In diverse provinciale raden van kerken staat het thema ‘kerkelijke krimp’ op de agenda. In Zeeland hebben ze er een symposium over gehouden. In Zuid-Holland en Limburg zijn er gesprekken geëngageerd met de bisschop. Steeds weer is de vraag actueel: hoe kunnen we op een creatieve en efficiënte manier omgaan met verminderde middelen?
Wat dat betreft kwam het thema ‘convenanten’ precies op het goede moment op de agenda bij de jaarlijkse ontmoeting van de provinciale raden met de landelijke raad. In een goed gevulde aula van de Raad van Kerken waren alle provincies vertegenwoordigd. Ook enkele andere oecumenische gremia waren aanwezig, zowel vanuit de dienstenstructuur van de PKN als vanuit de Katholieke Vereniging voor Oecumene.
Ds. Jaap van der Linden, secretaris van de taakgroep ‘Convernanten’ en Jeanne van Hal, voorzitter van de genoemde taakgroep, zetten uiteen waarom de convenant een goede methodiek biedt juist voor kerken die met krimp te maken hebben. Door systematisch de mogelijkheden voor samenwerking van kerkelijke denominaties na te gaan, kunnen kerken onderzoeken of ze elkaar kunnen ondersteunen. Maar Jaap van der Linden zag ook een algemene oecumenische uitdaging.
Hij sprak over vier voordelen die een convenant bieden. Hij noemde het de vier v’s. Je biedt veiligheid voor aanwezig werk. Je biedt een verankering in de bestuurlijke gremia. Je viert de samenwerking. En je werkt aan vernieuwing. Vanuit de vergadering waren er vragen onder meer over de noodzaak om het bredere kerkverband te raadplegen. Dat is noodzakelijk in Rooms-Katholieke kring, maar ook bij voorbeeld bij het Leger des Heils. En het ging over de vraag hoe breed de samenwerking kan zijn. Die hoeft niet beperkt te blijven tot raadsleden, maar kan ook andere kerken omvatten, legden de taakgroepleden uit. Het is evenwel niet voor de hand liggend buiten christelijke kring convenanten af te sluiten, althans daar is dit convenant oorspronkelijk niet voor bedoeld.
Jaap van der Linden vertelde dat er in Engeland al honderden convenanten zijn gesloten. Geert van Dartel vulde aan dat er op de website van de Rooms-Katholieke Kerk in Engeland ook diverse voorbeelden te vinden zijn. Iemand anders vertelde van een plaats in het zuiden van Nederland waar de samenwerking invulling krijgt door de rooms-katholieke parochie in de wintermaanden in de protestantse kerk te laten samenkomen, waardoor men hoge stookkosten voorkomt; in de zomer gaat dan de eigen grote basiliek weer open.
Tijdens de vergadering werd er een verkenning gemaakt langs diverse provincies. Allerlei nieuwe initiatieven werden uitgewisseld. We noemen een paar voorbeelden. In Zuid-Holland werkt men aan een dag voor pastores. In Zeeland is een studiedag geweest over krimp als kans. In Limburg staat een speciale uitgave op stapel van een digitale oecumenische uitgave. In Utrecht werkt men aan een speciale lustrumviering van de provinciale Raad in het kader van 20 jaar provinciale Raad van Kerken. In Friesland zijn diverse oecumenische initiatieven deels parallel aan de Raad, zoals de start van it nye kleaster in Jorwerd.
De landelijke Raad gaf inzage in de belangrijkste activiteiten over 2011 en voor 2012. En ook het nieuwe concept-beleidsplan van de landelijke Raad kwam aan de orde. Charta Oecumenica vormt de opmaat voor dat beleidsplan. In Parkstad Zuid-Limburg heeft men ervaring met de Charta; de laatste anderhalf jaar is het als bezinnend onderdeel steeds weer aan de orde gekomen. Het thema ‘slavernij’ staat komend jaar op de agenda en dan blijkt hoezeer een dergelijke ontmoeting ook uitwisseling van informatie is; zo meldde de Zeeuwse afgevaardigde dat er op Walcheren een werkgroep slavernij is wat juist meegeholpen heeft een standbeeld te realiseren. En de Friese afgevaardigde adviseerde om ook actuele vormen van slavernij een plaats te geven.
Foto: Impressie van de ontmoeting met aan de tafelhoofden respectievelijk links majoor Jeanne van Hal en rechts ds. Jaap van der Linden.