Het idee dat de media niet slechts rapporteren over extremisme in Nederland, maar zelf met hun naïeve nieuwsformule onderdeel zijn van het probleem, lijkt onbespreekbaar. Je mag wel een verklaring afleggen over de wens dat mensen elkaar vasthouden, maar je klopt tevergeefs aan de poort van de media als je wilt uitleggen, dat de chaos in de Schilderswijk juist erger wordt door de manier waarop de media met dergelijke zaken omgaan.
Een dergelijk geluid kan je horen als je spreekt met mensen die vanuit de Haagse Gemeenschap van Kerken betrokken zijn bij de gebeurtenissen in de Schilderswijk deze maand. Er is inmiddels een verklaring naar buiten gebracht waarin zorg wordt uitgesproken over de verhardende toon en over het verlangen bij wijkbewoners naar veiligheid en rust.
Over de rol van de media spreekt de verklaring niet. Toch is dat wel degelijk een item dat direct aan de orde komt, als je met enkele betrokkenen spreekt. Voorgangers van Haagse kerken is gevraagd om deel te nemen aan televisie-interviews of opiniërende programma’s. ‘Wat ons daarbij opvalt is dat de toon bij nogal wat journalisten gericht is op opgeklopte emoties die geen recht doen aan de situatie. Deze is inderdaad chaotisch en complex. Dat vraagt zorgvuldigheid en zuiverheid’.
Het informele gesprek dat je vanuit een landelijke raad met de betrokken voorgangers voert gaat dan al gauw over de verwachtingen die je vanuit de kerken hebt van de media. ‘Toen er sprake was van verzuiling, was er een ethische norm vanuit de zuil die de selectie van nieuws bepaalde. Zaken die buiten de criteria vielen werden niet verzwegen, maar kregen proportioneel aandacht, of werden van commentaar voorzien. We moeten de situatie van vroeger niet romantiseren, want daar is veel op af te dingen. Maar met het wegvallen van de kaders vanuit de levensbeschouwingen schijnt het enige principe te zijn: dat wat mensen in hun emotie aanspreekt. Dat leidt tot allerlei excessen en de media zijn daardoor bij allerlei ontwikkelingen niet meer kanaliserend en proportioneel registrerend bezig, maar radicaliserend’.
Veel mensen die betrokken waren bij de schermutselingen in de Schilderswijk, aldus een voorganger, kwamen niet uit de Haagse wijk, maar kwamen van elders aangesneld als bijen op de honing, die via sociale media en publieke media was aangebracht. Op de vraag of dat niet eigen is aan deze tijd, waarbij mensen via twitter en facebook razendsnel elkaar beïnvloeden, reageerde hij: ‘Dat is dan ook de reden, vind ik, om als publieke media onmiddellijk na te denken over de vraag waar je zelf wilt staan en waar je gebruikt wordt als vliegwiel voor radicaliserende, kleine groepen. Als dat laatste speelt, moet je niet de initiatiefnemers of extremisten zo lang aan het woord laten, maar juist de analytici die de zaak tot nuchtere proporties kunnen terugbrengen’. ‘Het wrange is overigens, dat ook journalisten in de Schilderswijk op een gegeven ogenblik bedreigd werden en dan zie je weer dat de kritiek op hen doorslaat naar een andere kant en als een soort boemerang henzelf gaat bedreigen. Dat kan natuurlijk ook niet de bedoeling zijn’.
De Haagse Gemeenschap van Kerken bestaat uit 21 kerken en vertegenwoordigt een substantieel deel van de christelijke bevolking van Den Haag. Over de gebeurtenissen brachten de kerken de volgende verklaring naar buiten.
VERKLARING
De gebeurtenissen in de Schilderswijk van Den Haag zijn besproken in de vergadering van het bestuur van de HGK. De HGK is geschrokken van de gebeurtenissen en met name van de felle toon die door mensen gebezigd wordt. Met zorg worden de ontwikkelingen gevolgd omdat de kerken zich zeer betrokken weten bij de mensen in dit deel van de stad.
De HGK is blij dat er de komende tijd getracht wordt rust te brengen in deze wijk waar zeer veel mensen op constructieve en serieuze wijze hun leven opbouwen. Met name de vele kinderen die in de wijk opgroeien, mogen rekenen op een veilige en vreedzame wijk. Het is de verantwoordelijkheid van allen in en rondom deze wijk om aan die veilige en vreedzame leefomgeving een bijdrage te leveren.
De kerken die deel uitmaken van de HGK voeren gesprekken met Moslims en Joden over hun gemeenschappelijke verantwoordelijkheid en om uiting te geven aan hun eensgezindheid in het verlangen naar een veilige en vreedzame stad. Er wordt gewerkt aan een structureel overleg tussen Christenen, Joden en Moslims dat een tegenwicht kan bieden tegen de angst en de negatieve berichten/beeldvorming.