Het was een weekend vol hoogtepunten bij het Leger des Heils. Het 125-jarig jubileum werd uitvoerig en uitbundig gevierd bij de Westergasfabriek op 11, 12 en 13 mei. Een hoogtepunt was de tocht van 250 musici en vlaggendragers van de Gerard Doustraat, waar in 1887 het Leger een eerste bijeenkomst had naar de Gashouder. Een ander hoogtepunt was de verkondiging van generaal Linda Bond tijdens een dankdienst. Weer een ander hoogtepunt was het optreden van de 15-jarige heilssoldate Anne Roos, zij kreeg de 2000 bezoekers van de zaal enthousiast toen ze op de oude viool van Gerrit Govaars, die er op speelde tijdens de eerste evangelisatiebijeenkomst in Amsterdam, klassieke tonen liet jubelen.
Vele duizenden mensen waren getuige van de mars door de binnenstad van Amsterdam. Zo’n tienduizend mensen bezochten de Westergasfabriek. En honderdduizenden mensen namen kennis van het jubileum van het Leger des Heils, alleen al door het feit dat het NOS-Journaal in een item liet zien hoe de koningin de festiviteiten bezocht en hoe Lucille Werner de Majoor Bosshardt Prijs in ontvangst mocht nemen.
‘We zijn geen sociaal leger’, zei generaal Bond, ‘we zijn geen pr-leger, we zijn een heilsleger’. De aanwezigen reageerden enthousiast met applaus. Natuurlijk is het goed, zo liet ze weten, dat het Leger mensen helpt die mentaal moeten genezen, en mensen die emotioneel gebroken zijn, maar mensen komen pas helemaal tot hun recht als ze vernemen dat ze een Verlosser hebben. ‘We mogen een uniform hebben, we mogen een muziekkorps hebben, we mogen een schild hebben, maar het stelt niets voor als we het heil niet verkondigen; het heil is voor de hele wereld en voor de hele persoon’.
De dankdienst op zaterdagochtend kende volop muziek en samenzang. En er was een moment waarop mensen naar voren konden komen om neer te knielen bij de ‘tafel van gebed’ om hun zonden te belijden of hernieuwd of toewijding te verwoorden. Zodra iemand neerknielde knielde er een heilsofficier naast bereid om het gebed te verwoorden of – als dat niet nodig was – genegen om zich ook weer gedistantieerd terug te trekken.
Vroeger had je ’s middags de tafel die overdekt was met een wit kleed. Dan diende het gebed voor de heiliging van het leven, legde een van de aanwezige officieren desgevraagd uit. ’s Avonds was het kleed weg en kan je je schuld belijden, de biecht uitspreken.
De dankdienst werd verder ingevuld door diverse videoboodschappen van legerofficieren die uit diverse plaatsen hun gelukwensen lieten komen; van Rusland tot Australië. Het Leger, zo verwoordde later Piet Dijkstra, is inmiddels in 124 landen aanwezig. Met name in de zuidelijke landen is er volop groei.
Klaas van der Kamp sprak namens de Raad van Kerken woorden van waardering uit. Hij haalde vooral de ‘voorkomendheid’ aan als gave van het Leger.
Op het terrein van de Westergasfabriek waren diverse andere activiteiten. Er was een voetbaltoernooi. En er was een tentoonstellingsruimte ingericht waar de geschiedenis van het Leger op grote panelen zichtbaar was gemaakt. Zaterdagavond tijdens een feestavond werd diezelfde geschiedenis met groot laserlucht zichtbaar gemaakt op een scherm. Een bijzonder moment was ook de vlaggenparade, waarop de vlaggen van de korpsen werden binnengebracht en generaal Bond een wimpel met een feesttekst aanbracht aan één van de vlaggen.Hans van Vliet, leider van het Leger des Heils in Nederland, verwoordde aan het eind van de avond in een gebed met de mensen de dankbaarheid. 125 jaar Leger is te danken aan God, die in het lied wordt geprezen.
Hieronder de parafrase van de tekst die Klaas van der Kamp in de dankdienst heeft uitgesproken.
