Rooms-katholieke kerken in een dorp met een redelijk vitale achtergrond kunnen verdere samenwerking zoeken met protestantse gemeenten als dat de betrokkenheid van mensen bij kerk en gemeenschap ondersteunt. Die oecumenische doorbraak is verwoord door mgr. Gerard de Korte, bisschop van het bisdom Groningen-Leeuwarden in het radio-5-programma Onderweg van de Evangelische Omroep. Wat de bisschop betreft probeert men zolang mogelijk een eigen kerkgebouw te handhaven in een woongemeenschap, maar ‘als er toch een kerkgebouw dicht moet in een dorp en de gemeenschap is vitaal, mag ze een andere kerkruimte zoeken. De kerk moet in het dorp blijven’, aldus De Korte.
De bisschop van Groningen-Leeuwarden denkt daarbij aan ‘samenwerking met een protestantse gemeente (veel PKN-gemeenten kennen ook krimp) voor het vieren van de liturgie of het gebruik van een aula van een school’. Hij zegt dat laatste in een toelichting tegenover het Nederlands Dagblad. ‘De gelovigen hoeven bij een kerksluiting niet automatisch naar een ander dorp of een andere wijk’.
De Korte sluit met zijn uitspraken voor de radio en het Nederlands Dagblad aan bij het beleid dat de Raad van Kerken. Een taakgroep Convenanten van de Raad van Kerken heeft een reeks checkvragen samengesteld, waarbij geadviseerd wordt om serieus te onderzoeken of samenwerking boven de eigen confessionaliteit uit de vitaliteit van de kerk in een plaats of wijk ten goede kan komen. Door de krachten te bundelen kan je vaak een vitale gemeenschap in een dorp overeind houden, en dat komt het geheel van kerkelijke betrokkenheid ten goede. Aan protestantse zijde is ongeveer een jaar geleden toegezegd dat gemeenteconsulenten bereid zijn de optie aan te reiken aan plaatsen en kerken waar dat relevant zou kunnen zijn.
Op twitter is zeer positief gereageerd op de uitspraken van mgr. De Korte. Dr. Bas Plaisier, jarenlang werkzaam als scriba van de PKN en lid van het moderamen van de Raad van Kerken, zegt: ‘Helemaal mee eens om dit idee breder interkerkelijk / lokaal te maken. Deze aanzet van De Korte vraagt creativiteit en durf’. Op een vraag van een andere twitteraar legt Plaisier uit: ‘Het gaat om samen gebruiken van kerkgebouwen, niet om één kerk te worden. Laat de Geest en de tijd hun werk doen’. En verschillende keren geretweet is ook zijn uitspraak: ‘Ik hoop dat de moedige stap van bisschop De Korte brede navolging in het land krijgt. Stop de kerkelijke kaalslag door gezamenlijkheid’.
Het aartsbisdom Utrecht (ongeveer samenvallend met de provincies Utrecht, Gelderland, Overijssel) maakte onlangs bekend de komende vijftien jaar van 300 naar zo’n 20 kerken terug te zullen gaan. Bisschop Gerard de Korte is niet van plan op een zelfde manier rigoureus kerken te sluiten in het meest noordelijke bisdom. Elke bisschop heeft hierin een eigen verantwoordelijkheid en de gelegenheid eigen beleid te voeren. De Korte vreest dat concentratie op enkele kerkgebouwen tot versnelde kerkkrimp leidt.
Foto: Links Bas Plaisier, rechts Gerard de Korte.