Kerkbezoek jongvolwassenen

De projectgroep Vieren werkt aan een analyse over ‘het gat’ in de kerkelijke statistiek. De eerste resultaten wijzen op het gebrek aan relevantie van thema’s die de kerken aansnijden. De definitieve gegevens worden over enkele maanden verwacht. De noodzaak van een verdere analyse wordt dezer dagen onderstreept door het Centraal Bureau voor de Statistiek. Jacqueline van Beuningen en Saskia te Riele kwamen namens het bureau op 27 april met cijfers, die duidelijk maken dat het kerkbezoek afneemt na het achttiende levensjaar van jongvolwassenen.

Ongeveer een op de zeven jongvolwassenen gaat regelmatig naar de kerk. Onder regelmatig wordt verstaan tenminste een keer per maand. Van de jongeren die een geloof aanhangen gaan vooral protestantse jongeren met 52 procent regelmatig naar de kerk. Van de rooms-katholieke jongeren gaat 11 procent ten minste elke maand naar de kerk. Van de islamitische jongeren gaat circa 35 procent elke maand naar de moskee.

Gelet op de cijfers en gelet op het feit dat juist de groep van jongvolwassenen weinig aandacht krijgt in kerkelijke analyses heeft de Raad van Kerken een half jaar geleden aan de projectgroep Vieren gevraagd om een verdere analyse. De projectgroep onderzoekt de betrokkenheid van jongvolwassenen in de leeftijd van 18 tot 35 jaar bij de kerkdienst. De groep houdt een enquête en voert analyses uit. Het eindrapport is nog niet klaar. De eerste tendensen geven een beeld, dat met name de belevingswereld van jongvolwassenen onderbelicht blijft in kerken.

Relevant

Een jongvolwassene van 27 jaar verwoordde het als volgt: ‘Als ik in de kerk kom, ben ik benieuwd naar wat de pastoor te zeggen heeft. Ik vind het leuk als er iemand is zoals de pastoor die de hele dag bezig is met geloof. Ik heb die luxe niet dat ik de hele week over het geloof kan nadenken. Ik moet gewoon vijf dagen of meer werken. En dan ben ik benieuwd wat iemand die wel de hele dag met geloof bezig is te zeggen heeft. Ik vind het niet erg als hij dingen zegt waar ik anders over denk. De kerk mag best traditioneel zijn. De kerk moet vooral niet hip willen wezen. Als het maar relevant is wat hij naar voren brengt. Ik mis eigenlijk de interactie met de tijd. De presentatie moet meer op mijn leven afgestemd zijn en op mijn leeftijdgenoten. Ik hoef op dit moment nog niet zo nodig in de hemel te komen. Ik ben veel meer bezig met relaties, met vriendschap, met sport, met het leven zelf. Daar moet het dan ook over gaan in een dienst’.

Kloof

Een andere jongere (26 jaar) legt uit dat het idee van relevantie per generatie sterk verschilt. Hij zegt onder meer: ‘Ik denk dat de kloof tussen de leeftijden nog nooit zo groot is geweest als tegenwoordig. Je ziet dat het kennisniveau en de communicatie exponentieel groeit. In de Middeleeuwen veranderde er tussen 300 en 600 minder dan nu in een mensenleven tussen de 30 en de 60 jaar. Daardoor is de kloof ongemerkt groot geworden tussen de generaties’. Hij wijst er op dat het probleem niet alleen voorkomt in de kerk, maar in het geheel van de samenleving.

Hij stelt vervolgens dat het verschil in oriëntatie angst oproept. ‘Er zit angst tussen de generaties. Jongeren hebben angst voor ouderen en vrezen het commentaar wat ze krijgen. Ouderen hebben angst voor jongeren en hun veel verder gaande ontwikkeling. Ze zien het verschil en wijzen de manier van leven van de jongvolwassenen af of interesseren zich er niet voor. Ondertussen begrijpen ze elkaar niet’.

Of deze verhalen in de breedte van het onderzoek worden bevestigd zal de projectgroep Vieren vermoedelijk in de tweede helft van 2011 naar buiten brengen. De gegevens zullen eerst worden voorgelegd aan de plenaire Raad van Kerken. De rapportage past in een al langer bestaande lijn van de Raad van Kerken, die onder meer in het verleden heeft geresulteerd in de uitgave van een themanummer van Oecumenisch Bulletin en een film op YouTube. In de tweede helft van het jaar zal de inzet uitmonden in een briefwisseling van kerkleiders met diverse jongvolwassenen van hun kerk.

Cijfers

Voor de liefhebber  nog een paar cijfers van het CBS. Bijna de helft van de jongeren van 12 tot 25 jaar zei in 2009 tot een kerkelijke gezindte of levensbeschouwelijke groepering te behoren, aldus het CBS. Dat aandeel is in tien jaar tijd met ongeveer 6 procent gedaald. De vijfentwintigers plussers doen het iets beter; daarvan zegt 57 procent tot een kerk te behoren.

Foto: De Raad van Kerken heeft het thema van de jongvolwassenen al langer op de agenda; de Syrisch-Orthodoxe Kerk speelde daar tijdens het bezoek van de Raad onlangs op in, door een rondleiding te laten verzorgen door enkele jongvolwassenen uit de kerk; aansluitend vond er een gesprek plaats; op de foto de gidse met links achter een secondant en in de groep onder meer zichtbaar Jeroen Tuinstra van de Zevendedagsadventisten en Henk Stenvers van de doopsgezinden.