Dr. George heeft enkele Bijbelstudies geschreven in voorbereiding op de tiende assemblee van de Wereldraad van Kerken, die vanaf 30 oktober 2013 in Busan wordt gehouden. Door het meedenken met zijn tekst krijgen mensen in Nederland meer zicht op de thema’s van de assemblee: ‘God van leven, leidt ons in gerechtigheid en vrede’. De Bijbelstudies van dr. George zijn ook de moeite waard, omdat ze laten zien hoe je door een orthodoxe bril met teksten zou kunnen omgaan. Dr. George leeft en werkt in India. Hij laat iets van die interreligieuze achtergrond zien en bereidt christenen in Nederland een klein beetje voor op de week van gebed 2013, waarvan het materiaal ook uit India komt.
Fr. Dr K. M. George is priester van de Malankara Orthodox Syrian Church in India, en is leider van het Orthodox Theologisch Seminarium in Kottayam, Kerala, India. Hij sprak deze Bijbelstudies eerder uit bij het Centraal Comité van de Wereldraad op Kreta.
Lezen: Johannes 12: 1 – 3
Zes dagen voor Pesach ging Jezus naar Betanië, naar Lazarus die hij uit de dood had opgewekt. Daar hield men ter ere van hem een maaltijd; Marta bediende, en Lazarus was een van de mensen die met hem aanlagen. Maria nam een kruikje kostbare, zuivere nardusolie, zalfde de voeten van Jezus en droogde ze af met haar haar. De geur van de olie trok door het hele huis.
De evangelisten vertellen alle vier dit verhaal. De details verschillen wel en daar is onder theologen discussie over. Voor ons is het belangrijk dat we de unieke betekenis van deze gebeurtenis in het leven van Jezus verstaan en de wijze waarop het door de apostelen en later door de kerk is geïnterpreteerd.
Jezus prijst de daad van de vrouw in tegenstelling tot de omstanders. Hij doet zelfs meer dan dat, hij geeft haar impliciet een compliment, als hij haar daad genoemd zal worden, op het moment dat de blijde boodschap klinkt.
De gastheer en de leerlingen van Jezus menen dat het handelen van de vrouw verkwistend is. Zij veroordelen de vrouw en betichten haar van verspilling van de kostbare olie. Bij Jezus gaat het er niet om wie vrouw is maar om wat ze doet. Ze gaf blijk van een bijzonder grote liefde, een liefde zo diep en authentiek dat ze daarmee alle regels van maatschappelijk fatsoen doorbrak.
Het behoeft geen betoog, dat geurige kruiden en specerijen een belangrijke rol spelen in de Aziatische wereld. De geurige, heilige olie symboliseert in de oosterse orthodoxie de alles doordringende natuur van de Heilige Geest. De olie wekt de gaven en vruchten van de Geest op, het is verbonden met de levensenergie en de redding van Christus. We balsemen een lijk, voordat het in de tombe wordt gelegd. En wie kent niet het verhaal van de vrouwen die op zondagochtend bij het graf aankomen met geurige kruiden? Beide verwijzen naar de hoop op verrijzenis en nieuw leven.
Een aangename geur staat voor welzijn en helen tegenover een slechte geur die doet denken aan dood en bederf. In de aroma-therapie worden medicinale kruiden en bloemen gebruikt vanwege hun herstellende werking. De mode-industrie doet geweldig zijn best om parallel aan de nieuwste modetrend ook een eigen parfum te promoten, om de almacht van dood en bederf te maskeren.
Het gebruik van geurige kruiden en specerijen symboliseert zowel in het Oosten als in het Westen de hoop op nieuw leven.
De zalving van Jezus met de kostbare en welriekende olie heeft een tweevoudige betekenis hier. Het is een vooruitwijzing naar zijn begrafenis. Het suggereert de hoop bij de vrouw op een radicaal nieuw leven. Deze eenvoudige vrouw anticipeerde op de opstanding van Jezus.lang voordat zijn naaste leerlingen er ook maar enig idee van hadden. Het herkennen van de betekenis van haar daad vereist fijngevoeligheid van de toeschouwers. Jezus zelf gaf blijk van die fijngevoeligheid. De vrouw erkende door haar zalving Jezus als de Messias.
Het zalven van de voeten van Jezus zoals dat beschreven staat in twee evangeliën, is vanuit Aziatisch perspectief goed te begrijpen. In de Indische culturele wereld is het gewoonte dat een student zich buigt en de voeten van de docent aanraakt. Het is een uiting van respect en een manier om een zegen te vragen. De richting waarin de voeten van de meester zich bewegen, is een voorbeeld om te volgen. Het is de goede richting. De leerling zoekt naar het goede, het ware, licht en liefde, en volgt in zijn voetstappen. Het aanraken of wassen van de voeten van een heilige en in zijn voetsporen treden zijn dus onderdeel van een spirituele traditie; deze traditie is overigens minder bekend in Azië dan vroeger.
In de ruimere Hindoe-traditie leeft ook een ongezond idee over voeten. De priesterlijke Brahminkaste zou uit het hoofd van Brahma zijn geschapen. De laagste kaste zou zijn voortgekomen uit de voeten van God. Deze laatste groep zou blijvend in dienst staan en volledig ondergeschikt zijn aan de hogere kasten.
De beste spirituele tradities van India houden het op het eerdergenoemde gezichtspunt, namelijk dat de voeten van de leider gaan in de richting van het goede. Met andere woorden, volg hun voeten en hun beweging naar waarheid, licht en liefde.
Het hele huis zich vulde zich met de welriekende geur. Dat is geen toevallige frase. Het legt een diepere betekenis bloot. Het huis staat voor de kerk, maar we kunnen dat beeld oprekken tot de hele wereld. De daad van de vrouw is een krachtig getuigenis van de levenskracht van God die in de schepping aanwezig is. Geur dringt immers overal in door. Zo neemt de Geest van God alle hindernissen. De aanwezigheid van de kerk wordt niet bepaald door haar zichtbare structuren van macht maar door de helende en levengevende kracht van het allesdoordringende parfum van de liefde.
De zalving van Jezus door de vrouw gaat voorbij aan alle gewone ethische en religieuze categorieën. Het appelleert aan onze beleving, meer dan aan de logica van het denken.
Deze meditatie herinnert ons aan haar, die dit zo goed aanvoelde. Moge de helende en levensgevende kracht van welriekendheid met ons blijven.
Een eerder geplaatste meditatie van dr. George ging over Genesis 2: 5-9; 15-17. Klik hier om deze bezinning op weg naar Busan te lezen.