De eerste dag, de handreiking bij het leesrooster van de Raad van Kerken, stopt met de rubriek ‘Met de kinderen’. Daarvoor in de plaats komt de rubriek ‘Anders gedaan’ waarin de redactie elementen uit de liturgie op een alternatieve manier voor het voetlicht wil halen. De doelgroep beperkt zich niet alleen tot de kinderen, maar de redactie richt zich op iedereen in de gemeente.
De beslissing om deze verandering door te voeren is mede ingegeven door de ontwikkelingen in de gemeente, zo zegt Irma Pijpers namens de redactie. ‘Er zijn in Nederland flink wat gemeenten die het aantal jeugdige gemeenteleden rap zien teruglopen. Uiteraard zijn er in den lande nog altijd gemeenten die op zondagmorgen een hele kinderschaar kunnen verwachten, maar steeds vaker komt het voor dat het aantal kinderen dat naar voren komt op één of twee handen te tellen is. Vaak vinden de kinderen de situatie dan niet veilig genoeg om antwoord te geven op de (goed voorbereide) vragen van de predikant. Ze staan enigszins verloren voorin de kerk, met vóór hen een grote groep mensen die ze slecht kennen: ze kennen de dominee niet en voelen aan dat er soms één specifiek ‘goed’ antwoord op de vraag verwacht wordt. Daarnaast vinden ook ouders het moment voor de kinderen een spannend moment. Gaat hun kind niet iets zeggen dat eigenlijk niet kan?’
‘Een andere trend die in de kerk te zien is’, aldus Irma Pijpers, ‘is een verlangen in de viering inclusief te zijn. Dat wil zeggen dat de dienst voor alle mensen die op die zondagmorgen in de kerk zitten, mee te vieren moet zijn. Juist in een kerkdienst vinden we mensen met verschillende achtergronden, leeftijden en opleidingsniveaus bij elkaar in één ruimte. Onderscheid maken we niet, behalve in leeftijd. Jammer, want de jongsten onder ons zijn ook gewoon gemeenteleden met specifieke talenten, die prima ingezet kunnen worden in de eredienst’.
Andersom werkt het ook, meent de auteur, door verschillende generaties aan het woord te laten, maak je ruimte om van elkaar te leren. Overigens zul je, als je dat doet, zo zegt Irma Pijpers, nog versteld staan van hoe weinig volwassenen het leuk vinden om een vraag van de dominee in een microfoon te beantwoorden.
Voorbeeld
Een voorbeeld van ‘anders gedaan’ is de manier waarop het bijbelboek Job aan de orde wordt gesteld. Anneke van Wijngaarden heeft een tekst geschreven, waarbij ze er van uit gaat dat er voor in de kerk iemand zit keurig in het pak. Dat is Job. De dienst begint gewoon, maar in de schriftlezing speelt deze Job een rol (J), samen met satan (S) en de voorganger (V).
V: Waar komt u vandaan?
S: Van overal en nergens. Ik kijk een beetje rond overal.
V: Heb je Job gezien? Hij zit daar, vooraan. Niemand is zo goed als hij.
S: Zo te zien heeft hij het goed, ja. Hij ziet er gelukkig uit. Geen wonder als alles meezit. Een koud kunstje als God hem helpt.
V: Wat heeft dat ermee te maken? Job zou ook geloven als hij arm was. Dat zul je zien.
Na een muzikaal intermezzo komen er dan vier mensen uit vier hoeken van de kerk, die een jobstijding brengen. De dialoog zet zich voort…..
Basics
De verandering komt op een opmerkelijk moment. Nog maar een half jaar geleden bracht het Nederlands Bijbelgenootschap gratis een nieuwe methode uit van Bijbel Basics, juist gericht op de kinderactiviteit in de kerkdienst. De directeur van het bijbelgenootschap zei toen: ‘Vanuit kerken kregen we regelmatig de vraag om kindermateriaal te ontwikkelen waarbij de Bijbel centraal staat. Dat hebben we opgepakt’.
Wie een abonnement op De Eerste Dag wil ontvangen, kan terecht bij: abonnementen@boekencentrum.nl. Een abonnement kost 55 euro per jaar, bij machtiging 54 euro en studenten betalen 37,50 euro.