Humane omgang asielzoekers

Een delegatie van de Raad van Kerken heeft woensdag 28 september in een gesprek met minister Leers van Immigratie en Asiel gevraagd om een menselijker benadering van asielzoekers. Asielzoekers dreigen de dupe te worden van diverse bureaucratische maatregelen, meent de Raad van Kerken, die daarom om een gesprek met de minister had gevraagd.

De delegatie heeft de minister een toelichting gegeven op de groeiende zorg bij de Raad. Ze drong er bij de minister met klem op aan te voorkomen dat kinderen van asielzoekers op straat terecht komen. Het Gerechtshof in Den Haag heeft eerder dit jaar bepaald dat de Rijksoverheid geen gezinnen met minderjarige kinderen zonder voorzieningen op straat mag zetten. Maar de minister is daartegen in cassatie gegaan. De Raad heeft daar moeite mee en wijst op de morele en juridische zorgplicht van de staat, zoals verwoord in internationale verdragen.

De Raad stelde verder in het gesprek met de minister dat het beroep van vreemdelingen op schrijnendheid, zoals medische problemen en traumatiserende ervaringen, in de praktijk niet werkt. De aanvraag tot toelating in Nederland dient namelijk vanuit het land van herkomst te worden gedaan, terwijl asielzoekers de aanvraag indienen om juist niet ons land te worden uitgezet. En in het geval van vrijstelling worden de diverse criteria van schrijnendheid niet in samenhang maar afzonderlijk beoordeeld. Toekenning van een verblijfsvergunning voor vreemdelingen op humanitaire gronden wordt daardoor vrijwel onmogelijk gemaakt, aldus de Raad.

Een ander punt betreft de vraag of asielzoekers op basis van een ‘medische noodsituatie’ in Nederland mogen blijven. Criterium voor de minister om positief of negatief over een aanvraag te besluiten, is de vraag of er in beginsel medische kennis in het land van herkomst aanwezig is. Daarbij wordt niet de vraag meegewogen of de medische voorziening ook bereikbaar is voor de patiënt. Naar het oordeel van de Raad dient de vraag naar de feitelijke toegankelijkheid van de medisch noodzakelijke zorg wel gesteld te worden.

De delegatie heeft speciale aandacht gevraagd aan de minister voor asielzoekers uit Somalië, een crisisgebied waarheen ze niet kunnen terugkeren. Omdat ze niet over geldige papieren beschikken vanwege het ontbreken van een centraal gezag wordt hun nationaliteit vaak ten onrechte niet erkend. Een toenemend aantal van hen komt op straat te staan, met alle menselijke en maatschappelijke gevolgen van dien.

De Raad heeft verder bezwaar aangetekend tegen de enorme legesverhogingen voor het aanvragen van een reguliere verblijfsvergunning in het kader van de bezuinigingen. Behandeling van een asielaanvraag dreigt daardoor afhankelijk te worden van de eigen financiële middelen. De Raad heeft nogmaals benadrukt dat men tegenstander is van de strafbaarstelling van illegaal verblijf. De strafbaarstelling is disproportioneel en vergroot het risico op misbruik en uitbuiting van illegale asielzoekers. Verder is bij de minister aangedrongen op het spoedig doorzetten van alternatieve vormen van opvang voor de vreemdelingenbewaring.

Het is de tweede keer in korte tijd dat minister Leers in gesprek ging met de Raad van Kerken. Een eerste gesprek vond plaats op 31 mei. De delegatie van de Raad bestond uit: Henk van Hout (voorzitter Raad), Jan van der Kolk (voorzitter projectgroep Vluchtelingen), John van Tilborg (directeur stichting Inlia en lid projectgroep Vluchtelingen), mevrouw Geesje Werkman (lid projectgroep Vluchtelingen vanuit de Protestantse Kerk in Nederland).

Foto:
In Ter Apel is Vrouwe Justitia aangevuld met menselijke figuren om op die manier te laten zien dat justitie er is om mensen menselijker te laten leven
Een half jaar geleden was er een delegatie van de Raad op bezoek in Ter Apel, twee van de drie mannen op de foto waren nu bij de minister, links Henk van Hout, rechts John van Tilborg.