De Telegraaf heeft in het kader van een kersteditie een verhaal opgenomen over de Syrisch-Orthodoxe Kerk. Het stuk is onder meer gebaseerd op een gesprek met de Syrisch-Orthodoxe priester Samuël Dogan. Hij zet de kerkdeuren met kerst wagenwijd open, niet alleen voor eigen parochianen, maar natuurlijk ook voor anderen, waaronder veel vluchtelingen. ‘Ik verwacht veel extra kerkgangers bij onze kerstmissen. Afgelopen zondagen werden er al veel asielzoekers opgehaald door geloofsgenoten’.
De parochie van Samuël Dogan – zo legt de Telegraaf uit – beslaat sinds een paar maanden honderden kilometers en honderden extra gelovigen. ‘Ik bezoek vluchtelingenkampen in Azelo, Nijmegen, Almelo, Amersfoort en Weert. Doe daar een mis, bid met mensen. In Nijmegen zitten tweehonderd christenen op drieduizend moslims. Ik pleit voor een aparte opvang. Gevlucht voor hun leven, voor vrijheid van godsdienst en meningsuiting, worden christelijke asielzoekers in het kamp geïntimideerd en bedreigd’.
Natuurlijk zijn de ervaringen van Samuël Dogan uitvoerig in de plenaire Raad van Kerken besproken en ook in diverse werkgroepen. De lijn van de Raad van Kerken is steevast, dat men het niet wenselijk acht vluchtelingen gescheiden op te vangen. Er moet gezocht worden naar goede opvang van alle vluchtelingen hier en naar een veilige plek in Syrië en Irak voor de minderheden, onder wie de christenen. Ondertussen worden er gesprekken gevoerd met de COA om vanuit de geestelijke zorg goede toegang te krijgen naar vluchtelingen vanuit de diverse levensbeschouwingen. De COA is er immers om de veiligheid van alle vluchtelingen te garanderen. En met het COA is er overleg om een soort religieus abc aan te reiken aan vluchtelingen, zodat men aanvoelt hoe de omgangsvormen in Nederland zijn. Het moet niet zo zijn dat traumatische ervaringen in het Midden-Oosten zich continueren in Nederland. Het abc reikt overigens breder en gaat niet alleen over tolerantie naar andere geloofsgroepen, maar ook over omgangsvormen tussen mannen en vrouwen, tussen heteroseksuelen en homoseksuelen en andere waarden en gewoonten, zoals die in Nederland gewoon gedachtegoed zijn.
Er kleven natuurlijk risico’s aan zo’n benadering in een landelijk dagblad, waarbij een kop al gauw een toon van een discussie kan bepalen. Daarom plaatsen we hieronder een interview met Samuël Dogan zoals het door de redactie van het Oecumenisch Bulletin met hem is gevoerd, en zoals het eind januari 2016 verspreid zal worden. De Raad van Kerken en Missie Nederland zullen vanaf 1 februari 2016 een grote campagne lanceren waarin gepleit wordt voor een blijvend veilig onderkomen van christenen en andere minderheden in Syrië, Irak en omliggende landen. Het bulletin zal grotendeels op die situatie ingaan.
Hier het gesprek met Samuël Dogan:‘Je wordt er dronken van’
Wie hem enige tijd geleden heeft zien staan in de nieuwe kerk in Hengelo vergeet het beeld niet meer. Vader Samuël Dogan ging er voor in de liturgie bij de opening van een nieuw kerkgebouw en daarna legde hij de bezoekers uit dat de nieuwe kerk weliswaar was gewijd, maar dat er nog geld ontbrak. Met schalkse lach keek hij de kerk in. De parochianen verstonden zijn glimlach. Spontaan boden ze hun financiële ondersteuning.
Het doet pijn te merken, dat de charme nu geen deuren weet te openen nu christenen in Syrië en Irak hun leven niet veilig zijn en zoveel christelijke vluchtelingen voor de ‘aboenah’ onbereikbaar zijn.
Samuël Dogan: ‘Ik wil weten wat er gebeurt. Maar die onzekerheid. Die maakt ons kapot. Zoveel mensen vragen ons om hulp. En we kunnen het niet geven. Wat moet ik doen? We weten niet eens waar al onze mensen zitten’.
Wat zijn de ervaringen met de vluchtelingen die wel bij uw parochie komen?
‘Eerst zijn ze blij. Ze zijn weg uit de oorlogssituatie. Maar nu zitten ze in de opvangcentra. En de blijdschap verdwijnt. Christenen hebben het gevoel dat ze gepest worden. Ze voelen zich bedreigd. Ze denken dat ze in een christelijk land zijn. Maar het wordt niet geaccepteerd als je een kruisje draagt. En je kan niet bijbel lezen als er mensen van een andere religie in de buurt zijn. Dat gevoel hebben ze’.
Waarom is het belangrijk dat er christenen in Syrië en Irak blijven?
‘Mesopotamië is de oude wereld, een wereld met allerlei culturen. De cultuur van de christenen behoort tot de oorspronkelijke beschavingen. Die moet aanwezig blijven in Syrië, Irak en Turkije. Het is ons huis. Als ik daar ben, voel ik mijn wortels. Je voel het in de steden, in de bomen, in de lucht. Je wordt er dronken van. Ik ben er heel dicht bij God. Het geloof komt er vanzelf in mijn hoofd en in mijn hart. Mijn wortels liggen er. Die moeten weer uitgroeien. Ik hoop op vrijheid, op geloof, op mensenrechten, op modernisme’.
Wat doet u als u het land mist en bang bent voor het lot van de mensen; waar vindt u troost?
‘Als ik alleen op straat loop, zing ik een liedje. Natuurlijk geen vrolijke liedjes. Waarom heb ik mijn land verlaten? Waarom ben ik eenzaam op de wereld? Mijn ouders hebben de wereld een cultuur gegeven. Maar ik ben als een weeskind’.
Op het verlanglijstje van Samuël Dogan staat een vrije toegang naar de orthodoxe vluchtelingen en naar een mogelijkheid om als orthodoxen voor opvang te kiezen in de regio Amsterdam of de regio Twente, zodat men makkelijker aansluiting kan vinden bij de Syrisch-Orthodoxe Kerk.