Het kerkblad ‘Kerk in Den Haag’ – misschien wel het beste kerkblad van Nederland – heeft een prachtig zomernummer gemaakt. Een zogenaamde ‘Kerkentest’ maakt onderdeel uit van de kopij die door de hele uitgave heen terug te vinden is. ‘Den Haag is nog nooit zo gelovig geweest als nu’, zegt de redactie in een intro. ‘Welgeteld 140 christelijke kerken telt de Residentie’. De keuze is reuze. De redactie heeft uit die 140 kerken er 14 geselecteerd die men nader omschrijft.
‘Het werd weer tijd: een nieuwe editie van de kerkentest van Kerk in Den Haag. Zoals het AD jaarlijks haring en oliebollen test en keurt, zwermen ook verslaggevers van Kerk in Den Haag regelmatig uit om de sfeer in de kerk te proeven. Dat gebeurt met bezoekjes aan wat sinds mensenheugenis de meest elementaire vorm van kerk-zijn is: de publieke eredienst op zondag’.
‘Het was weer een aangename verrassing’, schrijft men, ‘te merken hoeveel christelijke kerken Den Haag telt. Met inbegrip van alle migrantenkerken – lang niet alle migranten in de stad zijn moslims – kan het aantal kerken op ruim 140 worden gesteld. (…) We durven met een gerust hart de stelling te poneren dat Den Haag nog nooit zo gelovig is geweest als nu’.
Vervolgens komt de oecumenische vraag aan de orde of zo’n grote variatie te prijzen valt of ernstig betreurd moet worden. ‘Van oudsher zijn veel theologen ‘eenheidsapostelen’; alle schaapjes horen immers bij één kudde. Tegelijk waait de Geest waarheen hij wil en richten geloven vrolijk nieuwe kerken op als ze vinden dat dat moet gebeuren. Meer dan voorheen zoeken ze een kerk die past bij hun stijl van leven en geloven, hun thuistaal, hun afkomst of hun generatie. Zulke kerken hebben vaak een sterke sociale functie. De kerk als steun- en vriendengroep’.
‘Traditionele grote parochie- of wijkkerken zijn er nog, maar de recente vernieuwing en vooral de verjonging van Den Haag dragen bij aan ook een verdergaande profilering van kerkelijke gemeenschappen. De Randstad is booming en daarvan plukken ook de kerken de vruchten. Het geloof in de multiculturele Residentie wordt steeds meer op maat geserveerd’.
De Raad van Kerken in Nederland heeft iedereen uitgedaagd om als mystery guest een kerk te bezoeken en in het kader van de campagne Kerkproeverij een beschrijving in te sturen van de ervaringen. Doel daarvan is de alertheid voor gasten te vergroten en mensen spontaan of minder-spontaan uit te nodigen om samen een kerkdienst te bezoeken. De Haagse redactie heeft in het eigen gestelde kader veertien juweeltjes gedrukt van hoe een mystery guest een kerkdienst van een andere denominatie ervaart. We geven een paar citaten.
Eric van den Berg beschrijft een bezoek aan de Redeemer International Church. ‘De ontvangst is supervriendelijk. Bij de poorten van de Nieuwe Kerk worden er handjes geschud, vooraan in de kerk staat een welkomsttafel met inschrijvingen voor de verschillende kinderdiensten. Drie rijen stoelen worden vrijgehouden voor laatkomers. (…) Erg aangenaam is de interactie. Er wordt veel aandacht gegeven aan het werken aan je eigen geloof, aan de activiteiten van Redeemer en aan kerkplantingen elders. De aansporingen zijn marketingtechnisch professioneel gepolijst. Nieuwkomers worden meermalen verwelkomd. Niet-gelovigen worden uitgenodigd Jezus te ontmoeten. De kansel is verdwenen achter een groot projectiescherm, via de beamer krijg je de inhoud van de Engelstalige dienst goed mee. Deze evangelische uitingsvorm trekt overduidelijk veel jongeren. Niet alleen meisjes in zomerjurkjes, ook hipsters en expats. “Churchtainment’ en feel-good-positiviteit staan voorop’.
Jolly van der Velden schrijft over de Portugeestalige viering in de Marlotkerk. ‘Dan kondigt de pastor mijn aanwezigheid aan. Van verschillende kanten klinkt: ‘Welkom!’ De kaarsen branden. Er wordt gezongen, gebeden, geluisterd en geantwoord. Het interieur draagt bij aan de warme sfeer. Het rieten dak heeft een haast landelijke uitstraling. De mensen lijken zich hier thuis te voelen, ze kennen elkaar. Het Onze Vader wordt staand, hardop en hand in hand gebeden, waarbij het middenpad simpelweg wordt overbrugd. De verbondenheid is ook onmiskenbaar bij het elkaar de Vrede van Christus toewensen’.
Margot C. Berends beschrijft een bezoek aan de Duinzichtkerk. ‘Ik vraag enkele bezoekers waarom ze hier graag komen. Een paar noemen een nogal prozaïsche reden: de Vredeskapel ging dicht en de leden zijn naar deze kerk gegaan. Ze voelden zich erg welkom, ze zijn open, spontaan en warm ontvangen. En er zijn zoveel activiteiten! Hoe zal ik deze club mensen beschrijven? Gemoedelijk. Niet uitbundig, wel toegewijd. (….) De predikant drentelt tijdens de collecte gezellig door het gangpad’.
Irna van der Wekke reageert op de Deutsche Evangelische Kirche. ‘Onder de circa vijftig kerkgangers zijn ongeveer alle leeftijdsgroepen wel vertegenwoordigd. Wat anders kan: als nieuwkomer zou ik een papiertje willen hebben met de vaste onderdelen van de dienst. Ook jammer dat niemand vertelt wat het gastkoor precies zingt’.
Irna was ook te gast bij de liberaal Joodse Gemeente. ‘Na afloop staan er tafels vol lekkere dingen klaar – onder andere van een pasgetrouwd paar – en krijgt iedereen een glaasje wijn. Er wordt een zegen uitgesproken en we toosten op het leven: ‘Lechaim!’
Robert Reijns was in de Bulgaars – orthodoxe kerk. ‘De priester blijft in de voorbeden aan het woord. Hij noemt de Bulgaars-orthodoxe gelovigen, noodlijdende mensen, zelfs het leger en de regering. Verdienen niet- of andersgelovigen dan geen gebed? ‘Rooms-katholieken zijn toch ook noodlijdend’, antwoordt kerkganger Nicolaj lachend mijn vraag. De priester: ‘Had ik geweten dat je katholiek was, dan was er natuurlijk voor rooms-katholieken gebeden’.
Foto’s:
1. Kerk in centrum Den Haag (opname van walk of peace)
2. Redeemer International Church (foto: Eric van den Berg in Kerk in Den Haag)