De sfeer was uitstekend. De inhoudelijke benadering verschilde. Een delegatie van de Raad van Kerken sprak met leden van de stafgroep Levensbeschouwing en Ondernemen van VNO-NCW.
Het ging woensdag 24 november 2010 over de eigen activiteiten en over de politiek-maatschappelijke situatie. Zowel VNO-NCW als de Raad van Kerken hebben tijdens de totstandkoming van het regeerakkoord een open brief geschreven. De strekking verschilt.
VNO-NCW prijst het regeerakkoord als een ‘duidelijke keuze voor gezondmaking van de overheidsfinanciën en versterking van de economie’. Het idee wordt gewaardeerd dat ‘ondernemingen als motor van de economie’ worden neergezet. Bezuinigingen op het overheidsapparaat zijn onvermijdelijk, en bieden ‘een nieuwe kans om de bureaucratie voor ondernemers en burgers tot aanvaardbare omvang terug te brengen’.
De brief van de Raad zet in op zaken als ‘de persoonlijke, intrinsieke waardigheid van ieder mens’, ‘solidariteit’, ‘matigheid’ en ‘gerechtigheid als richtsnoer voor het mondiale politieke handelen’. In het gesprek ging het onder meer over de vraag of de overheid geen garanties moet bieden voor rechtvaardigheid en of het vertrouwen in het zelfreinigend vermogen van de vrije markt realistisch is. Zijn bedrijven dan niet uit op winstmaximalisatie?
Van de kant van de werkgevers was er weinig herkenning bij termen als ‘vrije markt’ en ‘winstmaximalisatie’, die als gedateerd worden gezien. Het bedrijfsleven is een moderne partner om maatschappelijke problemen mee onder ogen te zien en te helpen oplossen, is eerder de benadering van de werkgeversorganisatie.
In één van de concretiseringen ging het over het minimum. Van de kant van de kerk werd benadrukt dat het drukker wordt aan de onderkant van de samenleving. Het getal van 25 procent werd genoemd. Aan de kant van werkgevers werd dat betwijfeld. ‘Het minimuminkomen is destijds vastgesteld op het noodzakelijke inkomen van een kostwinner met een thuiswerkende partner en twee kinderen. Tegenwoordig is het minimuminkomen persoonsgebonden en dat geeft onmiddellijk problemen op het moment dat je een alleenstaande bent met twee kinderen’, legde iemand uit.
De vraag werd gesteld of de ontmanteling van het voormalige Organon in Oss niet voortvloeit uit het verlangen winst te maximeren. In gezamenlijkheid werd geconcludeerd dat het hier gaat om een buitenlandse bedrijfsleiding die onvoldoende let op de belangen van de individuele werknemer. Maar aan dergelijke uitwassen kan je het gezond functioneren van een economie niet beoordelen, aldus werkgevers. Het overgrote deel van de Nederlandse bedrijven zijn kleinschalig en bestaan uit hardwerkende ondernemers die oog hebben voor het personeel.
Op de vraag van de Raad hoe de stafgroep zichzelf positioneert, als beleidsorgaan of als luis in de pels, klonk het antwoord, dat het één het ander niet hoeft uit te sluiten. Wientjes werd geciteerd die in de regel spreekt over belangenbehartiging.
Beide organisaties hebben afgesproken dat ze elkaar in deze samenstelling weer willen ontmoeten over anderhalf jaar. Ondertussen organiseert de stafgroep Levensbeschouwing diverse evenementen op het snijvlak van ondernemen en levensbeschouwing. Bekend zijn de Bilderbergconferenties. De stafgroep organiseert ook de nodige cursussen over onder meer spiritueel leiderschap, Zen en leiderschap en levensbeschouwing en werk.