Dit is een feestelijk moment, niet alleen voor het Leger, maar voor alle kerken. Vandaar dat verschillende vertegenwoordigers van andere kerken hier aanwezig zijn. Alle heiligen delen in uw vreugde. Immers waar één lid van het lichaam van Christus vreugde kent, verblijden alle leden van het lichaam van Christus zich.
Daarbij komt een tweede gedachte. Het Leger is een unieke kerk. De naaste is hier niet iemand waar je ook nog aan denkt, nadat je gebeden hebt. Nee, de aandacht voor de naaste gaat aan het gebed vooraf en is het gebed. Met deze 125 jaar bewijst het Leger dat een alruïstische kerk recht van bestaan heeft, en duurzaam is. U hebt de gave van de liefde, de gerichtheid op de ander. U hebt de gave van de voorkomendheid.
Wat is voorkomendheid? Misschien mag ik u een oude vertelling aanreiken. Het verhaal gaat van een groep Joodse reizigers die tegen het invallen van de sjebbat in een stad komen. Ze mogen op sjebbat niet reizen. Daarom zoeken ze onderdak. Nu weten ze dat er in die stad een vrome rabbi woont. Die zal hen wel onderdak verlenen, denken ze. Ze zoeken de man op. En ze mogen binnenkomen. Maar met het ophangen van de jas, zegt de rabbi: ‘Jullie verblijf kost wel 300 euro’. Dat is even schrikken. Het Amstelhotel is goedkoper. Maar wat moeten ze? Nou ja, het blijft in Joodse kring. Ze accepteren het voorstel. En eerlijk is eerlijk, de rabbi weet van gastvrijheid. Hij zet zijn gasten de meest voortreffelijke spijzen voor. En uitgelezen drank. De gasten nemen het er goed van, want ja het kost ook wat, nietwaar? Als de volgende dag de gasten afscheid nemen, trekken ze hun portemonnee om te betalen. ‘Dat hoeft niet’, zegt de rabbi. ‘Maar u moet toch 300 euro hebben?’. “Dat zei ik alleen maar’, zegt de rabbi, ‘om er zeker van te zijn dat jullie je de gerechten goed zouden laten smaken’. Dat is voorkomendheid. Je zo in de ander verdiepen, dat je al antwoord geeft op de noden van de ander nog voordat de ander die heeft kunnen formuleren. Als er één kerk is, die dat heeft begrepen, is het het Leger des Heils.
Het Leger speelt op die manier een verbindende rol in de oecumenische beweging. Dat is vanaf het begin zo in Nederland vanaf het moment dat de kerken zich gezamenlijk organiseren. Vanaf 1954 is het Leger lid van de Oecumenische Raad in Nederland. Kolonel W.F. Palstra was de eerste afgevaardigde. Op dit moment is majoor Jeanne van Hal de vertegenwoordigster in de Raad van Kerken En voor haar is uw Hans van Vliet jaren lid geweest van het moderamen. Wat is het geheim van hun bijdrage in de oecumene?
Ik heb een boekje gevonden met reglementen van het Leger vertaald in 1883. Als je personen tegenkomt binnen de kerken die heel anders denken dan mensen van het Leger, wat dan te doen? De reglementen zeggen: ‘Tracht uit te vorschen, hoedanig hunne inzichten zijn, en wijs op de punten die wij met hen gemeen hebben’. Het is die houding, die u niet alleen op schrift hebt gezet, maar waar mensen als Jeanne van Hal, Hans van Vliet, Arend van de Venis, Wim Kanis, Ine Voorham, Elsje Klarenbeek om maar een paar inspirerende vertegenwoordigers te noemen; ons mee helpen in het verband van de kerken.
Dank u wel daarvoor. God zegene u en via u ons ook de komende jaren.
Foto:
1. Vlaggenceremonie met op het podium onder anderen generaal Bond en Hans en Marja van Vliet, de Nederlandse leiding
2. Mgr. Hans van den Hende en drs. Henk van Hout als gasten vanuit de Raad van Kerken bij de bijeenkomst.
3. Een speciale tentoonstelling.
4. De oude viool van Govaars wordt ten gehore gebracht.
5. Een feestelijke entree van de voormalige gasfabriek.