Een golf van protest en schaamte trekt over Europa. Vergelijkingen worden gemaakt met de jaren dertig van de vorige eeuw, toen joodse vluchtelingen werden weggestuurd uit Nederland. Gevoel dat iedere vorm van collectieve moraliteit verschrompelde op het moment dat de zoveelste boot op de Middellandse Zee is gezonken en er weer eindeloos veel doden moesten worden bijgeschreven in het graf van de zee waarop ooit Jona als vluchteling zich aan zijn opdracht probeerde te onttrekken.
Misschien heeft dr. Arjan Plaisier nog wel de meest aansprekende reactie gevonden. Hij liet bekend maken dat hij begin mei een solidariteitsbezoek zal brengen aan Lampedusa, het Italiaanse eiland voor de kust van Afrika. Kerk in Actie, de diakonale tak van de Protestantse Kerk in Nederland, organiseert de reis. Paus Franciscus reisde anderhalf jaar geleden ook naar Lampedusa, het was zijn eerste werkbezoek buiten Rome. Franciscus droeg een mis op voor de asielzoekers en gebruikte bij de mis een kelk die was gemaakt van wrakhout van immigrantenboten. Lampedusa ligt ongeveer 100 kilometer ten noorden van Afrika. Vele asielzoekers uit dat werelddeel komen er, vaak op wrakke schepen, aan in de hoop op een betere toekomst in Europa.
‘Onze plaatselijke raad is op zoek naar mogelijkheden om een kerkelijk appel te laten horen. Het is verschrikkelijk dat bij dit drama de politieke verantwoordelijken van zich af wijzen terwijl inzet gevraagd wordt’, aldus een vertegenwoordiger van een plaatselijke raad in een schrijven aan de landelijke raad. De schrijver gaf daarbij aan een menselijker beleid te verwachten van zowel de Nederlandse politiek als het Europese parlement.
In een gezamenlijke verklaring van de Europese Kerkenconferentie (CEC) en de Wereldraad van Kerken (WCC), waar ook CCME (Kerkelijke Commissie voor Migranten in Europa) zich achter heeft geschaard, is betrokkenheid en verdriet uitgesproken. ‘We willen in het gebed de mensen gedenken die zijn gestorven en we drukken onze diepste sympathie uit met hun familie’, aldus dr. Guy Liagre, secretaris-generaal van de CEC. De organisaties hameren op legale en veilige manieren om vluchtelingen op te vangen, zodat dergelijke drama’s kunnen worden voorkomen. Het is onbegrijpelijk dat vluchtelingen uit conflictgebieden zoals Syrië en Eritrea gedwongen worden via dergelijke gevaarlijke acties een weg te vinden naar de toekomst, aldus een toelichting.
De tragiek aan de zuidkant van Europa maakt een grote probleem zichtbaar van rijke westerse landen die niet weten hoe ze op een fatsoenlijke manier moeten omgaan met vluchtelingen en asielzoekers. Een bericht op twitter van de Raad van Kerken werd binnen de kortste keren talloze malen geretweet. ‘Gehoord in bijeenkomst kerk: Aan bed, bad en brood gaat nog 1 B vooraf: Bezieling’.