De Raad van Kerken heeft drs. Geert van Dartel woensdag 11 december 2019 als zijn nieuwe voorzitter gekozen. Van Dartel is de opvolger van Dirk Gudde die in november zijn afscheid aankondigde.
Na zijn verkiezing dankte Van Dartel de Raad voor het in hem gestelde vertrouwen. ’Ik heb veel voorzitters van de Raad meegemaakt die mij lieten zien hoe het moet, maar ik heb nooit gedacht zelf tot deze verantwoordelijkheid te worden geroepen.’ Van Dartel vertelde als het gaat om bestuurlijke functies altijd secretaris te zijn geweest. ‘Ik zie het voorzitterschap als een grote uitdaging en verheug me op goede samenwerking met de algemeen-secretaris van de Raad, Christien Crouwel.’ Van Dartel ziet het als zijn belangrijkste opdracht om de samenspraak van de kerken in Nederland te versterken. ‘Ik zing zelf graag in een koor en daar is ieders bijdrage, elke stem, van groot belang. Datzelfde geldt ook voor de Raad, waar elke stem gehoord moet worden. Met uw en Gods hulp wil ik daar voor staan’, aldus Van Dartel.
De nieuwe voorzitter is vanuit zijn rooms-katholieke achtergrond gepokt en gemazeld in de oecumene en kent de Raad van Kerken goed. Voor het Rooms-Katholiek Kerkgenootschap is hij al jaren één van de drie afgevaardigden in de Raad. Momenteel is Geert van Dartel (1956) secretaris/directeur van de Katholieke Vereniging voor Oecumene. Hij studeerde theologie in Nijmegen en economie en oecumene in Zagreb. Ook is hij bestuurslid van het Nederlands Bijbelgenootschap en van het Instituut voor Oosters Christendom in Nijmegen. Tevens doceert Van Dartel aan diverse priesteropleidingen.
Er stond meer op de agenda van deze 432ste vergadering van de Raad van Kerken. Voordat de nieuwe voorzitter verkozen werd sprak de Raad uitvoerig over de vraag of kerken een functie kunnen hebben bij het bestrijden van mensenhandel. Directeur Tamme de Leur, van de Stichting voor Integrale Aanpak van Mensenhandel (SIVAM) schetste de Raad de omvang van mensenhandel, ook in Nederland. In ons land kennen we het probleem door de loverboys en de arbeidsuitbuiting van illegale immigranten, maar in Nederland is ook sprake van ‘gedwongen’ bedelen, criminaliteit onder dwang en illegale adoptie. In Nederland wordt het aantal slachtoffers op ruim 6000 per jaar geschat, terwijl politie en hulpverleners er maar in slagen om rond de 1200 slachtoffers per jaar te bereiken en te helpen. ‘De stem van gelovige mensen in Nederland zou best iets steviger mogen bij het aanpakken van deze problematiek,’ aldus De Leur. Hij legde bij de Raad de vraag op tafel wat pastores en dominees doen met informatie uit vertrouwelijke gesprekken c.q. biecht-gesprekken die wijzen op een vorm van mensenhandel. Hét antwoord werd deze vergadering niet gegeven. Wel besloot de Raad in te gaan op de uitnodiging van De Leur om met een groepje mensen de komende maanden te inventariseren wat kerken zouden kunnen doen. ‘Want mensenhandel is niet alleen maar ver weg, het is ook lokaal en dichtbij ons. Als leden van de kerken het zouden herkennen en weten hoe ze mensenhandel in welke vorm dan ook moeten melden, zouden we al enorme stappen maken,’ aldus De Leur. Vicevoorzitter Kees Niewerth concludeerde aan het slot van de discussie dat de strijd tegen de slavernij ook in Nederland nog niet gestreden is, en dat het onderwerp mensenhandel terugkeert op de agenda van de Raad van Kerken. Doel is dat er een handreiking voor kerkelijke gemeenten en parochies komt die aangeeft wat kerken kunnen doen.
De afgevaardigden van de 18 lidkerken werd ook gevraagd om een oordeel over de eigen organisatie. Op tafel een voorstel om te streven naar verjonging van de verschillende beraad- en projectgroepen, om zo te komen tot een wat evenwichtiger leeftijdsopbouw. Geopperd werd om mensen die ouder zijn dan 70 jaar niet meer (opnieuw) te benoemen, maar in de discussie kwam al ras het woord leeftijdsdiscriminatie voorbij. Verschillende afgevaardigden wezen erop dat het zeer veel moeite kost om voor het werk dat niet gebeurt in de plaatselijke kerken mensen te vinden, laat staan jongeren. De Raadsleden begrepen de wens om aansluiting bij jongere mensen te zoeken, maar moesten concluderen dat het zeker in de kleinere kerkgenootschappen een haast onmogelijke taak is jongeren ‘met tijd’ voor bijvoorbeeld het werk van de Raad van Kerken te vinden. Het moderamen mag, gehoord de argumenten voor en tegen, opnieuw een afweging maken.
In de laatste Raadsvergadering van het jaar kijkt de Raad ook naar de financiën van de eigen organisatie. Scheidend penningmeester Jan Albert Visscher kon het ook dit jaar niet mooier maken dan het is, de inkomsten voor de Raad blijven achter bij de uitgaven, terwijl de afgelopen jaren al fors op de uitgaven is bezuinigd. Met een beroep op de reserves moet het ook in 2020 lukken, maar Visscher hoopt dat collectes binnen de kerken speciaal voor het werk van de Raad, financiële verlichting brengen.
Visscher wees op de paradox. We hebben vandaag over de problemen van de mensenhandel gesproken, zo vertelde hij. Als je als kerk moeten kiezen, collecteren voor het werk van de Raad of voor actie tegen mensenhandel, dan is dat moeilijk. Maar vergeet niet dat kerken hun eigen structuur overeind moeten houden, om gezamenlijk iets tegen de mensenhandel te kunnen doen.
Na afloop van de vergadering werd afscheid genomen van Raadsvoorzitter Dirk Gudde, van Jan Peter Schouten jarenlang voorzitter van de beraadgroep Interreligieuze ontmoeting, van penningmeester Jan Albert Visscher, en van priester Samoil Dogan die in de Raad de Syrisch Orthodoxe Kerk vertegenwoordigde.
Tekst en foto’s: Teun-Jan Tabak
Foto’s:
De nieuwe voorzitter van de raad Geert van Dartel (l) wordt door vicevoorzitter Kees Nieuwerth gefeliciteerd met zijn benoeming.
Pastor Samoil Dogan die deze 11e december in de kapel van Dijnselburg de liturgische opening van de Raadsvergadering verzorgde.