Het verdriet van Brabant

De samenleving wordt hard getroffen door de coronapandemie. In juli van dit jaar heeft menigeen misschien even gehoopt dat het ergste voorbij was. Maar inmiddels lopen de besmettingscijfers weer snel op en wordt gesproken van een tweede golf. Als die golf doorzet komt de gezondheidszorg opnieuw voor een zware opgave te staan en zal de economie grote schade oplopen. Niemand wil een tweede lockdown. Zoals andere sectoren van de samenleving wordt het kerkelijk leven hard geraakt. Tijdens de eerste golf werd het fysieke kerkelijk leven bijna stil gelegd. Er kwamen online diensten voor in de plaats. Sommigen zagen er nieuwe kansen voor de kerk. De online diensten trokken immers nieuwe mensen. Anderen worstelen met de toekomst van het kerkelijk leven na corona. Zullen de mensen nog wel terugkomen als deze crisis voorbij is? Vermoedelijk zal dat mede afhangen van de wijze waarop kerken zich tijdens de pandemie manifesteren. Zolang de kerk maar een plek is waar mensen in liturgie, door pastorale nabijheid of diaconale hulp troost en hoop kunnen putten voor hun leven, zullen mensen de gemeenschap van de kerk blijven zoeken. Het is belangrijk om dat af en toe goed op te schrijven en te documenteren.

Twaalf woorden ter bemoediging

Leo Fijen, directeur van uitgeverij Adveniat, stelde een gedenkboek samen over de kerk in Noord-Brabant tijdens de eerste golf van de pandemie. De lijn van het boek wordt bepaald door twaalf woorden van bemoediging van bisschop dr. Gerard de Korte. Zij beslaan de periode van 13 maart, het begin van de lockdown, tot 29 juni 2020 als de deuren van de kerken weer een beetje open mogen. Het is de periode vanaf de veertigdagentijd via Pasen, Hemelvaart tot voorbij Pinksteren, de belangrijkste periode van het kerkelijk jaar. De woorden van bemoediging van bisschop De Korte zijn gelovige reflecties op de pandemie. Het vertrouwen op God is voor hem een bron van kracht en hoop die hij met de pastores en de gelovigen van zijn bisdom deelt. Moeilijke vragen gaat hij niet uit de weg. Hij neemt stelling tegen predikers die beweren dat de pandemie een straf is van God. Liever vertrouwt hij zich toe aan de liefdevolle en vergevende Vader de zijn twee armen, de Zoon en de Geest, uitstrekt naar de wereld. Ook schrijft hij over de consequenties van de pandemie waardoor we in onze vrijheid ingeperkt worden. Hoe kunnen we daar goed mee omgaan? In elke woord van bemoediging licht het geloof op: het geloof in de opstanding, de hemelvaart van de Heer, Pinksteren, feest van de Geest en van herschepping.

Getroffen, maar niet verslagen

Tussen deze woorden van bemoediging zijn nog andere draden geweven: ontroerende verhalen van pastoors uit de kerkdorpen over de pastorale zorg voor zieken en stervenden en van religieuzen die in korte tijd van veel medezusters en -broeders afscheid moesten nemen. Op 19 september werd in de kathedraal van Den Bosch een landelijke herdenkingsdienst gehouden voor 190 religieuzen die ten gevolge van de pandemie zijn overleden, waarvan 60 uit Noord-Brabant.

De pandemie heeft de Kerk in Brabant diep getroffen maar niet verslagen. Dit gedenkboek maakt dat goed duidelijk. Er is onmetelijk veel verdriet en soms wanhoop vanwege het verlies van dierbaren. Tegelijkertijd klinkt er in deze verhalen hoop en vertrouwen door op een liefdevolle God. Het boek is prachtig vormgegeven en voorzien van mooie kleurenfoto’s.