De Evangelische Broedergemeenten in Nederland, één van de lidkerken van de Raad van Kerken, heeft een tentoonstelling ingericht waar men het erfgoed van de Broedergemeente kan bekijken. Het gaat om een expositie met de titel ‘Erfgoed van de Broedergemeente: van Hus tot heden’. Te zien in Zeist van 19 april tot 19 september.
De tentoonstelling geeft een overzicht van 550 jaar kerkgeschiedenis. Nadat Johannes Hus in 1415 op de brandstapel sterft voor zijn kritiek op de misstanden in de kerk, vormen geestverwanten in 1457 een leefgemeenschap naar oudchristelijk model in het Boheemse plaatsje Kunvald. Het is het begin van de Unitas Fratrum; de Broedergemeente.
De broeders en zusters en hun gezinnen volgen leefregels die zij op de bijbel baseren. Maar de heersende kerk erkent hen niet. In het katholieke Habsburgse rijk worden zij vervolgd.
De laatste bisschop van de Tsjechische tak, Jan Amos Comenius, zoekt met een groep geloofsgenoten hun toevlucht in Polen. Achterblijvers koesteren hun geloof en traditie, literatuur en liederen, onderwijs en omgangsvormen in eigen kring en in het verborgene. Comenius zet zich zijn leven lang in voor verdraagzaamheid en godsdienstvrijheid in Moravië en Bohemen.
In 1722 zoekt een groepje Moravische vluchtelingen asiel op het landgoed van de Lutherse graaf Nicolaus Ludwig von Zinzendorf. Zij brengen de tradities van de Unitas Fratrum met zich mee. Onder leiding van Zinzendorf ontstaat een nieuwe leefgemeenschap: Herrnhut; onder des Heren hoede.
De Unitas Fratrum komt opnieuw tot leven in de Hernieuwde Unitas Fratrum. In Herrnhut vormen wonen, werken en geloven een eenheid. De broeders en zusters zien het leven als liturgie, als eerbetoon aan God. Zij zetten zich in om het woord van God te verspreiden. Vijfentwintig jaar na het begin in Herrnhut zijn broeders en zusters actief in verschillende landen in Europa, maar ook in Zuid Afrika, Noord en Zuid Amerika en het Caribische gebied. Zij voelen zich geroepen om te leven en te werken onder indianen, eskimo’s, khoi-khoi en plantageslaven.
In een wereldwijd netwerk ontstaan nederzettingen en zendingsposten met typische kenmerken die de levensopvattingen van de broeders en zusters weerspiegelen. Deze kenmerken zijn zo bijzonder dat plaatsing op de werelderfgoedlijst gewenst wordt.
Naast architectuur en bouwstijl speelt ook muziek een belangrijke rol in de kerkelijke cultuur van de Broedergemeente. In de zangdiensten, vieringen en bij belangrijke momenten in het leven staat het voorbeeld en de steun van Christus centraal. De viering van Pasen op het kerkhof en de Kerstdiensten met kaarsjes zijn wijd bekend.
Vanaf de achttiende eeuw sturen de zendelingen voorwerpen, verhalen, prenten en later foto’s die ons beelden geven van de inhoud van het zendingswerk: opvang van kinderen en wezen, gezondheidszorg en onderwijs om de kwaliteit van het bestaan te kunnen verbeteren. Dit werkt loopt door tot vandaag de dag.
De tentoonstelling ‘Erfgoed van de Broedergemeente; van Hus tot heden’ is te zien in expositieruimte Het Hernhutterhuis Zusterplein 20, 3703 CB Zeist van 19 april 2009 – 19 september 2009. Openingstijden: woensdag en zaterdag 13.00 – 16.00 uur en zondag 11.15 – 16.00 uur of op afspraak: 030-6922213.