Kees Nieuwerth woont namens de Friends World Committee for Consultation (de wereldwijde Quakergemeenschap) de bijeenkomst van het Centraal Comite bij van de Wereldraad van Kerken, die plaatsvindt van 22 juni tot 28 juni in Trondheim. Kees Nieuwerth is ook vice-voorzitter van de Raad van Kerken in Nederland. Hij schreef onderstaande impresse van de tweede dag.
Het Centraal Comite van de Wereldraad sprak donderdag 23 juni over de pelgrimage van gerechtigheid en vrede. Er werd eerst een korte film vertoond. Hierin kwamen onder meer de inzet van de Wereldraad tijdens de klimaatonderhandelingen (COP 21) in Parijs, het werkbezoek aan Israël/Palestina, aan Latijns-Amerika en aan Hiroshimna/Nagasaki als voorbeelden aan de orde.
Als voorzitter van de werkgroep Pelgrimage van de Wereldraad leidde Fernando Enns vervolgens deze sessie in. Hij verwees daarbij naar een uitspraak van Rowan Williams die eens zei: ‘De plek werkt in op de pelgrim, dat is kenmerkend voor een pelgrimage’. Dat had Fernando ook ervaren, bijvoorbeeld tijdens de pelgrimage naar Israël/Palestina.
Hij ging vervolgens in op de zogenaamde Via Positiva; de positieve weg in de pelgrimage. Hij noemde de heilige plaatsen en de eeuwenoude kerken. Hij ging vervolgens ook in op de Via Negativa: de Via Dolorosa, de checkpoints, de troosteloosheid van de vluchtelingenkampen, de geur van traangas, het getuige zijn van discriminatie, uitsluiting en onderdrukking. En hij sprak daarna over de Via Transformativa: de dorst naar gerechtigheid, het bezoek aan het WIAM centrum, de ontmoeting met ‘Rabbi’s voor mensenrechten’ en EAPPI en het doorzettingsvermogen van mensen die ondanks de onderdrukking bij hun verzet de verleiding weten te weerstaan te kiezen voor de weg van geweld. De pelgrimage van gerechtigheid en vrede is immers kiezen voor discipelschap. Dan kunnen we God vinden op de meest ‘godverlaten’ plekken, bijvoorbeeld in de krottenwijken die vluchtelingenkampen heten…
We moeten dus niet toestaan, zei Fernando, dat onze pelgrimage vertaald wordt in een soort van toeristische tocht. Onze pelgrimage wordt immers gekwalificeerd door de nadere toevoeging: van gerechtigheid en vrede. Daardoor worden we groepen naast de gemarginaliseerden, de uitgeslotenen, de onderdrukten te gaan staan, met hen en met God te zijn, de weg van het kruis te gaan. Werken aan gerechtigheid en vrede. Muren afbreken, daarbij geleid door diegenen die het dichtst bij die muur leven. Fernando vertelde dat de focus volgend jaar vooral op Afrika en met name Nigeria gelegd wordt.
Vervolgens werd door een viertal deelnemers verteld over hun pelgrimage. Tore Johnson vertelde over zijn Sami vader die in Noorwegen op school niet de eigen Lappen-taal mocht spreken. Hoe de Sami gediscrimineerd en de natuurlijke rijkdommen in hun woongebied uitgebuit werden. Dat er daarom een beroep gedaan wordt op deze bijeenkomst om opnieuw te verklaren dat de Wereldraad solidair is met inheemse volkeren in de strijd voor hun emancipatie en rechten.
Heikki Huttunen, secretaris van de conferentie van Europese Kerken, stelde krachtig aan de orde dat Europa op het vlak van de mensenrechten zondigt. Van de enorme vluchtelingenstromen in de wereld neemt Europa maar een fractie op. Het ‘fort Europa’ bouwt muren die mensen die vluchten voor oorlog en armoede buitensluiten. Er is geen ‘vluchtelingencrisis’, maar een ethische/morele crisis: het ontbreekt aan solidariteit en gemeenschapszin!
Waltrina Middleton van de ‘Black Lives Matter’ beweging vertelde indringend over de rassendiscriminatie in de Verenigde Staten. Haar persoonlijke ervaringen daarmee en haar
getuigenis over de slachtoffers bracht haar tot tranen, maar ook to zingen ‘We do believe in freedom, we cannot rest until it comes…’ Zij sprak van de ‘zwarte gemeenschap in de diaspora’ die niet alleen in de Verenigde Staten, maar overal ter wereld nog steeds gediscrimineerd wordt en riep ons op tot solidariteit met hun strijd.
Een indrukwekkende plenaire bijeenkomst hier in Trondheim!
Kees Nieuwerth