‘Mensen nemen je serieus als je je eigen geloof serieus neemt’. Dat bracht prof. dr. Henk Vroom, voorzitter van de beraadgroep Interreligieuze Ontmoeting van de Raad van Kerken naar voren bij de presentatie van het boek ‘Verder dan dialoog’ in Utrecht op 25 juni.
Vroom legde uit dat het niet serieus nemen van je eigen geloofstraditie uiteindelijk als een boemerang in het gesprek werkt. ‘Omdat je je eigen geloofstraditie ontkent, denkt de ander dat ook hij de eigen traditie moet ontkennen’. En dat blokkeert de dialoog.
Hij stelde dat de dialoog verder moet gaan dan het uitwisselen van enkele wederwaardigheden. Vroom noemde dat een toeristische invalshoek. In een echte dialoog gaat het van kennismaking via verschillende fasen tot het leren kennen van de belangen van de ander en het beoordelen daarvan. De Amsterdamse hoogleraar voerde de term ‘identiteitscrisis’ in voor een ieder die de dialoog niet echt durft aan te gaan. Je mag de ander lastige vragen stellen en omgekeerd mag de ander dat bij jou doen. Dan komt ook de westerse cultuur ter discussie te staan, bijvoorbeeld als het gaat over het individualisme of het ongebreideld gebruik van de auto.
Mohamed Sini, voorzitter van Islam en Burgerschap, benadrukte dat de relatie tussen kerk en moskee in Nederland op dit moment niet gelijkwaardig is. Er is relatief nog weinig kader in de moskee. Initiatieven voor ontmoeting gaan eigenlijk altijd uit van de kerk. Hij vond dat de moskeebesturen en de imams hierin hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Ondertussen moedigde hij de kerken aan vooral door te gaan met het zoeken van het gesprek.
Dr. Manuela Kalsky, directeur van het Dominicaans studiecentrum, werd ondervraagd over haar nieuwe boek getiteld: ‘Wij-land’, dat de ondertitel meekreeg ‘voorbij de bindingsangst’. Zij voert voor de overheid een project uit waarin de nieuwe identiteit van Nederlanders wordt gezocht. Volgens Kalsky ligt die in de acceptatie van de veelheid. ‘Je kunt je niet terugtrekken op je eigen erf en je eigen verleden. Dat is met de rug naar de toekomst gaan staan’. Ze relativeerde het begrip eenheid: ‘Eenheid suggereert insluitend te zijn, maar het is eigenlijk een heel gewelddadig concept, omdat het de mensen uitsluit die daar niet bij horen. We doen er wijs aan daarom van het concept eenheid naar het concept van veelheid uit te wijken’.
Drs. Mirjam Sterk, theologe en CDA-woordvoerster voor integratie, kreeg vervolgens het eerste exemplaar overhandigd van de bundel ‘Verder dan de dialoog’. Peter Verhoef, preses van de Protestantse Kerk overhandigde het haar. Zij ging onder meer in op het begrip ‘burgerschap’. Volgens haar heeft Nederland daarin een achterstand. Het begrip heeft inmiddels een plek gekregen bij de nationalisatieceremonie, het krijgt een plek in het onderwijs en als het aan Mirjam Sterk ligt komt het ook terug bij de invulling van het ouderschap.
Fotobijschriften:
Boven: Manuela Kalsky
Vervolgens: Mohamed Sini
Vervolgens: Peter Verhoef en Mirjam Sterk
Tenslotte: Henk Vroom