch Orthodoxe Kerk, de Orthodoxe Kerk in Nederland en de Syrisch-Orthodoxe Kerk in Nederland.
Een ander spoor kan zijn dat het Oecumenisch Leesrooster een aantal zondagen wijdt aan een heel bijbelboek dat in lectio continua of lectio currens aan de orde wordt gesteld. Bijvoorbeeld: heel de Veertigdagentijd van 2024 staat onder het beslag van de profeet Jeremia en Klaagliederen; in de Paastijd van 2026 wordt de Hebreeënbrief gelezen.
Van tijd tot tijd stimuleert het Oecumenisch Leesrooster het intergeneratieve vieren met een cyclus die in het bijzonder op kinderen is ingericht. Bijvoorbeeld: in 2022 is de Adventstijd gewijd aan de vrouwen die in het matteaanse geslachtsregister van Jezus voorkomen: naast Maria zijn dat Tamar, Rachab, Ruth en Batseba.
Een minder frequente kerkgang (vraagzijde) en de praktijk dat geloofsgemeenschappen niet meer elke zondag een kerkdienst hebben maar een dienstencarrousel in de regio hebben georganiseerd (aanbodzijde) laat het Oecumenisch Leesrooster niet ongemoeid.
Deze tendensen stellen vragen aan de praktijk van de doorgaande lezing. Wat voegt een lectio continua of lectio currens toe, als deze discontinu gehoord wordt? Het betekent dat het Oecumenisch Leesrooster zo is ingericht, dat iedere zondag op zichzelf moet kunnen staan. Het is niet vruchtbaar terug te verwijzen naar ‘waar we het verleden week over hebben gehad’, want daarmee wordt de helft van de aanwezige gemeenteleden het bos ingestuurd. In tijden van onregelmatige kerkgang is het belangrijk dat iedere zondag een eigen afgerond profiel heeft.
Anderzijds komt lectio continua tegemoet aan de waarde van de rijkelijk gedekte tafel van Gods Woord, althans voor zover het om ‘elementaire bijbellezingen’ gaat, zoals dat bijvoorbeeld met het boek Exodus het geval is. Het vierplezier van de gemeente die wel zondag aan zondag bijeenkomt, legt ook gewicht in de schaal. De kerk kan niet voorkomen dat wie er niet was, iets heeft gemist.
Ds. Klaas Touwen, voorzitter commissie Oecumenisch Leesrooster
Bestellen
Het Oecumenisch Leesrooster 2022-2031 is te bestellen in de webshop van de Raad van Kerken in Nederland. De uitgave is beschikbaar in twee vormen: als download (€ 6,00) of als papieren uitgave (€ 10,00).