De Nederlandse Protestantenbond heeft het 140-jarig jubileum gevierd door mensen langs een vitrine te voeren vol vitale creativiteit. Met ruim 150 bezoekers was zaterdag 29 mei Ottone in Utrecht afgeladen vol. De bezoekers kregen een gevarieerd programma voorgeschoteld waarin diverse muzes naar voren kwamen.
Dirk Visser, schrijver van het boekje ‘140 jaar vrij zinnig’ werd naar voren gehaald. Presentatrice Marianne Hengeveld draaide voor de gelegenheid de rollen om en onderwierp de van huisuit doopsgezinde journalist Visser zelf aan een spervuur van vragen. Wat zijn beeld van de NPB was voordat hij aan de interviews begon, wilde ze weten. Dirk Visser gaf aan dat het beeld vrij bescheiden was, een licht vergrijzende geloofsgemeenschap, waarover hij in zijn periode als journalist voor het ANP van 1979 tot 2005 weinig had geschreven; slechts vijftien keer was de naam NPB in een stukje gevallen in die tijd. Of dat beeld was bijgesteld, wilde Marianne Hengeveld weten. Dirk Visser gaf aan dat het beeld verder was ingevuld van een groep die geen druk van bovenaf wenst en die in de huidige kerkelijke wereld meer dan nodig is, ‘omdat de verrechtsing in de grote kerken toeneemt’. ‘Ik vind het als doopsgezinde van belang dat er vrijheid van denken bestaat; die vrijheid moet blijven’, aldus Dirk Visser.
Visser merkte verder op de indruk te hebben dat de bezinning in vrijzinnige kring sterk op zichzelf is gericht. De maatschappij-analyse raakt daardoor wel eens iets buiten beeld. Iemand in de bundel zei het ongeveer als volgt: ‘De euro wordt belaagd. Wilders is een bedreiging. Obama krijgt met rechtse oppositie te maken. En wij gaan op de grond liggen en over wellness nadenken’.
Hij sloeg met zijn opmerking een mooie brug naar de uitreiking van de publieksprijs van de tentoonstelling ‘Vrijheid en gebondenheid’. Hans Klokke, oud-secretaris en voorzitter van de selectiecommissie, vertelde dat circa dertig mensen kunstwerken hebben ingestuurd in het kader van de wedstrijd ‘Vrijheid en gebondenheid’. De zeer diverse ontwerpen zijn meer dan een maand te bezichtigen geweest in de Woudkapel in Bilthoven. Ruim honderd mensen hebben een stem uitgebracht; drie ontwerpen eindigden met evenveel punten, waarop het bureau besloten heeft de prijs toe te kennen aan Maaia Siepel die met diverse technieken de mensenrechten aan de orde stelde in Tibet en China. Juist vanwege haar engagement ging zij met de prijs strijken.
Marianne Hengeveld presenteerde vervolgens diverse materialen. Het begon met materiaal van het jeugdproject ‘Vrij en Vrijzinnig’, dat op 5 mei in Wageningen is gestart. In een rugzak waren diverse materialen opgenomen, waarbij Marianne in het programma met name de vraagkaarten naar voren bracht, omdat het stellen van dergelijke vragen typerend is voor de vrijzinnigheid. ‘Liefde is een gevolg van vrijheid, zegt Erich Fromm, en niet van dominantie. Betekent het ook dat je elkaar volledig vrij kunt laten in een relatie?’ En: ‘Een drugsverslaafde pleegt een misdrijf en zegt: Ik kan er niets aan doen, ik ben ziek. Is dat zo?’ In de rugzak ook een filmpje over jongeren. Eén van hen, een zeventienjarige zegt over de vrijzinnigheid: ‘Alles is bespreekbaar, behalve het idee dat je geen respect zou hebben voor een ander’.
Bij de diverse materialen die gepresenteerd werden hoorde ook een kaart met een fietsroute langs diverse vrijzinnige plaatsen en godshuizen in de provincie Utrecht, min of meer de bakermat van de vrijzinnigheid. En een waaier met de tientallen ontmoetingsplaatsen voor zinzoekers die de vrijzinnigheid in Nederland heeft. De algemeen-secretaris ds. Wies Houweling markeerde vervolgens de oprichting van de Stichting ter Bescherming van Vrijzinnige Vogels. De stichting wil het uitdragen van vrijzinnig erfgoed bevorderen.Het gaat daarbij meer om creatieve uitingen dan om nieuwe afdelingen op te zetten, de NPB zoekt het niet in de eigen organisatie; het is altijd een kleine groepering geweest. In de hoogtijdagen had men 22.000 leden, vertelde Houweling, tegenwoordig 5.000 leden.
’s Middags werd de muziekbundel ‘Een duif, een merel en een mus’ gepresenteerd en de feestelijkheden werden afgesloten met een forumgesprek over de toekomst van niet-kerkelijk gebonden vrijzinnigen.
Er waren diverse gasten aanwezig, waaronder verwante kerken en stromingen. Namens de Doopsgezinde Sociëteit was Henk Stenvers er; namens de Remonstrantse Broederschap kwam Tom Mikkes op het podium. De voorzitter van de NPB Kees Mosselman heette ook de vertegenwoordiging van de Raad van Kerken hartelijk welkom. Zoals bekend is er discussie tussen de Raad en de NPB over de mogelijkheden om zich als NPB aan te sluiten bij de georganiseerde oecumenische beweging. De Raad stelt de NPB voor om een aanvraag als associé te overwegen, nadat eerder een aanvraag als lid is afgewezen. In de wandelgangen werd verschillend over die optie gedacht.
Foto’s:
Dirk Visser
Vogels als versiering in de zaal
Kees Mosselman