Is het mogelijk om twee benaderingen van de landbouw met elkaar in gesprek te brengen? Die doelstelling heeft de werkgroep Ecologische duurzaamheid van de Raad van Kerken geformuleerd voor de komende tijd. De werkgroep is bezig met twee thema’s: water en voedsel.
De werkgroep kwam onlangs bij elkaar en kon terugzien op een sprankelend symposium over water, waarop de verklaring over water van de Wereldraad is getekend. Aan de orde kwam nu de vraag hoe het thema van voedsel verder opgepakt kan worden. Dat is pittig, omdat er twee benaderingen zijn; de ene benadering is meer industrieel en gaat uit van schaalvergroting om productiekosten per eenheid laag te houden; de andere benadering steekt in op duurzaamheid. Die twee moeten in balans worden gebracht; en vanzelfsprekend gaat het daarbij achter de producent ook om de rol die de consument speelt.
En dat is lastig, mede omdat de voortdurende prijsdruk aan het einde van de keten zorgt voor een toenemende focus op schaal en volume en het gevaar met zich mee brengt dat de continuïteit en de duurzaamheid een ondergeschikte rol spelen. Bij een verduurzaming van de voedselketen is er een spanning tussen het efficiënt en het zorgvuldig willen produceren. De huidige dominante concurrentie op prijs sluit vooral aan bij een efficiënte productie. Bij zorgvuldige produceren wordt rekening gehouden met dierenwelzijn, antibiotica gebruik en natuur- en landschapskwaliteit. Er lijkt weinig speelruimte te zijn voor verduurzaming van het voedselsysteem, aldus een citaat uit ‘Balans van de Leefomgeving 2012’, waarover in de werkgroep werd gesproken.
De werkgroep stelt zich ten doel in de discussie een eigen christelijke inbreng te verzorgen. Daarbij kiest men voor mentale, morele en liturgische invalshoeken. De groep beoogt diverse gesprekspartners ruimte te bieden voor het eigen verhaal, waarbij mensen als Rowan Williams een inspirerende analyse bieden. De werkgroep kijkt ook of het mogelijk is aansluiting te vinden bij al gemaakte analyses van kerken, onder meer waar elementen als ‘wijsheid’ en ‘gerechtigheid’ een rol spelen.
De werkgroep blijft het thema van water ook volgen. Jan Jorrit Hasselaar, de voorzitter, zal vanuit de werkgroep een bijeenkomst van de Wereldraad in Berlijn bijwonen, waarin de verdere strategie wordt besproken.
Foto’s:
1. Jan Huijgen leidt het thema ‘voedsel’ in, de man van de Eemlandhoeve heeft een keur aan boeken meegenomen, waaronder het werk van Louise Fresco; ‘Hoewel Fresco een overzicht van landbouw en voeding probeert te geven, vindt men nauwelijks iets over de ingewikkelde productieketens, de rol van marketing, de economische verhoudingen, de industrie, de oligo en monopolies en de machtsstrijd’, aldus het commentaar.
2. Links voorzitter Jan Jorrit Hasselaar, rechts de nieuwe secretaris – zelfstandig adviseur – Vincent Dobbe uit Voorburg.