Beperking van consumptie en beperking van het gebruik van televisie en internet leidt tot grotere waakzaamheid en vrijheid. ‘Men zal ontdekken, dat men vrijer ademhaalt, wanneer de dwang van luxe en overdaad doorbroken wordt’. Dat stellen de Nederlandse bisschoppen in hun Vastenbrief 2009, die op Aswoensdag is verschenen.
De bisschoppen staan in hun Vastenbrief stil bij de oorzaken van de financiële crisis. Zij noemen ondermeer de onvoldoende gecontroleerde geldstromen in het bankwezen, de speculatiedrift op de beurs en een gerichtheid op kortetermijnwinsten. Ook wijzen de bisschoppen op de enorme overconsumptie, deels gefinancierd met geleend geld. Toch staat de samenleving volgens de bisschoppen niet machteloos tegenover de financiële crisis. Overheden hebben daarbij een belangrijke verantwoordelijkheid. “Wereldwijd is er behoefte aan een maatschappelijke ordening die bij mensen vertrouwen wekt. Maar ook voor ieder persoonlijk geldt, dat we een eigen verantwoordelijkheid voor geld en goed hebben en de crisis is ook een gelegenheid om ons op ons eigen handelen te bezinnen”, aldus de bisschoppen.
Sociale waarde
De bisschoppen wijzen op de sociale waarde die geld en bezit hebben. De verdeling van geld en goed is een kwestie van gerechtigheid, ook wereldwijd. De bisschoppen: “Ook in een tijd van crisis vraagt dat in het bijzonder om aandacht voor en solidariteit met die delen van de wereld waar mensen al zo lang lijden onder armoede en ook nu het zwaarst beproefd worden. We leven niet alleen en we leven niet voor onszelf alleen. De Heer roept ons, ook als samenleving, in Zijn Naam zorg te dragen voor onze naaste. Zo zijn wij geen eigenaren, maar beheerders van de goederen, die wij bezitten”.
Zekerheid
De Nederlandse bisschoppen constateren dat er in het rijke Noorden meer geld dan ooit wordt uitgegeven aan verzekeringen. Daaruit blijkt een verlangen naar zekerheid, zo menen de bisschoppen. “Maar verhullen we misschien niet juist ook angst voor onzekerheid? Geld belooft veiligheid, maar het kan die niet bieden: hoe zou een dood iets ons absolute zekerheid en vertrouwen kunnen bieden?”
Waakzaam
Hoe in een tijd van crisis op een goede manier om te gaan met geld en goed? Dat is de centrale vraag in de bisschoppelijke Vastenbrief. De bisschoppen raden iedereen aan in deze Veertigdagentijd ook zelf te vasten. Dat kan door te minderen in het gebruik van eten en drinken, maar het is volgens de bisschoppen goed het vasten ook te betrekken op typische kenmerken van onze moderne tijd. Concreet noemen zij het koopgedrag of het gebruik van televisie en internet. De bisschoppen: “Men zal ontdekken, dat men vrijer ademhaalt, wanneer de dwang van luxe en overdaad doorbroken wordt. Reeds de alledaagse ervaring leert, dat vasten wakkerder, waakzamer maakt.”
Veertigdagentijd
Aswoensdag is voor de Rooms-katholieke Kerk een dag van vasten en gebed. De dag markeert het begin van de Veertigdagentijd, de voorbereidingstijd op het feest van Pasen. In deze periode worden gelovigen opgeroepen zich meer toe te leggen op gebed, vasten en de praktische ondersteuning van mensen in nood.
Voor het volledige document, Klik hier.