Aan hartstocht geen gebrek deze zondagochtend aan de bocht in de Zaan bij Wormerveer. In het 60 jaar oude kerkje van de Vrije Evangelische Gemeente maakt men zich op de voor de kerkdienst. In de hal staan tientallen schoenendozen, verzameld voor de Actie4Kids. Voor deze dienst komen mensen uit de wijde omgeving van de Zaanstreek naar hun kerk. Vandaag gaat niet de eigen predikant ds. Jikky de Jonge-Buursma voor, maar broeder Harm Jager. Een bezoeker vertrouwt me bij het binnengaan toe extra blij te zijn met de voorganger van vandaag: ‘Hij laat ons ook altijd liederen van Johannes de Heer zingen, heerlijk.’ Ouderen maar ook opvallend veel jonge gezinnen zoeken hun plek. Als het orgel inzet met Psalm 146, ‘Zing mijn ziel voor God uw Here’, is iedereen erbij betrokken.
De Bond van Vrije Evangelische Gemeenten (VEG) is één van de kleinere lidkerken van de Raad van Kerken. Het zijn ruim 30 gemeenten met zo’n 4300 belijdende leden. Dit jaar heeft de voortgezette gereformeerde Kerk van Harkema zich aangesloten bij de VEG, daar staat tegenover dat na 95 jaar de VEG Den Haag dit najaar is opgehouden te bestaan. De gemeenten hebben hun geschiedenis in de 19e eeuw. Ze ontstaan uit verzet tegen overheidsbemoeienis met de kerk, maar men was ook bevreesd voor vrijzinnige invloed. In 1881 verenigen vijf gemeenten zich in een bond. De VEG kenmerken zich door de volgende vijf punten, die, zo meldt de Bond, als vingers van één hand bij elkaar horen. Ze hechten aan de plaatselijke gemeente, het gaat om een persoonlijk geloof, iedereen is evenveel waard, geloven is bewegen dus een geschreven geloofsbelijdenis heeft nooit het laatste woord, en gemeenten en kerken hebben elkaar nodig.
In Wormerveer is deze zondag algemeen secretaris van de Raad van Kerken, ds. Christien Crouwel te gast. In haar pelgrimage langs de lidkerken van de Raad wordt zij in de dienst hartelijk welkom geheten door voorganger broeder Harm Jager. ‘We zijn blij en dankbaar dat je hier bent. Dit is waarschijnlijk de mooiste dienst die je gaat meemaken’, aldus Jager die namens de Bond ook afgevaardigde is naar de Raad. Reflection, de eigen zang- en muziekgroep die de dienst opluistert, zet in met het lied dat voor de gasten van de Raad gezongen moet worden. ‘Welk een vriend is onze Jezus’, schalt het in Wormerveer. Christien Crouwel wordt op de kansel uitgenodigd de gemeente toe te spreken. Ze wijst op het geloofsgesprek van kerken binnen de Raad, over wat hen bindt, maar ook waar de meningen uiteenlopen, en wat dat betekent voor het zelfverstaan van de kerken. ‘Het gaat er in de Raad ook om hoe we als kerken kunnen bijdragen aan een beter en leefbaar Nederland’, aldus ds. Crouwel tot de gemeenteleden.
Bij het uitgaan van de dienst wordt ds. Crouwel gevraagd om in de rij naast de voorganger en de kerkenraad alle bezoekers de hand te schudden en een goede zondag te wensen.
Wat bindt jullie in de Bond, wil Christien Crouwel tijdens de koffie weten van de kerkenraad. Thea Breman, Danny Wilkens, Marjan Paeper en Merk van de Geer vullen elkaar aan; het gezamenlijk belijden van het geloof in Christus, het je niet willen houden aan van boven opgelegde regels en het niet kennen van formulieren van trouw en rouw. Maar wat vooral naar voren komt in het gesprek is de belangrijke plek die de Heilige Geest inneemt in het leven van de vrij-evangelischen. De geest laat zich niet sturen, klinkt het, en zo komt het ook dat de 33 gemeenten allemaal anders zijn. Broeder Harm Jager vat het mooi samen: ‘Als kerk ben je één, maar je beleeft het geloof verschillend.’ Zo zijn kinderen welkom aan het avondmaal, zijn veel gemeenteleden bezig met Maranatha, de wederkomst van Jezus Christus, en is iedereen die Jezus als zijn/haar Heiland aanvaardt welkom.
De liederen van Johannes de Heer en uit de Opwekkingsbundel worden met veel enthousiasme meegezongen deze zondag. In zijn overweging over de Vrijheid in Christus benadrukt broeder Jager dat de Bondsgemeenten zich graag beroepen op vrijheid, maar dan niet de vrijheid waarmee iedereen zijn gang gaat. ‘Wij willen een open, dynamische missionair gerichte gemeenschap zijn, waarin ruimte is voor verscheidenheid en veelkleurigheid,’ vertelt Jager en hij herinnert aan de gemeenschap van vrije mensen die gebonden zijn aan de Heiland, die de apostel Paulus voor ogen had.
De oecumene is belangrijk voor de VEG. De kerken van Wormerveer werken al tientallen jaren samen met 16 kerken in de Zaanstreek. Het gaat daarbij dan om gezamenlijke vieringen op Hemelvaartsdag, een Alpha-cursus, de Gebedsweek voor de Eénheid van de christenen, de open dag op 2e kerstdag met de naburige PKN-gemeente, de kledingactie voor Oekraïne, de gezamenlijke gebedsdienst in januari 2020 met de Nederlands Gereformeerden; aan activiteiten geen gebrek.
Maar toch klinken ook waarschuwende woorden vanuit de kerkenraad, verwoord door Danny Wilkens: ‘We moeten geen extra projecten aangaan als we er geen mensen voor in de gemeente hebben.’ Want de bezoekers bij de VEG mogen zich dan zeker in Wormerveer snel thuis voelen, plaatselijk en landelijk is de spankracht van vrijwilligers niet eindeloos. De kerkenraadsleden vinden het uitstekend dat de landelijke Raad van Kerken de armoede in Nederland op de kaart zet en zich bijvoorbeeld inzet voor de opvang van vreemdelingen, maar lokaal kost het moeite om de gesprekken daarover aan te gaan.
Teun-Jan Tabak
Foto: Teun-Jan Tabak