Welk verjaardagscadeau geef je aan iemand op hoge leeftijd? Dat vroegen de kinderen zich af bij het naderen van de negentigste verjaardag van hun moeder. Machteld Stam-Timmer, gemeenteopbouwer van de Algemene Doopsgezinde Sociëteit, stelt het thema in de orde in de jongste uitgave van Doopsgezind plus. Haar antwoord past bij het pleidooi van de Raad van Kerken om bij de vierde levensfase van mensen niet zozeer het accent te leggen op ‘voltooid leven’, maar liever van gedachten te wisselen over zingeving en levensrijkdom. Vandaar de column van Machteld Stam hieronder.
Het doucheschuin en de eau de toilette van vorig jaar waren, zuinig als moeder as, nog niet op. Bloemen zou ze traditiegetrouw al van haar buurvrouw krijgen. Bovendien wilden de kinderen bij zo’n jubileumjaar een beetje uitpakken. Maar waarmee deden ze moeder een plezier?
Een prachtige leeftijd: negentig jaar. Oud ook, zeker in de ogen van de kleinkinderen. Maar moeder was in haar doen en laten niet bepaald bejaard te noemen. Toegegeven, ze kende haar fysieke beperkingen waardoor haar actieradius aan het afnemen was. Het viel niet altijd mee om het contact met anderen te onderhouden. Het kringetje om haar heen werd kleiner. Maar haar interesse voor de wereld dichtbij, en ook verder van haar vandaan, was niet onverminderd groot. Ze was benieuwd naar wat er speelde in de levens van anderen. Wat hield hen bezig, waar ging hun interesse naar uit? Ook probeerde ze belangstellend nieuwe ontwikkelingen in de technologie te volgen.
Met deze gedachten in het achterhoofd opperde één van de kinderen moeder een mobiel te geven. Een mobiel zou de wereld weer wat dichterbij brengen. Ze zou de belevenissen van anderen beter kunnen volgen, ook al waren die niet in de gelegenheid haar te bezoeken. En met haar nieuwsgierigheid voor de werking van apparaten, ook al waren die ver na haar geboorte uitgevonden, zou ze met enige uitleg het gebruik wel onder de knie krijgen.
Moeder was blij met haar cadeau. En die vreugde nam toe toen ze de berichtenservice WhatsApp ontdekte. WhatsApp verbreedde haar horizon. Elke ‘pling’ van haar mobiel die aankondigde dat er een bericht was binnengekomen, verbrak niet alleen de stilte maar zorgde er ook voor dat ze zich gekend voelde. Dankzij die berichten had ze meer contact met de mensen die haar lief waren.
Zo bleef ze, ondanks de verschillen in leeftijd en dagritme in verbinding met haar kleinkinderen, dankzij hun berichten over school, vrienden en sport. En de vakanties van de kinderen voelden minder lang en eenzaam aan door de foto’s en verhalen over hun vakantiebelevenissen die zij moeder dagelijks digitaal stuurden.
Haar broer was jaren geleden naar Amerika geëmigreerd. Haar vliegangst en zijn gezondheid maakten dat een weerzien niet zo gemakkelijk te realiseren was. Maar dankzij de berichten die ze over en weer naar elkaar stuurden, leek hij ineens minder ver van haar vandaan te wonen.
De mobiel was niet bedoeld als vervanging van echte ontmoetingen, maar als aanvulling daarop. Er gaat immers niet boven echt bezoek waarbij je elkaar spreekt en in de ogen kijkt. Groot was dan ook de blijdschap toen ze van haar broer uit Amerika het appbericht kreeg: ‘Ik heb goed nieuws! In september kom ik naar Nederland, de vliegreis is geboekt. Dan kunnen we elkaar eindelijk weer in de armen sluiten’.