De pre-assemblee is voorbij. Greteke de Vries, remonstrants predikant in Naarden-Bussum deed mee aan de bijeenkomst van vrouwen (en een klein aantal mannen) die dromen van een kerk waarin vrouwen en mannen gelijke ambten en gelijke mogelijkheden hebben om God te dienen. Op de website van de remonstranten (www.remonstranten.org) doet zij geregeld verslag. Hieronder haar bijdrage in de reeks die verschillende mensen verzorgen op deze website. Onder Gretekes stuk de eerdere teksten.
Protest 1
“In de hemel is een speciale plaats voor vrouwen die elkaar niet steunen!” Een officier van het Leger des Heils kreeg de handen op elkaar van haar grapje. Een ander viel haar bij: “Wij zijn zelf onze ergste vijand! We hebben modellen nodig voor feministisch leiderschap in de kerk!”
Als het gaat om gelijkheid van mannen en vrouwen in de kerk springen de leiding gevende posities, de ambten, het eerst in het oog. Lang niet in alle kerken ter wereld kunnen vrouwen officiële functies bekleden en áls vrouwen predikant of priester worden, dan nog vaak niet in senior-posities van voorzitters, bisschoppen of welke equivalenten dan ook. Kinderen, godsdienstlessen en maatschappelijk werk – dat zijn de velden waar vrouwen in veel kerken werken en daarom wegblijven bij – of weg gehouden worden van – de macht van de kerk. Daar moet van alles aan veranderen als het aan de vrouwen en mannen van deze conferentie ligt. Kerken zouden leidend moeten zijn in het bekritiseren van stereotyperingen en ieder mens op eigen mogelijkheden moeten waarderen. [1] Schrijnende situaties waren er te horen over kwalijke kerkelijke praktijken. Toch waren het niet deze verhalen die me imponeerde. Dát waren de verhalen over het gewone leven van veel vrouwen.
Als in de VS de Superbowl gehouden wordt, hét grote baseball-toernooi, komen de vrouwen van de Verenigde Methodistenkerk in actie. Want rond de stadions draait de business die door vrouwenhandel floreert op volle toeren. Ontvoerde of onder valse voorwendselen meegenomen meisjes en vrouwen worden ingezet om sportminnende mannen te gerieven. De kerkelijke vrouwen bieden alternatieven, bevrijden hen en bieden hen hulp voor een nieuw leven.
Een actie van het Noorse Leger des Heils zorgde ervoor dat seks-advertenties die duidelijk met vrouwenhandel te maken hadden uit de kranten verdwenen. Human-trafficking, zoals de iets bredere Engelse term is, is goed voor een jaarlijkse omzet die groter is dan die van Google, Niki en Starbucks bij elkaar. Meer dan 800.000 mensen worden jaarlijks slaaf gemaakt in de handel van vrouwen ten behoeve van de entertainmentindustrie, van kind-soldaten of kamelenjockies, orgaan-donaties, drugsvervoer of goedkope arbeidskrachten. Tweeëndertig miljard dollar gaat er om, zo groot en machtig is die maffia, waarbij – zeker bij vrouwenhandel – veel vrouwen als tussenpersonen of uitvoerders betrokken zijn. Afrikaanse en Aziatische vrouwen vertelden de conferentie uit eigen ervaringen over verkrachtingen, huiselijk geweld, verminkingen en nog veel meer ellende. Er werd op momenten gehuild en geschreeuwd: “Lord, we pray for the children who must suffer so much, why, what have they done to you?” Een meer academisch geschoolde theoloog sprak van de orde van de menselijke waardigheid die in het geding is: de grens van het heilig-menselijke wordt door deze praktijken geschaad. Constructieve kwaadheid is dan ook prima, die maakt creatief om deze misstand aan te kaarten en te zoeken naar verandering: “Kerken die niets anders weten te doen dan bidden, en dan ook nog om vergeving van de dader(s), in plaats van de slachtoffers bij te staan, moeten maar eens een poosje ophouden te bidden en beginnen te luisteren naar de ervaringen van de vrouwen zelf.”
Een vrouw die al vaak oecumenische vergaderingen had meegemaakt werd er wel een beetje moe van. Steeds weer gaat het om dezelfde verhalen. Verandert er wel eens wat? Ze wilde de hoop echter niet verliezen en vertelde over haar kleinzoon die ze zal opvoeden tot een man die snapt dat hij volwaardig man kan zijn zonder vrouwen te domineren. Een ander wist te vertellen van het succes van Zwitserse kerkelijke vrouwen die in de Balkanoorlog verkrachting als oorlogsdaad erkend kregen. Dat kreeg veel aandacht van de media. “Omdat het in Europa plaats vond”, wisten verscheidene conferentiegangers uit het ‘zuiden’. De vrouwen uit Kroatië vroegen indertijd aan de Zwitserse vrouwen om wat zij hadden gehoord niet te vergeten en drongen aan tot een wekelijkse protestdag. Sindsdien is in kringen van vrouwen die zich met geweld tegen vrouwen bezig houden een ‘zwarte donderdag’ ingesteld. Niet verwonderlijk, dat de conferentiegangers zijn opgeroepen op donderdag in het zwart te verschijnen als een zichtbaar protest en een oproep aan onszelf (de kerken) om niet meer weg te kijken.
Protest 2
Iets anders dat vandaag indruk maakte was het grote protest van conservatieve Koreaanse christenen tegen de Wereldraad van Kerken. Met duizenden waren ze geronseld om in voorgedrukte t-shirts en uitgereikte petjes te protesteren: De Wereldraad zou de Koreaanse kerken kapot maken; had het over dialoog in plaats van over getuigen; was een grote leugenaar die God ontkende; het zijn terroristen en nog erger: ze steunen homoseksuelen. Fanatiek werd er tegen ons gebeden, wat lachwekkende taferelen opleverde. Maar ook maakten ze me woedend, toen er zelfs onomwonden op een banner stond te lezen: dood aan de wereldraad! De jonge vrouw die de banner vasthield verklaarde dat het terecht was: `Jullie hebben een verkeerd concept van Jezus Christus.´
Ondanks de toestroom van evangelikalen in de Wereldraad (te merken aan de liedkeuze en de uitroepen van geloof tussen de bedrijven door, het bidden na een aangrijpend verhaal) is de toon er nog altijd strijdbaar en open voor allen die tot zwijgen worden gebracht. De bommelding die we in de ochtend kregen had misschien met de protesteerders te maken die daar niet van houden. Een grote politiemacht moest ons beschermen. In de zaal van de pre-assemblee hoorden we de oer-conservatieve christenen tegen ons zingen en drummen. Maar eens zien hoe het hiermee verder gaat.
Greteke de Vries
Voor eerdere bijdragen klik hier onder:
Femke Visser, klik hier
Simone Poortman, klik hier