De Raad van Kerken en de Evangelische Broedergemeente hebben maandagavond 1 juli een jaar van herdenking afgesloten met een feestelijke viering in het kader van Keti Koti. Voor een goed gevulde Koningskerk blikten ds. Jan Wessels en ds. Rhoinde Mijnhals – Doth terug op het verleden en brachten ze vanuit de Bijbel een taak van schuldbelijden, vergeving en verzoening naar voren in de stijlvolle, witte kerk in de Watergraafsmeer.
Toch zijn het niet alleen de teksten die de bezoekers aanspreken. Het is ook de warmte van het samenzijn, de toeweiding en de humor. Zoals het moment waarop het orgel even leidend is tussen de twee overdenkingen in. Het is alsof er een draaiorgel van de Dam is komen binnenrijden; de iets oudere Surinamers herkennen in de vrolijke melodie een wijsje van hun kinderjaren en zingen of neuriën de tekst en melodie mee. Bij verschillende mensen speelt er even een glimlach om de lippen.
Niet anders is het aan het einde van de dienst als er manden vol met krentenbollen worden binnen-gebracht. De bollen zijn vrolijk verpakt in crêpepapier en voor de hygiëne ook in plastic. Ieder krijgt een bol en laat een ander er direct na de dienst een stukje van afbreken als teken van vriendschap en verbondenheid.
De viering is de afsluiting van 150 jaar afschaffing slavernij. De Raad van Kerken heeft daarover een verantwoording naar buiten gebracht. Ook de Evangelische Broedergemeente heeft een tekst in de liturgie gezet. Er wordt veel over gesproken, zowel bij de kerkdienst als later ook in de stoptrein die van station Muiderpoort vertrekt richting Almere. Er is instemming, herkenning en ook onbegrip naar hoogleraren en andere geleerden die de geschiedenis bestempelen als iets wat in de eigen tijd heel begrijpelijk is. Een witte conducteur mengt zich in het gesprek en vraagt hoe het kan dat er zoveel zwarte en gekleurde mensen in de trein zitten. Als hij hoort van een Keti Koti in het Oosterpark en in de Koningskerk reageert hij met vragende blik. ‘De koning was er ook bij, u heeft het toch wel gezien op televisie?’, probeert een reiziger met een Surinaamse zakdoek om zijn middel.
De dienst kent verschillende onderdelen die speciaal voor deze gelegenheid op papier zijn gezet. Zoals een tekst gezongen op de melodie van psalm 118: ‘Als vorsten wil Hij ons bekleden, / de ketenen, Hij brak ze stuk. / Hij maakte ons vrij en hoedt ons heden, / wij vinden rust door Jezus’ juk’.
En de geloofsbelijdenis: ‘Wij geloven in God, de Schepper. / Hij geeft ons adem en ziel. / Alle leven komt van Hem; / gevarieerd qua kleur, tongval en leefwijze; / we zijn allen gelijk en kostbaar, / mensen naar Gods hart’.
En het kyrie, uitgesproken door Henk van Hout namens de Raad van Kerken, Frieder Vollprecht namens de Evangelische Broedergemeente en Stanley Veldwachter namens nazaten van verschillende bevolkingsgroepen van Suriname. Om de drie bidders staan vertegenwoordigers van de groepen die zij vertegenwoordigen; ze zijn met twaalf mensen in totaal.
Henk van Hout bidt onder meer: ‘Heer ontferm U over ons, nu we terugkijken op ons verleden. We erkennen als kerken in Nederland betrokkenheid bij de slavernij. We realiseren ons dat we te laat spreken, dat we ons hebben laten meeslepen door gemakzucht, winstbejag en machtsmisbruik’. En bij de voorbeden klinkt het onder meer: ‘Schep in ons de kracht, zolang wij ademhalen, om te zingen waartoe wij zijn gedacht. Dat we beseffen elkaar te zijn gegeven tot kleur en samenklank, tot gemeenschap met elkaar en met U’.
Waar de tekst verstilt, neemt de muziek het initiatief; van het blazerskoor, van het mannenkoor Maranatha en van het koor Colours of God. De diverse officiële afgevaardigden spreken hun waardering uit, als ze later uitzwermen over de verschillende bijgebouwen en de tuin bij de kerk, terwijl ze genieten van de zoete likeuren en het stevige gemberbier.
Mensen die de viering gemist hebben of die benieuwd zijn hoe de dienst stijlvol tot een uur wordt teruggebracht kunnen terecht bij Zendtijd voor Kerken (televisie) en IKON (radio). De televisieuitzending vindt plaats op donderdag 4 juli om 16.05 uur via Nederland 2; de radio-uitzending staat gepland voor 7 juli 19.07 uur via radio 5.
Foto’s:
1. Vrouwen delen de krentenbollen uit voor het pin pin boro.
2. Een feest van kleur was het in de kerk met de sierlijke kledingstukken en hoofddeksels
3. Mgr. Joris Vercammen en ds. Jan Wessels (rechts) geven elkaar een stukje van het krentenbrood.
4. De Raadsleden toonden volop belangstelling, vlnr. Bert van Bokhoven (PKN), mgr. Hans van den Hende (RKK), mgr. Joris Vercammen (OKK) en tussen de PKN en de RKK in nog net zichtbaar majoor Jeanne van Hal (Leger des Heils).
5. Een volle kerk, met op de voorgrond Izak Kole, lid van de Gereformeerde Gemeente.