“Ik ontvang het als een signaal van hoop”. Dit zei de ambassadeur van Egypte in Den Haag, de heer Mahmoud Samir Samy. De ambassadeur stond op het punt om voor een aantal weken naar Egypte te vertrekken, maar wilde nog tijd vrij maken om de verklaring van vertegenwoordigers van de Raad van Kerken in Nederland (RvK), het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) en de Koptische Orthodoxe Kerk te ontvangen.
Doel van de verklaring is om uitdrukking te geven aan de zorg over de hernieuwde aanslagen op christenen. In de verklaring staat dat men onder de indruk was van de bijna geweldloze manier waarop met name de jongeren generatie er in zijn geslaagd om president Mubarak tot aftreden te dwingen en van de harmonieuze sfeer tussen christenen en moslims op het Tahrir-plein in Cairo. Redenen voor optimisme over een nieuwe toekomst. Maar dit optimisme ebt weg en maakt plaats voor zorg vanwege nieuwe aanzetten tot geweld. Niettemin eindigt de verklaring hoopvol: “Wij hopen en bidden dat de dromen over een rechtvaardig en democratisch land met vrijheid van godsdienst voor iedereen in Egypte werkelijkheid zullen worden en blijven. En dit niet alleen in Egypte, maar ook in Tunesië, in Libië, in alle Arabische landen en de rest van de wereld, overal waar mensen geweld of uitsluiting ondervinden als gevolg van hun geloof of de uitingen daarvan.”
De delegatie die bestond uit Kursat Bal (bestuurslid CMO), Muhsin Köktas (bestuurslid CMO), Barbara Chalghaf (beleids-medewerker CMO), Magdy Ramzy (secretaris Koptisch Orthodoxe Kerk), Samuel Van Leer (lid Moderamen RvK),Jan PostHospers (functionaris Protestantse Kerk in Nederland) wilde dit onder de aandacht brengen van de ambassadeur en hem vragen dit over te brengen naar Egypte.
In een aantal opzichten is de verklaring opmerkelijk. Het is een steunbetuiging aan de Koptische gemeenschap in Nederland, niet alleen door de christenen, maar ook door de ongeveer 700.000 moslims in Nederland die verenigd zijn in het CMO. Verder laat het CMO weten de aanslagen op christenen diep te betreuren en dat de moslims de vrijheid die ze wensen voor de uitoefening van hun eigen godsdienst, ook aan de andere godsdiensten zouden moeten gunnen. Dit is verankerd in de Koran in het vers: ‘In de godsdienst is geen dwang”. Uniek is dat Nederlandse moslims samen met migrantenchristenen in Nederland die nauw verbonden zijn met een christelijke kerk die leeft als minderheid in een islamitisch land een verklaring van zorg en hoop ondertekenen.
Bijzonder was de open en warme houding van de ambassadeur. Na de overhandiging nodigde de ambassadeur iedereen uit tot het samen drinken van een kop thee. Samen werd doorgepraat over de ontwikkelingen in Egypte. De ambassadeur: “Wat mij trof in de verklaring was dat er gesproken wordt over hernieuwde aanslagen tegen christenen. Maar in het dorp waar die kerk vernield is, heeft het leger een nieuwe kerk laten bouwen, even groot en op dezelfde plaats. Christenen daar kunnen zich nu weer voorbereiden op het Paasfeest.” Samuel Van Leer: “Wij als christenen bidden dat Egypte een voorbeeld mag worden voor de hele wereld. Dat is in het belang van ons allemaal.” Magdy Ramzy: “Wat ons zorgen baart is de rol van het leger”. Kursat Bal: “Als moslims in Nederland betreuren wij de aanslagen op christenen, want als er stenen naar de christenen in Egypte wordt gegooid, dan voelt het alsof die stenen naar ons moslims in Nederland worden gegooid.”
Na het bezoek aan de ambassadeur is de verklaring ook aangeboden aan Herman Quarles, plaatsvervangend Directeur Noord-Afrika en het Midden-Oosten van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Verslag is gedaan van het bezoek aan de ambassadeur. Ester van Someren, (Senior beleidsmedewerker Egypte) legde uit, dat in het beleid hernieuwde aandacht is voor de vrijheid van godsdienst, ook in Egypte en dat nauwkeurig gevolgd wordt wat er in Egypte gebeurt.
De verklaring is toegezonden naar de oecumenische relaties in Egypte en het Midden-Oosten en naar de media in Egypte en is hieronder in zijn geheel te lezen.
