Vluchtelingenorganisaties fileren politieke partijprogramma’s voor 2021. Politieke partijen bieden zelden perspectief voor ongedocumenteerden in Nederland.
Met de verkiezingen van 2021 in het vooruitzicht komen twaalf organisaties gezamenlijk in actie voor uitgeprocedeerde asielzoekers, de zogenoemde ongedocumenteerden. Een groot deel van de zaken zit muurvast omdat de mogelijkheid ontbreekt om een persoonlijke oplossing-op-maat te bieden. Vaak zijn het schrijnende gevallen: mensen die al jaren geen kant meer op kunnen en waarbij sprake is van medische of psychische problematiek. Uit onderzoek van de partijprogramma’s blijkt dat de meeste politieke partijen niet de juiste prioriteiten hebben om de knelpunten rondom ongedocumenteerden op te lossen. Vandaag lanceren de samenwerkende organisaties een politieke barometer www.kiesvoorongedocumenteerden.nl, waar bezoekers de standpunten van de politieke partijen in één oogopslag kunnen bekijken en een actiemail kunnen versturen aan een partij naar keuze.
Problematiek
Met de actie willen de organisaties zichtbaar maken welke politieke partijen een toekomst willen bieden aan ongedocumenteerden. Bijvoorbeeld door het zorgen voor opvang en juridische en maatschappelijke begeleiding, door een studie mogelijk te maken, of door vreemdelingendetentie te beperken. Belangrijk voor deze organisaties is ook dat ongedocumenteerden weer perspectief zien, daarvoor zou statusverlening in schrijnende gevallen weer mogelijk moeten worden. Het gaat bijvoorbeeld om mensen die om medische redenen niet terug kunnen naar land van herkomst, of die hun identiteit en/of nationaliteit niet kunnen aantonen of staatloos zijn en daarom niet welkom zijn in land van herkomst. Ook zijn er mensen die hun leven niet zeker zijn bij terugkeer, bijvoorbeeld vanwege hun seksuele geaardheid of politieke standpunten.
Groot verschil tussen politieke partijen
Uit de programma´s blijkt dat er groot verschil is tussen de verschillende politieke partijen. Anne van Schaik, algemeen coördinator ASKV-Steunpunt Vluchtelingen: “Zo is het programma van de VVD ronduit schokkend te noemen. Zij willen niet alleen gemeentelijke opvang aan uitgeprocedeerde asielzoekers wettelijk verbieden, maar het voor vluchtelingen ook bijna onmogelijk maken om in Nederland asiel aan te vragen. Het CDA gaat iets minder ver, maar ook hiervan zijn we geschrokken. Het CDA wil bijvoorbeeld het niet meewerken aan terugkeer strafbaar stellen. Maar mensen kunnen vaak helemaal niet terug, omdat het land van herkomst ze niet terug wil nemen, of omdat ze bijvoorbeeld staatloos zijn.”
Rian Ederveen van Stichting LOS vult aan: “ChristenUnie, Denk, GroenLinks en D66 hebben wel het recht op opvang en begeleiding opgenomen in hun programma, en ook het herinvoeren van een oplossing voor schrijnende gevallen. Bij1 wil op de lange termijn zelfs de Koppelingswet afschaffen, waardoor ongedocumenteerden dezelfde rechten krijgen als Nederlanders. Verder is het heel teleurstellend dat PvdA, SP en Partij voor de Dieren nauwelijks iets zeggen over dit thema, behalve het recht op een vergunning voor gewortelde kinderen.”
Gezamenlijke actie
ASKV/Steunpunt Vluchtelingen, stichting LOS, SNDVU, Seguro, stichting ROS, Vluchtelingen in de Knel, Defence for Children, Dokters van de Wereld, Toevlucht, Vrouwen tegen Uitzetting, Op t Stee, en Pauluskerk Rotterdam vluchtelingenwerk zijn organisaties die opkomen voor ongedocumenteerden. Met de site www.kiesvoorongedocumenteerden.nl vragen de organisaties aandacht voor deze problemen en brengen zij de grootste knelpunten in het huidige beleid in kaart, afgezet tegen de standpunten van de landelijke politieke partijen. Bezoekers kunnen via de site mails naar deze partijen sturen om te zorgen voor meer draagvlak voor opvang en begeleiding voor ongedocumenteerden op hun politieke agenda te krijgen.
Beeld: deel tekening Annemarie van Ulden (Geloven voorbij grenzen, Oecumenische Bezinning 61)