Eenzaamheid en zingeving. Dat zijn twee beleidsprioriteiten voor het Leger des Heils in Nederland de komende jaren. De thema’s kwamen naar voren bij het bezoek van een delegatie van de Raad van Kerken bij het hoofdkwartier van het Leger des Heils in Almere.
Het gesprek vond plaats op de zesde verdieping van een hoog kantorencomplex van het Leger. Er hangen enkele foto’s aan de wand, waaronder een portret van majoor Bosshardt. De landelijk bekende heilsofficier werd op 94-jarige leeftijd in 2007 ‘bevorderd tot heerlijkheid’, zoals het in legertermen heet. Het gebouw is royaal, maar hier is dan ook niet alleen het hoofdkantoor van de kerk gehuisvest, maar ook het maatschappelijk werk. Op de begane grond kan de bezoeker uitgebreide vitrines zien met speldjes, liederenboekjes, kleding en andere typerende attributen die in een museum als het Catharijne convent niet zouden misstaan.
Het gesprek van de Raadsleden en de Legerleiding ging over de verwachtingen over en weer. De gedachtewisseling kwam al gauw op de secularisatie. Met de ontkerkelijking zijn de vragen naar zingeving in de samenleving gegroeid. Het Leger des Heils geeft prioriteit aan de thematiek de komende jaren. ‘We want to save souls’, vertelde kolonel Piet Dijkstra, chef-secretaris. Hij is één van de vier gesprekspartners vanuit het Leger, naast zijn vrouw Annelies Dijkstra, veldsecretaris, majoor Jeanne van Hal, die is afgevaardigd vanuit het Leger naar de Raad van Kerken, en Commissioner Roy Frans, de leider van het Leger des Heils in Nederland en Tsjechië. ‘De economische crisis is in zekere zin een crisis van de gulzigheid’, zei Roy Frans. Op een bepaalde manier maakt het de bijbelse boodschap opnieuw actueel.
Internationaal
Het Leger des Heils kent een organisatie vergelijkbaar met de hiërarchie bij defensie. En als weinig andere kerken is het Leger sterk internationaal georiënteerd. De Raad van Kerken in Nederland merkte het recent, doordat de afgevaardigde Lt. Kolonel Hans van Vliet met zijn vrouw werd overgeplaatst vanuit Nederland naar Nieuw-Guinea. Majoor Jeanne van Hal, de nieuwe afgevaardigde naar de Raad van Kerken, heeft acht jaar in Londen bij het internationaal hoofdkwartier gewerkt. En de algehele leiding in Nederland berust bij Roy Frans, geboren op Timor (Indonesië) en met een staat van dienst die hem langs vele landen en continenten leidt, onder meer langs Sri Lanka, Bangla Desh, Australië en Engeland. Nederland is als land gekoppeld aan Tsjechië, zodat mensen die hier ingezet worden tegelijk een verantwoordelijkheid dragen in het voormalige Oostblok-land.
Het Leger des Heils heeft een grote organisatie. Er werken zo’n 6000 mensen. De stichting Welzijn en Gezondheid is het grootste. In Nederland zijn 73 plaatselijke afdelingen. Er staan zo’n 5000 heilssoldaten geregistreerd. Het aantal bezoekers van de samenkomsten van het Leger is groter. Het Leger is niet dogmatisch. Men kent geen formele sacramenten. De basis van het geloven wordt samengevat in tien leerstellingen. De bijeenkomsten bestaan uit een appelerend woord en er wordt veel gezongen. Nog in 2007 verscheen er een nieuwe liederenbundel van het Leger. Daarin staan oude vertrouwde en makkelijk mee te zingen liederen naast nieuwe teksten en melodieën.
Vitalisering
Het Leger werkt aan een reorganisatie. Vitalisering is de leidende gedachte. Daarbij komen ook zaken aan de orde als leiderschap en financiën. In het gesprek van de Raad van Kerken met de vertegenwoordigers van het Leger des Heils kwam verder de oecumene in andere landen naar voren. Roy Frans sprak zijn waardering uit voor de breedte van het oecumenische forum in Nederland. Er zijn ook landen, zoals zijn geboorteland Indonesië, waar de Rooms-Katholieke Kerk en het Leger des Heils niet samen participeren in de Raad van Kerken. Versnippering verzwakt er het geluid van de kerken in de samenleving en het onderlinge geloofsappel vermindert.
Het Leger des Heils is in Nederland volop lid van de Raad en ook van andere afstemmingsorganen. Dat geldt ook op het terrein van dat andere beleidspunt: de eenzaamheid. Het Leger des Heils doet mee in de coaliteit van de Stichting Erbij, dat zich toelegt op het bespreekbaar maken van de eenzaamheid in Nederland.
Foto boven: Jeanne van Hal
Foto midden: Roy Frans
Foto onder: tientallen lepeltjes van het Leger, één van de ‘reliquieën’ beneden in de hal.