Luther heeft met zijn 95 stellingen nooit een nieuwe kerk willen oprichten. Hij wilde de kerk van binnen uit vernieuwen. Dankzij de boekdrukkunst konden meer mensen kennis nemen van de Bijbel. Er werd een lijn ingezet waarbij mensen veel meer verantwoordelijkheid voor hun eigen leven gingen nemen en Luther verlangde naar een kerk die dat ook op het gebied van het geloof tot uitdrukking zou brengen. Het is doodzonde dat die intentie niet heeft doorgewerkt binnen de ene katholieke kerk, maar geleid heeft tot een kerkscheuring.
Elsbeth Gruteke praat voor het programma ‘Onderweg’ van NPO radio5 op Hervormingsdag (31 oktober) van 8 tot 9 uur ’s avonds met Klaas van der Kamp, algemeen secretaris van de Raad van Kerken en uitgever voor Royal Jongbloed over spiritualiteit en geloof. Natuurlijk gaat het op die dag ook over de Hervorming op 31 oktober 1517 ingezet met de 95 stellingen die Luther op de deur van de slotkapel spijkerde. Van der Kamp maakt voor Royal Jongbloed met diverse mensen een zogenaamde Reformatiebijbel, speciaal samengesteld in het kader van het Jaar van de Bijbel (2016) en het herdenkingsjaar van de Reformatie (2017). Het gaat om een Bijbel (Herziene Statenvertaling) met meer dan vijftig homiliën van reformatorische predikers, theologische achtergronden bij de bijbelvisie en een doorlopend verhaal over het belang van de Bijbel in de Reformatie.
Wat Van der Kamp trof bij de verdieping in de context van de Reformatie, wil Gruteke weten. Van der Kamp reageert met een verwijzing naar onder meer de toelichtingen op de wijsheidsliteratuur. Dat zijn onderdelen die in de geschiedenis onderbelicht zijn gebleven. Ze pasten minder bij het beeld dat men ten tijde van de polarisatie in de zestiende en de zeventiende eeuw naar voren haalde. Nu achteraf zijn het de elementen waarop Bijbeltekst en levenswijsheid kerken breed elkaar kunnen aanvullen. Juist in die praktische oriëntatie op het leven blijken mensen van vele achtergronden elkaar te vinden.
Zoals de polarisatie ten tijde van de Reformatie mensen uit elkaar dreef, dreigt er in deze tijd een polarisatie te worden gevoed tussen autochtonen en allochtonen, waarbij opnieuw de beeldvorming te sterk wordt aangezet, aldus de secretaris van de Raad van Kerken.
Wie het hele interview wil horen, kan zaterdagavond naar Radio 5 luisteren. Naast Van der Kamp komt ook Margriet Gosker aan het woord. Zij is op allerlei manieren verbonden met het oecumenische werk, onder meer als lid van de Beraadgroep Geloven en Kerkelijke Gemeenschap. Toevalligerwijs is zij ook degene die het thema van de Reformatie-herdenkingen voor de PKN coördineert.
Elsbeth Gruteke presenteert het programma. Zij is naast haar werk voor de EO op de radio sinds 1 oktober ook werkzaam als predikant in de Jeruzalemkerk in Amsterdam. Ze werkt in de missionaire gemeente in Amsterdam-West samen met ds. Bas van der Graaf, die de komende 2,5 jaar missionaire pioniers gaat begeleiden.
Het programma is ook via een link te beluisteren, klik: http://www.eo.nl/radio5/programmas/onderweg/
Foto’s:
Elsbeth Gruteke presenteert een ontspannen gesprek en om die sfeer via de radio over te brengen worden de opnames niet in een standaardstudio gemaakt, maar – zoals te zien – op een buitenlocatie tussen Amersfoort en Soest.