De algemeen secretaris van de Wereldraad van Kerken, dr. Sam Kobia, hield de meditatie tijdens de openingsviering van de conferentie voor het veertigjarig bestaan van het Programme to Combat Racism op 14 juni in de Maartenskerk te Doorn.
Daarbij was de bijbelse gelijkenis van de barmhartige Samaritaan (Lucas 10 vers 25 t/m 37) zijn uitgangspunt. Aan de hand van deze gelijkenis breidde dr. Kobia het begrip verantwoordelijkheid uit van een verantwoordelijkheid voor mensen in je directe omgeving tot wereldwijde verantwoordelijkheid voor vreemdelingen. “Je naaste buren en de vreemdeling zijn aan elkaar gelijk”, merkte Kobia op. “Met de vreemdeling delen we niet alleen een glas water en stuk brood, maar het door God gegeven avontuur van het leven zelf, en we leven tot Gods eer. Als we dat ontdekken, merken we niet alleen op wie onze naasten zijn, maar ook wie wij zelf zijn”.
Gastvrijheid
“Het ‘ultieme immigratiehandboek’, de bijbel, is nog steeds actueel”, stelde dr. Kobia vast. Omdat Christus ons ertoe oproept een naaste te zijn voor iedereen, zonder uitzondering, is het duidelijk dat “racisme een zonde is tegen God, Hij die de kleur en het ras van al zijn schepselen heeft bepaald”.
“Voor kerken en christenen in Nederland en in de rest van de wereld is het niet gemakkelijk om op te komen voor vreemdelingen in ons midden of om in een steeds moeilijker maatschappelijk klimaat hun belangen aanhangig te maken bij de regering”, aldus dr. Kobia. Wat het moeilijker en zelfs verwarrend kan maken is dat de samenleving niet ophoudt bij de kerkmuren. De tegenstand tegen de aanvaarding van vluchtelingen, die vaak een andere huidskleur hebben en tot een ander ras behoren, speelt zich ook af binnen geloofsgemeenschappen.
Daarom riep Sam Kobia de aanwezigen ertoe op om te leven naar de woorden uit de Brief aan de Hebreeën: “Houd de onderlinge liefde in stand en houd de gastvrijheid in ere, want zo hebben sommigen zonder het te weten engelen ontvangen.” (Hebreeën 13 vers 1 en 2, Nieuwe Bijbelvertaling).
In de liturgie stond aan de ene kant de tijd van de slavernij centraal, waarbij Afrikanen als minder dan mensen werden behandeld. Aan de andere kant werd het verdwijnen van de apartheid in Afrika met blijdschap herdacht. Het lied ‘Lord, bless Afrika’ – ‘God, zegen Afrika’ – sloot hierbij aan. Na de dienst vond in een bijgebouw van de Maartenskerk een receptie plaats.
Klaas van der Kamp, algemeen secretaris van de Raad van Kerken in Nederland, merkte hier op dat het ook voor Nederland van belang is dat de conferentie wordt gehouden. In Nederland komen immers ieder jaar meer dan 4.000 klachten binnen over racisme en neemt het gevoel toe dat het racisme verergert.
Verontrustend
Arie van der Plas, programmamanager van Kerk in Actie, memoreerde dat Bert Boer tijdens zijn leven altijd een belangrijke rol heeft gespeeld in het Programme to Combat Racism, dat nu veertig jaar bestaat. “Als hij er nog was geweest, had hij mij met open handen verwelkomd”, zei Sam Kobia. “Goed dat zijn vrouw Veronica hier is. Het meest controversiële aan het Programme to Combat Racism was dat er in Nederland een speciaal fonds werd opgericht waaraan kerkleden een bijdrage konden leveren. Bert Boer was hier nauw bij betrokken, en we zijn ook hier zeer dankbaar voor.
Ik ben geschrokken van de cijfers die Klaas van der Kamp noemde. Ook de opkomst van partijen die zich bij de Europese Verkiezingen in Nederland tegen migranten keerden, vind ik verontrustend. Ik hoop dat de conferentie nieuwe vormen van racisme zal benoemen.”
Arie van der Plas stelde vaste dat tijdens de vergadering van de Wereldraad in Porto Alegre in 2006 vooruitgang was geboekt in het bestrijden van racisme binnen de kerken door een besluit dat werd genomen voor rechtvaardige en inclusieve geloofsgemeenschappen. Dit was een voorbeeld voor anderen”, merkte hij op. “Binnen de kerken werd verandering bewerkstelligd, maar er is nog veel werk te verzetten”.
De internationale conferentie van het programma tegen racisme van de Wereldraad van Kerken in Doorn duurt van 14 tot 17 juni. Deze conferentie zal op 17 juni worden afgesloten met een slotverklaring en een slotviering in besloten kring. Kerk in Actie is betrokken bij de uitvoering van het Programme to Combat Racism van de Wereldraad van Kerken.
Foto boven: Dr. Sam Kobia tijdens de meditatie in de Maartenskerk te Doorn.
Foto beneden: Ds. Klaas van der Kamp met kaarsen van hoop voor hem aangestoken door conferentiegangers.