Christenen in het Midden-Oosten hebben zelf hun geschiedenis op papier gezet. Daarom geeft de bundel een dieper inzicht dan een andere kerkgeschiedenis. Dat vindt dr Jan Slomp, oud-lid van de Werkgroep Midden-Oosten /Palestina en Israël van de Sectie Internationale Zaken van de Raad van Kerken. Hij stuurde de Raad een korte beschrijving van de uitgave. Hij schrijft:
Onder auspiciën van de MECC, de Raad van Kerken in het Midden-Oosten verscheen onder redactie van Dr Habib Badr e.a., een zeer rijk gevariëerde geschiedenis van het christendom in het deel van de wereld waarin deze godsdienst is ontstaan. Het gaat dus om veel meer dan een kerkgeschiedenis.
Vierenveertig specialisten, onder hen drie vrouwen en tien daartoe uitgenodigde westerse geleerden, schreven samen vanuit het oecumenisch perspectief van de MECC. Daarin participeren vier kerkelijke families participeren namelijk de Grieks/Byzantijns orthodoxe, oriëntaals orthodoxe, rooms-katholieke en protestantse.
Werden de verschillen tussen de kerkelijke tradities tijdens de Ottomaanse overheersing benadrukt, de hedendaagse gezamenlijke uitdagingen brengen de kerken juist bijeen. Die uitdagingen, ondermeer de opkomst van islamisme en zionisme, recente oorlogen en verlies aan invloed in de samenleving, veroorzaken toenemende emigratie naar het Westen.
Opvallend zijn ook pogingen om dogmatische tegenstellingen over christologische uitspraken van het concilie van Chalcedon van 451 te overwinnen zoals in een gezamenlijke verklaring in juni 1989 in het Anba Bishoy klooster in Egypte. De gevolgen van kruistochten worden vanuit westers en oosters-christelijk perspectief beschreven. De grote bijdrage van kloosters aan het bewaren en doorgeven van het christelijk erfgoed ontvangt aandacht. Ook worden de negatieve en positieve gevolgen van westerse, rooms-katholieke en protestantse, zendingen in het MO eerlijk besproken.
Zeer veel aandacht wordt besteed aan de positie van de christenen onder diverse moslimrijken. Het meest kenmerkende van het hele boek is wel dat alle kerken van binnenuit door eigen historici worden beschreven.
De Kopten krijgen de meeste aandacht (137 blz), gevolgd door onder meer Armeense-, Maronitische-, Syrische-, Nubische- en Ethiopische kerken. Ook de deelname van de christenen aan de omringende islamitische cultuur en aan de Arabische renaissance worden behandeld.
Het boek is sober geïllustreerd en bevat een uitgebreide bibliografie en een register. De 6000 exemplaren van de eerste Arabische editie vlogen weg. De verkoop van de Engelse editie komt op gang. Binnen de Nederlandse kerken zal er zeker belangstelling zijn voor dit standaardwerk, omdat de Raad van Kerken in Nederland reeds ruim 25 jaar intensieve contacten onderhoudt met de MECC. Ik herinner aan wederzijde bezoeken en een drietal gezamenlijke studieconferenties over de plaats van Israël in de theologie.
Tot slot de titel en de bestelgegevens. Middle East Council of Churches, Christianity A History in the Middle East, Libanon, Beirut, 2005, MECC Studies & Research Program, 933 blz, €60, plus porto, Besteladres: www.arabwestreport.info