Kerk en Wereld vierde vrijdag het 10-jarig bestaan als stichting met een conferentie over bezieling in de participatiemaatschappij. De ochtend werd ingevuld met een masterclass en ’s middags was er een lezing van de burgermeester van Amersfoort Lucas Bolsius en hoogleraar politieke filosofie Govert Buijs. De stichting heeft in het verleden en hopelijk ook in de toekomst projecten van de Raad van Kerken gesteund.
Voorzitter en presentatrice van de dag was oud-kamerlid voor GroenLinks Naima Azough. Het thema van deze bijeenkomst was: Wat bezielt ons? De burgemeester van Amersfoort, Lucas Bolsius, was uitgenodigd om zijn licht hier over te laten schijnen. Bolsius toonde zich optimistisch over de participatiemaatschappij, hoewel de term zelf misschien verbeterd kan worden. Doedemocratie is misschien een beter woord. Een democratie waarin mensen elkaar helpen en niet wegkijken van elkaar, maar elkaar juist aankijken.
De Amersfoortse burgervader noemde verschillende initiatieven vanuit Amersfoort die goed werken en een mooi voorbeeld zijn van de participatiemaatschappij. In de wijk Vathorst gaat het erg goed met de doe-democratie en dat is naar de mening van Bolsius grotendeels te danken aan het netwerk van kerken in die wijk. Over het begrip kerk en staat zei hij dat deze niet met de ruggen tegen elkaar moeten staan, zoals door velen wordt gedacht, maar kerk en staat moeten juist elkaar aanvullen en versterken. Bolsius durfde de uitdaging van de dialoog met de kerk aan.
Govert Buijs nam de tweede lezing voor zijn rekening. Buijs is hoogleraar Politieke Filosofie en Levensbeschouwing aan de VU in Amsterdam. Ook is hij lid van het curatorium van het wetenschappelijk instituut van het CDA. Buijs nam de luisteraars mee in zijn lezing ‘Zonder morele beziling wordt de participatiesamenleving een fiasco’.
Buijs vertelde dat een aantal jaren geleden de rapporten over ‘de burger en de participatiesamenleving’, ook vanuit de overheid, massaal naar buiten kwamen. Alsof die burger daarvoor nog niet bestond. Maar is die kanteling van de overheid naar de burger echt nodig? Nederland is al kampioen vrijwilligerswerk als gekeken wordt naar andere landen. Het blijkt dat hetzelfde werk door minder mensen wordt gedaan, die er meer tijd aan besteden.
‘Waarom die vraag naar bezieling?’ stelde Buijs. De verzorgingsstaat is eigenlijk een ontzorgingsstaat geworden meende hij. Ook de individualisering speelt een rol. Van zelfontplooiing zou men naar samenplooiing moeten gaan. De centrale vraag die de hoogleraar stelde luidde: ‘Hoe kunnen nieuwe mensen betrokken raken bij vrijwilligerswerk?’ Volgens Buijs moet daar op verschillende manieren aan gewerkt worden.
Een paar van die manieren somde hij op. Er zou een nieuwe balans moeten komen tussen rechten en plichten van burgers. Ook nieuwe morele oefenplaatsen en publiciteit dragen daaraan bij. Als voorbeeld noemde hij het televisieprogramma van Geer en Goor die enorm veel nieuwe vrijwilligers voor de Ouderenzorg heeft opgeleverd. Ook moet er een creatieve flexibilisering van de arbeidsmarkt komen. Voor de kerken had hij het advies om niet alles op te pakken maar ‘doe één ding en doe dat goed’.
Stichting Kerk en Wereld subsidieert en initieert vanuit een christelijk-oecumenische inspiratie projecten die gestalte geven aan de bezinning op vraagstukken waar geloof en samenleving elkaar raken. Gerechtigheid, duurzaamheid en onderlinge verbondenheid zijn daarbij kernbegrippen. Participatie, dialoog en transformatie duiden op de beoogde aanpak.
Foto 1: Dagvoorzitter Naima Azough aan het woord
Foto 2: Govert Buijs
Foto 3: De middag wordt feestelijk afgesloten met cabaret en een lied.