De Coronacrisis is voor iedereen een beproeving. Maar hoe de tijden te duiden? Kunnen we straks terug naar het oude normaal of is de crisis slechts het begin van ingrijpende veranderingen? Dat is geen gemakkelijke vraag, wist Prediker al: ‘God heeft alles wat er is de goede plaats in de tijd gegeven, en ook heeft hij de mens inzicht in de tijd gegeven. Toch kan de mens het werk van God niet van begin tot eind doorgronden’ (Prediker 3: 11).
Op 10 maart houden protestantse gemeenten de jaarlijkse Biddag voor gewas en arbeid en in de dagen daarna zijn er klimaatacties. De protestantse bid- en dankdagen in voor- en najaar zijn in de Middeleeuwen ontstaan. Het is een mooi gebruik om aan het begin van het voorjaar God te bidden om zegen over gewas en arbeid en in de oogsttijd God te danken voor de vruchten van de oogst. Wie dicht bij de natuur werkt en leeft, heeft ongetwijfeld meer gevoel voor de relatie tussen mens en natuur dan de gemiddelde stadsbewoner die recreëert in de natuur en met (te) grote vanzelfsprekendheid de vruchten van de aarde in de supermarkt haalt. Wie dichter bij de natuur staat is waarschijnlijk ook ontvankelijker voor de band met God, de bron van alle leven. De mens heeft misschien veel, maar lang niet alles in de hand.
Moed
De Covid19 pandemie raakt aan onze zekerheden. Tijdens de eerste lockdown was er angst voor dreigende tekorten in de supermarkten. Meteen werd er gehamsterd. Die paniek werd snel gesust. Maar inmiddels zijn alleen al in ons land tienduizenden mensen door ziekte of verlies persoonlijk getroffen, is er grote economische schade, gebeurt onderwijs grotendeels online en is het culturele en kerkelijke leven verregaand ontregeld. Het leven gaat, zo goed als het gaat, door. Maar de joie de vivre is aan het verdwijnen terwijl het einde van corona nog niet in zicht is.
Sommigen zien in de crisis een kans. Het bestel dat ons vrijheid en voorspoed bracht, is op grenzen gestoten. De rek is eruit, deze tijd loopt op zijn einde. ‘Voor alles wat er gebeurt is er een uur, een tijd voor alles wat er is onder hemel’, zegt Prediker 3:1. De problemen liggen voor het oprapen. Op dit moment staat alles in het teken van de strijd tegen de pandemie. Intussen vraagt de klimaatcrisis om structurele veranderingen in onze wijze van produceren, consumeren en leven. Maar willen we wel veranderen? En kunnen we dat individueel en als samenleving opbrengen? Waar halen we de moed vandaan?
Klimaatalarm
Aansluitend op de Biddag voor gewas en arbeid wordt van 11 tot 14 maart op diverse plaatsen in het land een klimaatactie gehouden. Op 14 maart om 15.00 ’s middags zullen op veel plaatsen klokken geluid worden om dit Klimaatalarm kracht bij te zetten. In interreligieuze en oecumenische diensten wordt gebeden om verandering en een leefbare toekomst voor onze kinderen en kleinkinderen. Zal het Klimaatalarm gehoor vinden? In welke grond zal deze boodschap vallen? En als het alarm gehoor vindt, welke stappen moeten dan gezet worden en welke consequenties zal dat met zich meebrengen? ‘Wie oren heeft om te horen, moet goed luisteren’, zegt Jezus in Marcus 4:9.
We zijn op weg naar Pasen. De veertigdagentijd is een tijd om onze relatie met God en met elkaar op orde te brengen door gebed, onthechting en naastenliefde. In de kerken zingen we Godlof omdat Hij wonderen verricht en het tij doet keren. ‘Keer nu ons lot, Heer, zoals u water doet weerkeren in de woestijn. Zij die in tranen zaaien, zullen oogsten met gejuich’ (Psalm 126:4-5). Geloof is een daad van overgave en vertrouwen dat de Heer in goede en moeilijke dagen sturing geeft en in het nodige zal voorzien. Daarom bidden en danken we. Voor moderne mensen is het misschien moeilijk om dat aan te nemen. We zijn erop gericht ons eigen lot in handen te nemen. Maar in hoeverre is dat mogelijk? Een virus, zo blijkt, kan zomaar roet in het eten gooien en de wereld veranderen. Maar als een virus daartoe al in staat, waarom wenden we ons dan niet tot de God van het Verbond en de Belofte? Hij is ons in mensen nabij gekomen en maakt de toekomst mogelijk, zelfs als dat schier onmogelijk lijkt.
Laten we Biddag in ere houden. En daarnaast onze ogen openen voor de andere grote problemen die om ingrijpende veranderingen vragen. Het geloof dat God nieuwe toekomst mogelijk maakt, is daarbij een belangrijke steun. Ook daarvoor mogen we bidden en danken.
Geert van Dartel is voorzitter van de Raad van Kerken en bestuurslid van het NBG
Deze tekst verschijnt eveneens op debijbel.nl