Het huidige kabinet heeft besloten de subsidie van 9 ton per jaar voor het NiNsee te schrappen; het NiNsee staat voor: Nationaal Instituut Nederlands slavenijverleden. Yosé Höhne – Sparborth, namens de Basisbeweging Nederland lid van de Raad van Kerken, maakt zich boos over het besluit. De timing is ook ongelukkig, precies op het moment dat Nederland aan de vooravond staat van de herdenking van de afschaffing van de slavernij in 1863, 150 jaar geleden. Hieronder fragmenten enigszins aangepast van wat Yosé Höhne-Sparborth over de maatregel schrijft:
In het jaar 2013 herdenkt Nederland dat 150 jaar geleden eindelijk ook Nederland de slavernij bij wet afschafte. De slaven dienden nog tien jaar door te werken onder dezelfde baas, om hem de gelegenheid te geven andere werknemers te vinden. Het werden de arme koelies uit India en Indonesië, voornamelijk Javanen. Het NiNsee was volop bezig aan die herdenking mee te werken, maar moet nu tentoonstellingen afgelasten en voortijdig afbreken, omdat per 1 augustus 2012 de deuren dicht gaan.
.
Slechts tien jaar geleden, werd op 1 juli in Amsterdam het eerste slavernijmonument opgericht om ons aan die geschiedenis te herinneren. Dat was, nadat minister Roger van Boxtel diepe spijt had betuigd op een VN-top in Zuid-Afrika vanwege Nederlands aandeel in de slavenhandel. Je vraagt je nu af wat de houdbaarheidsdatum is van de toen officiële uitspraken namens de Nederlandse regering. Die spijtbetuiging werd de aanzet tot een subsidie voor een Nationaal Instituut Nederlands slavenijverleden.
Het is 150 jaar geleden, laten we zeggen zes generaties. Het lijkt lang. Maar pas in 1873 mochten ze echt weg en was de slavernij dus echt afgelopen. In 1945 was dat pas 72 jaar geleden. Heeft u die ouder bent dan ik, die het begin van de oorlog nog meemaakte, ooit in die tijd horen treuren over de slaven en dat harde verleden van Nederland? Het is nu 72 jaar gelen dat de oorlog uitbrak, en wat vindt u van Duitsers die vinden dat het nou maar eens afgelopen moet zijn met herdenken, treuren en schuld toewijzen? Toch ging het bij de slavernij om minstens drie eeuwen aaneengesloten georganiseerd massaal geweld en vernedering, voor de slaven levenslang zonder uitweg. Ook voor hun kinderen. Ook voor hun kindskinderen. Ook voor de kindskinderen van hun kindskinderen. Waarom denken we dat 1568-1873 de nakomelingen van de slaven niet meer in de botten zit?
Ik leefde twee jaar op Aruba en was dus ook met regelmaat in Curaçao. Echter in een tijd dat ik nog niet goed kon waarnemen hoe dat verleden de actuele samenleving van de nakomelingen van de slaven nog steeds stuurt en soms stuurloos maakt.
Inmiddels ben ik gespecialiseerd in het waarnemen van schades die ons in de botten zitten. Schadepatronen die gemeenschappelijk zijn door een gemeenschappelijke schade. In Colombia werkte ik aan de Atlantische kust met zwarte vrouwengemeenschappen. Zij werken keihard om zich te bevrijden, maar het lukt ze maar niet. Het zit te diep in het vlees, die drie eeuwen onophoudelijke marteling die voorouders ondergingen. Toen ik het kort en bondig op een rij zette, hoe het in hun lijf zit, werden ze fysiek beroerd. Onvermogen om echt in hun eigen leven te staan, om hun leven te organiseren, om zich in dit eigen leven thuis te voelen. De slavernijpatronen herhalen zich in de hele Colombiaanse samenleving en het valt niemand op. Wie zich hoger op de ladder waant leeft zijn privileges zonder het als privileges te zien en wie zich lager waant rent zich rot om die privileges van de ander te vervullen.
Jawel, het gebeurde allemaal buiten het gezichtsveld van de meeste mensen. Alleen het geld kwam naar ons toe. En toegegeven, dat kwam niet naar iedereen. Er stonden rijke mensen aan de kade om het te innen.
Gedenken
De Raad van Kerken is bezig om veel geloofsgemeenschappen te motiveren om de afschaffing van de slavernij met de zwarte gemeenschap mee te vieren. Er zal een studiedag komen in het voorjaar van 2013. Utrecht zal binnen het jaarevenement ‘Vrede van Utrecht’ in juni 2013 aan de Universiteit een weekend weiden aan de slavernij. Utrecht heeft een slavernijroute uitgezet. Er zijn parochies die zich gaan bezighouden met ons slavenijverleden. Ook Rotterdam heeft een actieve kern van geloofsgemeenschappen om aandacht hieraan te geven. De Raad van Kerken houdt op haar website bij wat er gaande is. Iedereen is welkom om zich aan te sluiten. Dat is meer dan nodig, nu de overheid het nationaal slavernijverleden als afgesloten lijkt te zien.