Als je zwart bent, heb je niet automatisch dezelfde kansen in Nederland dan wanneer je wit bent. De Black Achievement Month, een festival zondag geopend in de Stadsschouwburg in Amsterdam, wil daarin verandering brengen. NiNsee, het nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis, organiseert de maand met name in de grote steden Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Zwarte Nederlanders krijgen in de maand een podium om hun artistieke vaardigheden te laten zien. Ze onderstrepen daarmee het zelfbewustzijn van zwarte mensen in Nederland.
En dat is 154 jaar na de afschaffing van slavenhandel in Nederland nog steeds nodig. ‘Zonder besef van het slavernijverleden begrijp je niet hoe de grachten zijn ontstaan. Zonder besef van de inbreng van zwarte Nederlanders heb je maar een gedeeltelijk besef van wat onze Nederlandse cultuur is’, zei wethouder Simone Kukenheim uit Amsterdam-Oost zondagavond in de Stadsschowburg aan het Leidscheplein. De gemeente betaalt mee aan de totstandkoming van een museum waarin de herdenking van de slavernij structureel een plek moet krijgen. In de huidige begroting is daar een bijdrage van een ton voor uit getrokken.
De Raad van Kerken in Nederland voert een terughoudend beleid ten aanzien van ambassadeurschappen en comités van aanbeveling. Maar bij één doelgroep is er een ruimhartiger lijn. Dat betreft de solidariteit met diverse allochtone bevolkingsgroepen. De Raad laat zich in het comité van aanbeveling van NiNsee vertegenwoordigen door de algemeen secretaris. Tijdens de herdenking in 2013, toen het 150 jaar geleden was dat ook Nederland de handel in slaven verbood, brachten de kerken een verklaring uit waarin de betrokkenheid van kerken bij het slavernijverleden in kritische zin onder woorden is gebracht.
Afgelopen zondag was de Raad dan ook vertegenwoordigd bij de opening van de Black Achievement Month. Operazanger Anthony Heidweilger liet twee nummers horen, waaronder het stuk ‘Make them hear you’. Theatermakers Dorothy Blokland en Yahmani Blackman spraken een cabarettekst uit, waarin ze met veel verbeeldingskracht hun inspanningen verwoorden om hun kroeshaar niet weg te bewerken tot voor blanken vertrouwd stijl haar. De rapper Pink Oculus zong. En er was veel dans op de Buhne. Het theater- en dansgezelschap Untold bracht bijvoorbeeld een combinatie van drums, timing, zang, dans en podiumvisualisering. Het maakte duidelijk hoe Afrikaanse spiritualiteit basis wil zijn voor eigen karakteristieken van een cultuur in Nederland die allang voorbij de vastgelopen westerse standaard zich heeft doorontwikkeld.
Nieuwe Kerk
Als je op een andere manier kennis wilt nemen van de andere verhoudingen in de wereld kan je ook terecht in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. De plaats die wel symbool staat voor het begin van de Wereldraad (samen met het Concertgebouw) toont tot begin volgend jaar een drieluik van bijzondere vrijheidsvechters: Ghandi, Mandela en King. Alle drie hebben ze op een eigen wijze afgerekend met westers kolonialisme en verkeerd aangewende macht.
Wie door de Nieuwe Kerk loopt krijgt met mensgrote panelen en veel video de biografische lijnen van elk van de profeten aangereikt. Juist doordat ze in een verbeelding zijn ondergebracht vallen je ogenschijnlijk toevallige parallellen op. Zowel King als Ghandi werden op tragische wijze vermoord. Zowel Ghandi als Mandela lieten papieren verbranden die symbool waren van westerse dominantie. Zowel Ghandi als King gebruikten de marsroute om een statement te maken. En alle drie, dat dan ook wel weer, hadden ze een hogere opleiding genoten in een westerse omgeving.
Wie een vlog wil kijken met de NiNsee-aankodiging, in het kader van oktober/vlogtober, klik hier.
De foto’s komen allemaal uit de Nieuwe Kerk.
Foto 1: Is een World Press Foto, prijswinnaar, van een jonge vrouw Iesha Evans die demonstreert tegen politiegeweld en zich niet laat intimideren.
Foto 2: Toont de belangstelling van bezoekers voor het verhaal van Ghandi.
Foto 3: Ondanks het strakke gevangenisregime wisten gevangenen op Robbeneiland een mening uit te drukken; Nelson Mandela heeft een accent gegeven aan een tekst in Julius Caesar van Shakespearre.
Foto 4: De march for Washington bedoelde de rechten van de zwarte bevolking in de Verenigde Staten voor het voetlicht te brengen.