Vooraf leek het een beetje gewaagd. Zouden de mensen dat wel durven? Zouden ze wel komen als ze uitgenodigd worden om op het podium te gaan staan? Maar het lukte. Een koortje van zo’n tien mensen vormde zich bij de Kerk- en Gemeentebeurs, nadat Gert Landman, voorzitter van de projectgroep Vieren van de Raad van Kerken, hen had uitgenodigd om gewoon ‘lekker mee te zingen op het podium’. De één was heilssoldate en kwam uit het oosten, de ander was directeur van het Boekencentrum uit Zoetermeer. Samen zong men spontaan mee met de liederen die Gert Landman en Willem Blonk inzetten. En eerlijk is eerlijk, zelfs het lastige ‘Daar komt een man uit Nazareth’ pikte men snel op, ondanks de diverse maatwisselingen in de melodielijn. Misschien was het ook wel vanwege het steeds terugkerende refrein ‘In Galilea zien we Hem’, dat de mensen vlot een lijn herkennen.
Het programma is overigens ook subtiel opgebouwd met enkele makkelijke meezingers aan het begin van het repertoire. De korte uitleg van Gert Landman en Willem Blonk brengt reliëf aan in de tekst. Zoals bij het lied ‘Shine Jesus, shine’. In de Evangelische Liedbundel nog weergegeven met ‘Zend uw rivier’. Maar in de voorliggende vertaling van Ria Borkent is de tekst veel meer in harmonie met de melodie, die brede bekendheid geniet, gelet op het gemak waarmee niet alleen het koor op het podium, maar ook de mensen aan de tafeltjes gevuld met cateringfood de teksten meelezen en meezingen. In een mum van tijd zijn meer dan honderd teksten opgevraagd door het hongerige publiek. Je kan merken dat de verwachtingen beginnen op te lopen naar wat er straks definitief in het nieuwe liedboek zal staan.
Als het half uurtje zingen op het centrale podium is afgelopen kunnen liefhebbers in een workshop nog verder spreken met Gert Landman en Willem Blonk. De zaal inhangend tussen de circa 140 standhouders in de Jaarbeurs is in een mum van tijd gevuld met ruim dertig mensen; meer kunnen er ook niet in. Gert Landman legt uit hoe de samenstelling van het liedboek plaatsvindt. Er zijn acht werkgroepen gevormd. Sommigen richten zich op vertaling van buitenlandse teksten, anderen moeten nieuwe liederen zoeken; Gert is zelf voorzitter van de werkgroep die zich bezighoudt met de ‘liturgische gezangen’. Hij vertelt dat er inmiddels een groslijst is, die uiteindelijk zal leiden tot de opname van zo’n elfhonderd liederen.
De nummering zal overigens ergens in de 900 blijven hangen, omdat er een nieuwe insteek wordt gekozen, die bijvoorbeeld ook de psalmen raakt. Nu nog is er één psalm 23, bekend als ‘De Heer is mijn Herder’. Straks zullen er misschien wel vier versies komen van psalm 23, waarbij psalm 23b de oude bekende tekst geeft en psalm 23c een nieuwe berijming van Schotse komaf kan zijn.
Het nieuwe liedboek, dat in onder meer de Protestantse Kerk, de Doopsgezinde Gemeenschap en de Remonstrantse Broederschap zal worden gebruikt, zal op de zondag na pinksteren, zondag Trinitatis 2013 verschijnen. Dat is dan precies veertig jaar na de verschijning van het vorige liedboek (1973). Er zal meer dan op dit moment worden uitgegaan van begeleiding door diverse instrumenten. Het impliceert ook dat kerkenraden een keus moeten maken, legde Gert Landman uit, wat van soort gemeente men wil zijn; de keus van de musicus zal daar in belangrijke mate in bijdragen. Gert Landman en Willem Blonk stralen verwachting uit in hun presentatie. Gert Landman verwoordt dat ook: ‘Gemeenten die enthousiast zingen, investeren in de toekomst. Ze zijn er van verzekerd dat ze twee generaties verder nog steeds een aantrekkelijke gemeente zijn’.
