Gunther Anders als profeet

Het bureau van de Raad van Kerken biedt op deze plaats ruimte voor verhalen over ‘hedendaagse profeten’.  Jan Anne Bos, verbonden aan Kerk en Vrede, bracht de naam van Gunther Anders naar voren, ‘de profeet die geen gelovige wilde zijn’, aldus Jan Anne Bos uit Papendrecht. Günther Anders is geboren als Günther Siegmund Stern. Hij leefde van 1902 tot 1992. Hij was een Joods filosoof en journalist. Hij ontwierp een filosofische antropologie voor de tijd van de technologie met thema’s als de effecten van de massamedia, onze emotionele en ethische existentie, de nucleaire dreiging en de Shoah. Jan Anne Bos doet zijn verhaal:

Voor mij is Gunther Anders een moderne profeet. En wel de profeet die geen gelovige wilde zijn.

Ik begin met een citaat: “Profeet. Ook zij die altijd te vroeg zijn, halen de trein nooit. Ze hangen geheel voor niks op de schemerige perrons rond. De door hen aangekondigde treinen vertrekken altijd pas veel later. Hun tijdgenoten zien deze profeten in het beste geval net zo onnauwkeurig als hun tegenpolen, die met hun tong uit de bek het station pas bereiken als de trein vertrokken is. Maar vooral komen ze toch wat verdacht over. Want mensen die al om vier uur ‘s morgens op een leeg perron, met een air van echte spoorwegbeambten roepen “Instappen, allemaal!” voor een trein die pas om acht uur vertrekt, zijn verdacht. Bepaald strafbaar maken ze zich, als ze ook nog claimen dat ze betaald willen worden door de echte spoorwegbeambten, die ze uit hun slaap gehaald hebben”. (vertaling van Jan Anne Bos).

Het profetische aan Anders is een belangrijk punt. Hij heeft een missie vanwege de toekomst van de mensheid. En weet maar al te goed dat je met zo’n boodschap vaak voor gek staat. Hij heeft gelijk, maar hij krijgt het niet. En dat is dramatisch omdat het om extreme dingen gaat. Het overleven van homo sapiens. Lees ‘Die beweinte Zukunft‘, Anders’ versie van het Noachverhaal. Juist vandaag (Bos stuurde zijn verhaal op 6 Augustus in, red.) is een belangrijke datum voor Anders. Dag van de atoombom op Hiroshima 1945.

Dan begint volgens Anders voorgoed de “Endzeit”. We moeten koste wat het kost alles doen om ervoor te zorgen dat dat niet het eind van de tijd wordt. Eigenhandige Apocalyps. Het moet altijd Endzeit blijven.

Het minste wat kerk en theologie kunnen doen is zich aangevallen weten door Anders. Nu nog een realistisch antwoord.
Het geding om de mensheid is in de christelijke opvatting van godsdienst ook mensendienst. De kerk moet wel van heel goede huize komen, en met zeer sterke argumenten, wil ze dat kunnen overbieden. De antwoorden van de kerk of de theologie mogen in elk geval niet achter blijven bij Anders’ uitgesproken passie voor de mensheid.

Anders wil door geen enkel geloof geannexeerd worden. Hij wil niet aan de deur van welk geloof dan ook staan, of aan het raam, al ik ben zo vrij om de mogelijkheid van een kattenluikje open te houden.

Hij is volgens mij de eerste ‘seculiere gelovige’ waar Bonhoeffer en Soelle naar olp zoek waren.

Voor meer informatie zie: http://bosjananne.wordpress.com/publicaties/teksten-van-en-over-gunther-anders/

Heb jij ook een verhaal over een ‘hedendaagse profeet’? Stuur de naam in met een onderbouwing van ongeveer 300 tot 500 woorden naar rvk@raadvankerken.nl en misschien plaatsen we jouw verhaal hier wel.