‘Als God daar is waar mensen lijden, waar willen wij dan staan?’ Het waren de enige Nederlandstalige woorden die in de liturgie klonken ter afsluiting van de internationale anti-racisme-conferentie. De bijeenkomst
vond plaats in de kapel van Hydepark in Doorn.
John van Tilborg, directeur van Inlia en deelnemer aan de conferentie, sprak de woorden uit tijdens een zogenaamde ‘homilie in beelden’. Mensen van diverse continenten spraken een wens uit. Een beamer projecteerde ondertussen beelden van vogels op de muur. Onder het motto van Jezus ‘let op de vogels, hoe zij vliegen…’ vertelden deelnemers over hun hoop voor de toekomst.
‘Als ik naar de vogels kijk, dan hoop ik dat onze zwarte kinderen, onze zwarte vrouwen en onze zwarte mannen en allen die slachtoffer zijn van onrecht en verdrukking solidariteit ervaren’, zei ds. Antonio Olimpio de San’Ana uit Brazilië. ‘Als ik naar de vogels kijk, hoop ik dat het geweld tegen 250 miljoen Dalits en tegen vrouwen in Azië beëindigd wordt. En dat christenen en moslims van Dalit-origine niet meer gediscrimineerd worden omwille van hun religie’, aldus mevrouw Rama Devi Hansraj uit India.
Slotverklaring
Voor de dienst was de vergadering vanuit zo’n vijftig landen nog behoorlijk onderling in de weer om een slotverklaring op te stellen. Over de positieve strekking was men het snel eens: ‘Onze roeping als christelijke gemeenschappen is het beoefenen van een theologie van solidariteit en gastvrijheid…’. En met enig gevoel voor dramatiek – of is dat oneerbiedig? – stelt men: ‘We geloven dat God zegt: Genoeg is Genoeg!’.
Vaak is de discussie om tot een tekst te komen net zo onthullend als het eindresultaat. Zo ook nu. Lange tijd werd gesproken over de vraag of er sprake is van een ‘kairos-moment’. Een kairos-moment wil zeggen dat een moment het speciale moment is waarop God wil dat mensen een keus maken.
Aan de ene kant waren er mensen die verwezen naar het kairos-moment zoals het een rol heeft gespeeld in de afschaffing van de apartheid. Aan de andere kant waren er de mensen die de taal iets te gezwollen vonden en liever zouden spreken over een keus voor gerechtigheid wat kan leiden tot een kairos-moment; zo’n status ken je vaak achteraf toe. Bij handopsteking bleek dat een royale meerderheid in de traditie van de PCR te kiezen voor het stevige taalgebruik van ‘kairos’, daarmee ook doelend op de verbondenheid van het thema van uitsluiting met de nieuwe risico’s die ontstaan door onder meer de economische recessie en het klimaatvraagstuk.
Palestijnse gebieden
Een ander item vormde de situatie van de Palestijnen in Israël en de Palestijnse gebieden. Er was eenstemmigheid over het feit dat de Palestijnen, net als de Roma en migranten en Dalits, gediscrimineerd worden en te maken hebben met uitsluiting. De vraag was echter of je zo stellig mocht zijn om zionisme op één lijn te stellen met racisme. Uiteindelijk werd er gekozen voor een heldere stellingname zonder tot een enkele oneliner rond zionisme over te gaan. Mevr. Nora Carmi, verwoordde het in de slotviering als volgt: ‘Als ik naar de vogels kijk, hoop ik dat het Palestijnse volk bevrijd wordt van een oppressieve bezetting zodat zij ook, als kinderen van God, vrij kunnen leven in waardigheid in een land dat heilig mag heten als er een klein beetje vrede is voor een ieder’. In het Arabisch citeerde ze vervolgens een tekst uit Matteüs 5,9.
Nog even bij de viering blijvend: De viering werd begonnen met vertegenwoordigers van verschillende tradities die een kaars aanstaken. Ze lieten daarna een symbool zien waarin de vragen van uitsluiting zich zouden kunnen samenballen. De Palestijnse Nora Carmi toonde een olijftak met vruchten. John van Tilborg ontlokte even een glimlach op het gezicht van hare majesteit koningin Beatrix, toen hij een Nederlands paspoort omhoog hield.
Meer informatie
Wie nog een impressie wil opsnuiven van de bijeenkomst, kan RTL-Boulevard raadplegen op internet. Zij maakten een reportage over het koninklijk bezoek en ze laten Michael Blair aan het woord, een vertegenwoordiger vanuit Canada. De verkondiging van voorzitter ds. Deenabandhu Manchale is bij de teksten te vinden links op de pagina ‘No to racism’. Daar is ook de slotverklaring na te lezen.
Foto’s:
1. Voorzitter Henk van Hout van de Raad en Deenabandhu Manchale kijken toe terwijl Nora Carmi de koningin een herinnering geeft aan Jeruzalem (foto: Jaap de Jager)
2. De drie organisatoren tijdens een persconferentie; v.l.n.r. Geesje Werkman (Kerkinactie), Ineke Bakker (Oikos) en Deenabandhu Manchale (voorzitter uit India).
3. De koningin zoekt haar plaats in de kapel van Hydepark (foto: IKON)
4. Herstelwerkzaamheden na vertrek van de koningin; de Protestantse Kerk had voor de gelegenheid twee vlaggen in top, de eigen vlag en de driekleur. Na afloop kon het aantal vlaggemasten weer teruggebracht worden naar één.