De Russsich-orthodoxe parochie heilige Nikolaas van Myra viert dit jaar het 100-jarig bestaan van haar gebouw, de Tichelkerk aan de Lijnbaansgracht in Amsterdam. In de maand november vindt daar een festival plaats dat zowel de historie van ‘de Tichel’ als haar nieuwe bestaan als orthodoxe parochiekerk belicht.
De Tichelkerk is in 1912 door de orde van de Minderbroeders Paters Capucijnen gesticht als klooster annex hulpkerk van de Posthoornkerk. Op 1 juli van dat jaar voltrok de bisschop van Haarlem de wijding. Het kloostercomplex is grotendeels eigenhandig door de paters gebouwd op een grondstuk tussen de Lijnbaansgracht en de Tichelstraat in de Noordelijke Jordaan en algauw was de kerk met de inwonende paters niet meer uit de buurt weg te denken. De kleine gemeenschap van maximaal tien paters en broeders was actief op het gebied van armoede -bestrijding en van wat wij vandaag de dag zouden betitelen als ‘sociaal opbouwwerk’. Zij stichtten o.m. scholen en organiseerden clubactiviteiten voor meisjes en vrouwen in een door hen gebouwd Patronaatsgebouw aan de Marnixkade. In de zomer organiseerden zij zomerkampen zodat ook de armste kinderen voor enige tijd de stad uit kwamen. In de jaren vijftig werd vanuit de Tichelkerk het arbeidersapostolaat opgericht, met als doel de emancipatie van de katholieke arbeider.
Hoofdtaak van de Tichelkerk was echter het bieden van een geestelijk tehuis voor gelovigen uit de buurt. In de hoogtijdagen na de Tweede Wereldoorlog, toen de kerk een zelfstandige parochiekerk werd, zat het elke zondagmorgen, tijdens meerdere misvieringen, tjokvol. Het Tichelkoor onder leiding van dirigent Jos Pickkers genoot bekendheid tot ver over de stadsgrenzen heen. Het Jordaanse zangersbloed stroomde hier waar het niet gaan kon, want de Capucijnen stonden eigenlijk voor een sobere en uiterst ingetogen levensstijl.
Juist deze ‘gewoonheid’ van de paters was het waardoor de Jordaners hen in hun hart sloten. In de buurt sprak men liefdevol over ‘onze’ paters, ook als men niet gelovig was. Tot op de dag van vandaag koesteren velen warme herinneringen aan die tijd van de Capucijnen.
Zeven jaar geleden is de Russisch-orthodoxe parochie in de Tichelkerk getrokken. Hoewel veel bij hen anders is staat de Oosterse orthodoxie misschien dichter bij de idealen van de paters dan men zou denken. Het interieur heeft een transformatie ondergaan: de banken zijn verdwenen, er hangen ikonen en er branden veel kaarsen. Maar net als in de dagen van de paters is het een Huis van gebed, een open huis waar iedereen welkom is om deel te nemen aan de diensten of misschien slechts een kijkje te nemen bij deze bijzondere christelijke traditie. Ook vandaag wordt er gezongen, anders, maar niet minder welluidend. Ook nu nog staat de spiritualiteit van eenvoud en oprechtheid tegenover God en de medemens centraal.
De jubileumfestiviteiten vinden plaats van 3 tot 25 november; het actuele programma vindt u op de website www.100jaarTichelkerk.nl. Ter gelegenheid van het jubileum is een boekje uitgegeven dat de historie van de Tichelkerk beschrijft tegen de achtergrond van de geschiedenis van de Jordaan vanaf haar ontstaan als uitbreidingsgebied van Amsterdam. Dit boekje zal binnenkort verkrijgbaar zijn bij de parochie heilige Nikolaas. Aanvragen voor bezichtiging van de kerk gaarne richten aan het secretariaat: office@orthodox.nl, tel. 020-4211815.
Archieffoto Tichlerkerk