Tijdens de workshop zijn er ook wel aandachtspunten, zoals de vraag of het wel zal lukken om alle musici in een vroeg stadium op het niveau te krijgen dat nodig is om de gemeentezang te begeleiden. De inleiders zijn er nuchter in. ‘De gemeenten zullen waarschijnlijk niet integraal alle 1100 nummers gaan zingen. Maar dat hoeft ook niet’. ISK (Interkerkelijke Stichting voor het Kerklied) investeert overigens ook in het bekendmaken van de liederen. Er zullen opnames komen van de diverse liederen, zodat mensen kunnen luisteren naar voorgezongen teksten om zo zelf het ritme te pakken te krijgen.
Het Goede Leven
Het Goede Leven verzorgde direct na de opening door Arie Slob (fractievoorzitter van de ChristenUnie) het openingsdebat naar aanleiding van de lancering van hun nieuwe website www.hetgoedeleven.com. Daarop is actueel christelijk nieuws te vinden en zijn diverse podia voor handen waar ook meer beschouwende artikelen een plek krijgen. Klaas van der Kamp, algemeen secretaris van de Raad, leidde de discussie over het thema ‘Het belang van christelijke communicatie’.
Mensen onderschatten de vele goede ontwikkelingen in de kerk, zo stelde Van der Kamp. De waarheid van die stelling werd direct onderstreept doordat hij diverse mensen liet raden hoeveel alleen de PKN jaarlijks weet te vergaren aan toezeggingen bij Kerkbalans. De teller in de zaal bleef steken op zo’n 25 miljoen euro. Lútsen Kooistra, hoofdredacteur van Het Goede Leven, tikte de voorzet voor open doel in. Het gaat om 192 miljoen. De bescheiden score in de zaal onderstreept de onbekendheid van veel positieve ontwikkelingen op het gebied van kerk en geloof bij een breder publiek. Op de vraag wat het meest recente nieuws is, wat Het Goede Leven heeft gebracht, meldde hij dat Bas Plaisier, jarenlang lid van de Raad van Kerken namens de PKN, heeft laten weten zijn CDA-lidmaatschap op te zullen zeggen als de partij instemt met bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking.
Op de vraag of de kerken voldoende het debat stimuleren, gaf Arie Slob van de ChristenUnie een voorzichtig instemmend antwoord; Kooistra was harder in zijn oordeel. ‘Ze zijn erg verlegen’. Kooistra meent dat kerken ten onrechte uitgaan van de gedachte dat verschillende meningen moeten worden toegedekt. Een open en eerlijk gesprek stimuleert de betrokkenheid en de waarheidsvinding. Omgekeerd gaf Nynke Dijkstra – Algra, toeruster van de PKN, aan dat de gemiddelde krant en het gemiddelde televisiestation onvoldoende de motieven probeert te verwoorden van wat kerken bezighoudt.
Ambachtsman
Op de beursvloer zijn vele bedrijven met een stand aanwezig. Family-7 maakt televisieopnames op de beursvloer. Boekhandelaar Riemer uit Groningen heeft stapels Bijbels in zijn stand neergelegd en verzorgt inschrijvingen voor een prentenbijbel in het Gronings. Het bedrijf Hoving & Klusener heeft een heuse ambachtsman met gutsen op de beurs staan, die laat zien hoe houtbewerking plaatsvindt. De architect Ad Mars laat zien hoe hij het interieur van de Pauluskerk in Amstelveen een update heeft gegeven en hoe de nieuwe vrijgemaakte kerk in Sint-Jansklooster er zal uitzien. Jonge enthousiaste webbouwers van Webdesign bieden een eenvoudige website aan voor 450 euro. Het bedrijf Tah-or biedt avondmaalswijn aan uit Israël. En het landgoed Engelsbach is bereid mensen aan de onderkant gratis een vakantie aan te bieden via de diakonie. Kortom: de Kerk- en Gemeentebeurs biedt een breed scala van producten en invalshoeken, die dit met elkaar gemeen hebben dat ze raken aan kerk en christendom vanuit een oecumenische invalshoek.
Foto:
Het koortje op het podium
Gert Landman en Willem Blonk tijdens de workshop
Lútsen Kooistra, Nynke Dijkstra – Algra en Arie Slob
Ambachtsman bij Hoving & Klusener
Eén van de stands met liturgische gewaden