Jan PostHospers
De letterlijke tekst die overhandigd is:
Zorg en hoop
Het is een tijd van zorg over de ontwikkelingen in Egypte. De demonstraties op het Tahrir-plein in Caïro waren aanleiding voor optimisme en hoop op een nieuwe toekomst. Met spanning werd uitgezien hoe dit verder zou gaan. Wat ons zorgen baart is dat we nu opnieuw aanzetten van bedreiging en geweld zien in de vorm van aanslagen tegen christenen. De veiligheid op straat is verdwenen. Het optimisme ebt weg. Dat betreuren wij ten diepste.
Als vertegenwoordigers van de Raad van Kerken in Nederland, het Contactorgaan Moslims en Overheid en de Koptisch Orthodoxe Kerk in Nederland hebben wij indringend met elkaar gesproken over de ontwikkelingen in Egypte.
Wij zijn onder de indruk van het feit dat met name de jongere generatie er in is geslaagd om op een bijna geweldloze manier president Mubarak te dwingen om af te treden en we putten moed uit de sfeer op het Tahrirplein in Cairo:
– de manier waarop christenen tijdens het vrijdagmiddaggebed om de moslims heen staan om hen te beschermen tegen de politie;
– hoe omgekeerd de moslims om de christenen heen staan bij het vieren van de mis.
Beelden hiervan zijn de hele wereld over gegaan. Ze staan haaks op allerlei vormen van fanatisme en geweld.
Het gebeuren op het Tahrir-plein is een bron van inspiratie, ook voor de interreligieuze ontmoetingen in Nederland. Vanaf de komst van grote groepen moslims naar Nederland in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw is er gewerkt aan het ontwikkelen van wederzijds goede relaties tussen christenen en moslims, zowel landelijk als plaatselijk. Mede dank zij deze goede relaties kunnen we in deze samenstelling samen om de tafel zitten.
Wij beseffen dat er alleen maar vrede tussen de godsdiensten kan bestaan, als wij de vrijheid van godsdienst die we voor onszelf wensen, ook aan de ander gunnen. Dit is verankerd in de Koran met ondermeer het vers: “In de godsdienst is geen dwang” (Soera 2:256). Dit is een correctie op allerlei vormen van religieus geweld. Christenen oriënteren zich hierbij op het lijden en sterven van Jezus Christus en op woorden die over hem gesproken worden, zoals: “Hij werd gehoond en hoonde zelf niet, hij leed en dreigde niet, hij liet het oordeel over aan hem die rechtvaardig oordeelt”(1 Petrus 2:23). Dit is een uitnodiging om in het voetspoor van Jezus elkaar en de samenleving te dienen.
In Nederland kennen we het recht op godsdienst vrijheid sinds de Unie van Utrecht in 1579. Wij koesteren dit lang geleden verworven recht. En steeds opnieuw zijn we met elkaar in gesprek wat het voor ons en onze onderlinge relaties betekent dat de ander hetzelfde recht op vrijheid van godsdienst heeft als wij en hoe geweld – in welke vorm dan ook – vermeden en bestreden kan worden.
Met name de jongeren in Egypte koesteren als ideaal om van een Egypte een land te maken voor al zijn zonen en dochters, moslim en christen, man en vrouw, boer en stedeling, ouder en kind. Wij hopen en bidden dat de dromen over een rechtvaardig en democratisch land met vrijheid van godsdienst voor iedereen in Egypte werkelijkheid zullen worden en blijven. En dit niet alleen in Egypte, maar ook in Tunesië, in Libië, in alle Arabische landen en de rest van de wereld, overal waar mensen geweld of uitsluiting ondervinden als gevolg van hun geloof of de uitingen daarvan.
Contactorgaan Moslims en Overheid
Raad van Kerken in Nederland
Koptisch Orthodoxe Kerk in Nederland
Fotobijschrift:
Moderamenlid Sam Van Leer (Anglicaanse Kerk) overhandigt de tekst aan ambassadeur Mahmoud Samir Samy, daar tussen in een verslaggever van de KRO
Een groepsfoto, v.l.n.r. Jan Post Hospers (PKN/Kerkinactie/Raad van Kerken), Magdy Ramzy (Koptische Kerk),de ambassadeur, Kursat Bal (CMO), Sam Van Leer (Raad van Kerken) en Barbara Chalghaf (CMO)