Het Nederlands Dagblad heeft gevraagd om een achtergrondartikel over het bericht dat eerder naar buiten kwam, namelijk het besluit van de Wereldraad om niet meer in fossiele brandstoffen te investeren. Klaas van der Kamp schreef onderstaande bijdrage, het ND plaatste het enige dagen geleden.
Investeringen
De Wereldraad van Kerken ziet af van investeringen in fossiele brandstoffen. Dergelijke geldbeleggingen staan duurzame ontwikkelingen in de weg, aldus algemeen secretaris Olav Fykse Tveit, in een toelichting.
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het besluit pas in het nieuws is gekomen dankzij de milieu-lobby van de kerken. Het zijn de geloofsgemeenschappen uit Scandinavië en de Pacific die duidelijk maken dat het huidige neo-liberale beleid een substantieel deel van Polynesië onder water laat verdwijnen. Inheemse volken uit de Zuidzee en uit Groenland zijn de eerste klimaatvluchtelingen.
Ik behoor zelf bij de kleine groep van mensen die na een Centraal Comité van de Wereldraad alle stukken leest. Als eerste pak ik dan de financiële stukken, omdat ik tijdens de assemblee in Busan voorzitter was van de financiële rapportagecommissie. Ik moet eerlijk toegeven dat ik over het zinnetje had heen gelezen, waarin melding wordt gemaakt van de bijstelling van het investeringsbeleid. Mijn ogen scanden onmiddellijk naar de cijfertjes. Ook de communicatie-afdeling van de Wereldraad had niet direct de impact in de gaten en kwam pas dagen na het Centraal Comité met een persverklaring, toen de milieu-lobby de zaak wereldkundig had gemaakt. Waarmee maar weer eens is aangetoond hoe belangrijk ideële lobbyisten zijn.
De Wereldraad geeft met het aanscherpen van het investeringsbeleid een belangrijk signaal af. De stijging van de temperatuur op aarde heeft te maken met het gebruik van fossiele brandstoffen. De uitstoot van CO2 en lachgas zijn de boosdoeners. De industrie is verantwoordelijk voor de helft van de emissie, ook het verkeer, de woningen en de landbouw dragen in negatieve zin bij. De klimaatverandering dreigt een bron van conflicten te worden.
De Wereldraad van Kerken voert al langer een bewust investeringsbeleid. Men belegt geen geld in wapens en nucleaire ontwikkelingen. De energieclausule bouwt de ethische keuzes verder uit. Toegegeven: Het is een symbolisch gebaar. Want de Wereldraad belegt ‘slechts’ 17 miljoen Zwitserse franken en die waren toch al niet ondergebracht bij Shell of Texaco. De beslissing is vooral als statement bedoeld.
We worden allemaal aangesproken op matiging en keuzes. Een eenjarig kind in Nederland heeft omgerekend al net zo veel papier verbruikt als een 57-jarige Indiër. In Nederland zijn meer mobiele telefoons dan inwoners. De temperatuurstijging leidt tot jaarlijks een extra hoeveelheid water die vanuit de Rijn wordt aangevoerd en die ruimte nodig heeft. In mijn woonplaats Kampen heeft dat geleid tot plannen om een bypass te maken, om het water veilig naar de zoetwaterboezem van het IJsselmeer te geleiden.
De Franse filosoof Frédéric Gros, zegt in één van zijn boeken dat we mensen van ‘binnen’ zijn geworden. We zijn de voeling met de natuur kwijtgeraakt. We gaan van huis naar kantoor. De geest blijft nog even bij thuis of is al bezig met de verplichtingen van het werk. ‘Buiten’ bestaat nauwelijks. Buiten is een soort corridor, ergens tussenin, een tunnel waar we doorlopen zonder gevoelens te ontwikkelen.
Door de temperatuurtoename stijgt de zeespiegel en ontstaat er een tekort aan zoet water, een tekort ook aan voldoende landbouwproducten. George Molenkamp, lid van een beraadgroep leden van de Raad van Kerken, wijst bij inleidingen vaak op de persoon van Marc Ravolomana. Hij zegt dan: ‘Veel mensen zijn waarschijnlijk vergeten dat hij al in 2009 is afgezet omwille van de klimaatverandering’. Ravolomana was president van Madagascar van 1986 tot 2009. Hij haakte in op de crisis en maakte een deal met de firma Daewoo Logistics. Het bedrijf uit Zuid-Korea leasede voor 99 jaar de helft van de beschikbare landbouwgrond waar voldoende water. De bevolking accepteerde deze keus niet en Ravolomana moest aftreden. China heeft inmiddels een gebied van 3 miljoen hectare (zo groot als België) aangekocht om in de voedselvoorziening te voorzien. Coca Cola heeft grote zoetwaterreservoirs onder het Amazonegebied aangekocht om in de toekomst fors geld te voordienen aan de dorst van gewone mensen.
Apocalyptici zeggen dat de Bijbel de klimaatveranderingen benoemt. Ik geloof dat niet. Ik denk dat de opdracht om zuinig met de schepping om te gaan simpelweg een kwestie is van je laten leiden door de Geest. Die Geest uit zich in gezond verstand, in wijsheid en in het besef rentmeester te zijn van een aarde die je slechts in bruikleen hebt gekregen.