‘Ik mag eigenlijk niet clandestien spuiten, daarom ben ik blij met deze mogelijkheid’. Aan het woord is Erik Kralt, graffitikunstenaar uit Rotterdam, die zijn kunsten vertoont op de Varkensmarkt in Amersfoort bij de kerkennacht 2011. Hij is één van de spuiters die zich bezighouden met een bijbels thema. Erik heeft de Psalmen als geheel als inspiratiebron genomen. ‘Sing’ komt er op zijn kunstwerk te staan. Erik Kralt: ‘Het is meer dan een loflied voor vrolijke momenten. Ook als het moeilijk gaat kan je God prijzen’.
Naast Erik werkt Arend Maatkamp, voorheen vrijgemaakt, nu na enige omzwervingen, heeft hij zich hernieuwd bij de vrijgemaakte kerk aangesloten. Maar in de achterliggende tijd heeft hij de kritische kant van geloof ook doorleefd, of nog beter: de moeizame kant van religie. Vandaar dat hij onder zijn werk heeft geschreven: ‘Religie brengt oorlog. Jezus brengt vrede’. Het kunstwerk als geheel is geïnspireerd op psalm 122, een bedevaartslied over de tocht naar Jeruzalem. Binnen de poorten van de stad is er vrede en veiligheid.
Nijkerkse vrouw
De organisatie in Amersfoort volgt nauwkeurig de buienradar. De dag begint met druilerige regen. Bart Verreijt, vrijwilliger in de Xaveriusparochie, kan het merken aan de bezoekerstallen van de kerk. ‘Je mist de mensen die normaal met dagjestochten komen’. ’s Avonds wordt er in de kerk gespeeld uit het Mirakel. Bart legt de context uit. Het verhaal wil dat een eenvoudige vrouw uit Nijkerk naar Amersfoort kwam naar het klooster. Ze had een eenvoudig beeld van Maria bij zich. Het beeld was eigenlijk te simpel, realiseerde ze zich, en daarom gooide ze bij de Kamperbinnenpoort het beeldje in de gracht. Het beeldje bleef ondanks het gewicht drijven. En toen het er weer uitgevist was en een plek kreeg, vonden er wonderbaarlijke genezingen plaats.
Vanaf dat moment gold de Keistad als een bedevaartplaats. De laatste jaren vindt de tocht ieder jaar plaats op de zaterdag na Hemelvaartsdag. Als het aan Bart en andere vrijwilligers ligt, komen de mensen iedere woensdag en kunnen ze met een route in de hand een pelgrimage door de stad maken. De tocht begint in de Oud-Katholieke Kerk, omdat daar de restanten van het beeldje als reliqui worden bewaard; en de rondgang eindigt bij de Rooms-Katholieke Kerk, waar een herinneringsbeeld aan het drijvende beeldje staat.
Koos van Noppen, coördinator, reageert laconiek op de regen. ‘De voorbereiding heeft een saamhorigheid gegeven die alleen al grote winst is’. Ondertussen neemt het winkelend personeel toe en zijn er verschillende mensen die de graffitispuiters aanspreken. Dat is dan toch ook weer een voordeel van een buitenactiviteit, dat je gemakkelijker in contact komt met de mensen.
Rotterdam
De kerkennacht in Rotterdam begint om vier uur ’s middags. Bezoekers zien van verre al de grote zwarte vlag met het logo op de toren wapperen. Net als in Amersfoort wordt er aan de voet van de kerk een weekmarkt gehouden met kaas, vleeswaren, gevulde koek, bloemen en wat al niet meer. Aan de andere kant van de Laurenskerk is een podium gemaakt. Even voor vieren begint een vrolijke band te spelen. Swingende muziek. ‘Amazing grace’. Even later komen circa tien voorgangers in ambtskleding aangelopen. Statig zwart, vrolijk wit/grijs en zelfs een Schotse rok, waarmee Robert Calvert, de voorganger van één van de oudere migrantenkerken in de havenstad, zich tooit. Net als in Utrecht brengen de voorgangers op die manier de kerk op straat en leggen de verbinding tussen buiten en binnen, tussen gebouw en straat.
Om het publiek verder in de stemming te brengen worden er eieren uitgedeeld en krijgt het publiek een soort spoedcursus in het verzorgen van collectieve ritmes. Iedereen, inclusief de voorgangers en de andere hoogwaardigheidsbekleders, hebben een ei uit de doos genomen en doen dapper mee in een poging het ritme gezamenlijk te laten klinken.
Warmte
Voordat er een reeks ballonnen de lucht ingaan, worden er enkele korte interviews gehouden. Corrie Louwes, de wethouder en ambassadeur van de kerkennacht, komt aan het woord. Ze wordt herinnerd aan de woorden die ze in Oecumenisch Bulletin heeft gesproken, dat de kerken wel wat brutaler zouden mogen zijn. Ze legt uit: ‘Er gebeurt zoveel in de kerken. En dat op basis van een grote vanzelfsprekendheid. Daar mag best wel een beetje meer lawaai bij komen. Omdat er veel Rotterdammers zijn op zoek naar de warmte die u biedt’. Het levert haar een dankbaar en instemmend applaus van het inmiddels verder aangevulde publiek op. En: ‘Ik vraag de kerken niet iets nieuws. Ik vraag u vasthoudendheid in wat u doet. En voor zover kerken nog niet meedoen met het platform, sluit u aan. Daarmee drukt u ook uit dat we elkaar respecteren’.
Robert Calvert komt aan het woord als bestuurder van SKIN (Samen Kerk in Nederland). Hij vertelt dat er in Rotterdam 35 talen gesproken worden in de kerken. Hij noemt de belangrijkste op, naast Nederlands: Engels, Spaans, Portugees, Indonesisch, Frans. De diversiteit van kerken is aanwezig. ‘We vieren dat God een nieuw ding doet in de stad’. Vervolgens volgde een interview met Levi Risamasu, voetballer bij onder meer Excelsior met een Molukse achtergrond. Hij speelde ook bij Feijenoord, NAC en AGOVV. Hij zegt te willen duidelijk maken dat zijn geloof ook met zijn houding in de kantine te maken heeft. En dat hij wil laten zien dat er meer is dan alleen de jacht op geld en succes.
Vrijwilliger
Als de openingsplechtigheid is afgesloten gaat het richting de kerken. De Laurens is open ter bezichtiging. En er vindt een kinderviering plaats. Even verder op bij de Hang is Het Steiger open. Men geeft er een toelichting op de Keltische vroomheid. Een vrijwilliger laat zien wat men zoal in huis heeft. En bij het afscheid drukt hij op het hart: ‘Niet vergeten de folder te lezen. Er staan hele mooie dingen in. Over hoe je God in de hele wereld kunt terugvinden’.
Voor een muzikale impressie uit Rotterdam, klik op YouTube, Kerkennacht 2011 Rotterdam; en je hoort een deel van Amazing Grace, je kan ook klikken op de link hieronder;
http://www.youtube.com/watch?v=31L82fC4QXQ
Foto’s:
Graffitikunstenaar Erik Kralt
Mariabeeld in de Xaveriusparochie
Laurenskerk
Voetballer Levi Risamasu
Pastores in hun ambtskledij