Kees Nieuwerth, vice-voorzitter van de Raad van Kerken, spreekt over ‘zeer teleurstellend gedrag van onze Nederlandse regering’ en zegt tegelijk: ‘Maar toch: een historisch resultaat in de Verenigde Naties’.
Het gaat dan over het verbod op kernwapens dat meer dan 120 landen afgelopen week hebben gesloten in een vergadering van de Verenigde Naties in New York. Nederland was het enige aanwezige NAVO-lid, en tevens het enige land dat tegen het verbod stemde. Alle landen met kernwapens hadden het verdrag al eerder geboycot.
Het juridisch bindende verdrag verbiedt de landen die het ondertekenen om kernwapens te ontwikkelen, te testen of te bezitten. Ze mogen ook geen nucleaire wapens van andere staten op hun grondgebied stallen. Om precies te zijn 122 landen stemden voor het verdrag.
Voorzitter van de vergadering Elayne White Gomez sprak van een “historische” stemming: ‘We zijn erin geslaagd de eerste zaadjes te planten die moeten leiden tot een wereld zonder kernwapens. We zeggen tegen onze kinderen dat het mogelijk is een wereld te erven waarin er geen kernwapens zijn’.
Geen van de negen kernmachten – de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Rusland, China, India, Pakistan, Israël en Noord-Korea – was op de vergadering aanwezig. In een reactie op het akkoord lieten de VS, het VK en Frankrijk weten dat ze niet de intentie hebben om het verdrag ooit te ondertekenen.
Onder druk van de Amerikanen zagen ook alle NAVO-landen die zelf geen kernwapens bezitten af van deelname aan de VN-vergadering over het verdrag. Nederland, dat Amerikaanse kernbommen op vliegbasis Volkel heeft liggen, was de enige uitzondering. De Tweede Kamer had de Nederlandse overheid gevraagd deel te nemen aan de onderhandelingen. Volgens persbureau AP zei de Nederlandse viceambassadeur bij de VN Lise Gregoire-Van Haaren dat Nederland niet voor het verdrag kon stemmen, onder meer omdat dat ingaat tegen de verplichtingen die Nederland heeft tegenover de NAVO.
Een verbod op kernwapens is de beste stap op weg naar een kernwapenvrije wereld, reageerde algemeen directeur Jan Gruiters van PAX. ‘Een wereldwijd, juridisch bindend verdrag dat kernwapens verbiedt, verhoogt de drempel om deze massavernietigingswapens ooit weer in te zetten’. Kernwapens zijn de enige massavernietigingswapens die nog niet verboden zijn; chemische en biologische wapens zijn dit al wél.
De Wereldraad van Kerken reageerde positief op het genomen besluit in New York. ‘Liefst 122 regeringen toonden leiderschap’, zegt de Wereldraad in een verklaring. ‘Ik verwelkom dit verdrag met grote dankzegging’, aldus dr. Olav Fykse Tveit. ‘Het is ontworpen om alle landen en de planeet die ons huis is te beschermen. Het kan uiteindelijk miljoenen levens redden’. ‘Kerken hebben nu een goede kans om te helpen met de volgende stap’, zei de algemene secretaris van het WCC. ‘We kunnen allemaal onze regeringen oproepen om het verdrag te ondertekenen en te ratificeren en te implementeren’. Nederland heeft nu in New York nee gezegd. Het is aan de toekomstige regering om een volgende stap te zetten. Aansluiten bij het verdrag is nog steeds mogelijk.
Foto: internet / Pax