Gunfactor

Het Contactorgaan Moslims en Overheid heeft signalen ontvangen dat de actie tegen de moskee in Leiden gepland en uitgevoerd is door een georganiseerde groep met enkele tientallen aanhangers in Nederland. Geweld tegen moskeeën dreigt daarmee verder te gaan dan individuele excessen. CMO vindt deze ontwikkeling onacceptabel en heeft in een persbericht laten weten zich daar ernstige zorgen over te maken. Klaas van der Kamp was net in dezelfde tijd gevraagd door Wegener om een column te schrijven. Hij raakt in abstracte zin aan hetzelfde thema met een bijdrage onder de noemer ‘Gunfactor’.

Gunfactor

De joodse rabbijnen hebben er al over geschreven. God is in staat om alles af te dwingen. Of het nu gaat om ons gedrag of om ons bezit. Maar één ding kan Hij niet forceren. Onze waardering voor hem. Waardering, respect, genegenheid komt van binnenuit. Vriendelijkheid is oprecht, het is een amicitia die in je hart aanwezig is, of het is geen echte vriendelijkheid. Zelfs God is daarmee afhankelijk van de gunfactor. Hij kan alleen genieten van onze muziek, onze liederen, onze liturgie, als we uit een betrokken hart Hem aanspreken.

Het is onder mensen niet anders. Je kunt een heleboel dingen bij wet regelen. Dat mensen elkaar niet naar het leven mogen staan. Dat ze financiële verplichtingen onderling nakomen. Mensen kunnen het allemaal naleven. En toch hoeft er dan nog geen sprake te zijn van een prettige samenleving. De feitelijke kwaliteit van een beschaving hangt af van wat mensen elkaar gunnen om niet.

Het is dan ook uitermate pijnlijk dat met alle IS-acties juist die kwaliteit van leven en van beschaving onder druk komt te staan. Het is onmenselijk als je een ander zelfs het licht in de ogen niet gunt. Mensen zijn in hun afhankelijkheid onderling een spiegelbeeld van onze relatie met God.

God gedijt op de waardering. Hij troont op de lofzangen, heet het in poëtische taal. Zowel het onze vader als het joodse achttiengebed eindigen met een lofprijzing. ‘Want van U is het koninkrijk, van U de kracht, van U de heerlijkheid’. Dus alles wat respectabel is, schrijven we aan God toe. Met een zelfde reeks waarderingen eindigt het joodse achttiengebed.

De rabbijnen stellen de vraag: Is het nodig om iedere dag dat hele achttiengebed te bidden? En ze antwoorden: In de regel wel, maar op de rustdag mag je stukjes weglaten. God wil ook wel eens een rustdag hebben. Als je er maar voor waakt, dat je de lofprijzingen laat staan. Want daarvan krijgt Hij nooit genoeg. De gunfactor is de motor van alle leven, van alle religie, van alle beschaving.