Maandag 7 april werd de Nederlandse Pater Jezuïet Frans van der Lugt doodgeschoten bij zijn klooster in Homs.Hieronder volgt een in memoriam en een gebed van Feije Duim, werkzaam voor Kerk in Actie, die pater Frans persoonljk heeft gekend. Ook tijdens de plenaire Raad van Kerken op 9 april is pater Frans herdacht.
Pater Frans. In El Ard bij Homs, woonde hij. Een klein klooster met een grote lap grond er om heen. In 2011 vond je daar een gemeenschap jonge idealisten, een ceramische kunstenaar, een school voor gehandicapte kindertjes. Zonovergoten plek. El Ard = De aarde. Typisch Pater Frans om die naam te kiezen.
We spraken elkaar voor het eerst op de Nederlandse ambassade in Damascus, eind februari 2011. Zijn fiets had hij aan het hek voor de ambassade vastgemaakt. “Ik ben de enige die dat mag”, zei hij met een vette glimlach. We spraken over Syrië, over Moslims en Christenen, over de spirituele trektochten die hij jaarlijks organiseerde met tientallen jongeren –moslims en christenen- door de bergen. Hij vertelt hoe ingewikkeld het is om daarvoor van de autoriteiten toestemming te krijgen. Zijn telefoon gaat. We schrikken: telefoons worden hier afgegeven en in een kastje bewaard. Angst voor afluisteraars. Frans antwoordt in het Arabisch, stopt zijn telefoon weg, en haalt zijn schouders op, “Ze kennen me toch wel, dus ze weten dat ik geen bedreiging ben”.
Op een vroege ochtend sta ik aan de Rechte Straat in Damascus te wachten totdat hij met de auto langs komt om me mee te nemen naar El Ard. Een volle bak. Er zijn altijd wel mensen die mee willen en Frans kent hier de hele wereld. Ja, en de hele wereld in Syrië kent hem. Honderden jonge mensen heeft hij enthousiast gemaakt om samen te bouwen aan een toekomst waarin plek is voor iedereen. Zoveel mensen geholpen. Voor zoveel mensen een teken van Gods betrokkenheid geweest.
Zijn oproepen van de afgelopen maanden vanuit Homs deden me daarom zo’n pijn. Zijn dood schokt me.
Iemand opperde om hem een heilige te noemen. Ik denk ook niet dat Pater Frans daar zelf voor zou zijn geweest. Ik heb een andere titel voor hem, een titel zoals die in de Joodse traditie wordt gebruikt: Pater Frans is een “Rechtvaardige”. Zo blijf ik me hem voor altijd herinneren, als een rechtvaardige.
Zijn dood is een groot verlies voor zoveel mensen, die uitzijn op een rechtvaardige wereld met plek voor iedereen. Zijn dood is dramatisch voor zo veel jonge Syriërs die hij heeft geïnspireerd om samen te bouwen aan een gedeelde toekomst. Frans was een baken van hoop voor hen. Daarom kon hij ook niet weg. Laten wij er alles aan doen dat deze jonge mensen niet met lege handen staan, maar in staat zijn om die droom van Syrië weer vlees en bloed te geven. Vergeet Syrië niet.
Feije Duim, Kerk in Actie
Gebed
Heer,
U belooft dat niemand valt, dan in uw handen. We bidden voor Pater Frans van der Lugt, dat U hem opvangt en aan uw hart houdt. We bidden om onszelf want we voelen ons verslagen door zijn dood. Zoveel gingen er al in Syrië: Moslims, Christenen. Maar de dood van Pater Frans komt zo hard aan. Hij leerde ons, Nederlanders en Syriërs, zoveel over U. Dat deed hij al zijn tijd in Syrië, maar zeker de laatste drie jaar, in alle ellende van de oorlog in Syrië, de ellende van Homs. We bidden voor de mensen die nu verweesd achterblijven van de gemeenschap in El Ard, en voor al die jonge mensen die hij jarenlang geïnspireerd heeft. Laat ze de weg niet kwijt raken, maar een monument worden van hoe het anders kan op deze wereld. Weest u met de hulpverlening in en om Syrië. In Syrië werken de hulpverleners –meestal zelf Syriërs- met gevaar voor eigen leven. Zij zetten zich in, leer ons om niet achter te blijven. Zegen ook de Syrische kerken in hun hulpverlening voor ieder die hulp nodig heeft. Leer ons hoe wij kunnen zorgen dat zij niet met lege handen staan. Amen.