De ramadan is voor moslims een tijd van vasten, bezinning en samenzijn om zo de relatie met God en medemens te versterken. Vasten doe je niet alleen, dat doe je met elkaar. De vasten breken bij zonsondergang met de iftar-maaltijd doe je ook niet alleen. Moslims zoeken elkaar op en nodigen daarbij steeds vaker ook niet-moslims uit. Dat doen zij plaatselijk in hun eigen buurt én landelijk. Zo kwam het dat op maandagavond 13 mei 225 mensen bij elkaar waren in Juliana Plaza in Den Haag. Mensen van allerlei pluimage: minister, burgemeester en ambassadeurs en leden van diverse platforms als Geloven in Samenleven en Overleg Joden Christenen en Moslims. De organisatie lag in handen van de Turks-Nederlandse ondernemersvereniging HOTIAD en het CMO, Contactorgaan Moslims en Overheid. Deze derde nationale iftar was een bijzondere avond van samenzijn, contact, (nader) kennismaken en eenheid in verscheidenheid.
Verscheidenheid in eenheid
“Het thema van vanavond is eenheid in verscheidenheid. We hebben elkaar nodig om te werken aan eenheid, maar verscheidenheid is ook een groot goed”, zo opende avondvoorzitter Christien Crouwel (algemeen secretaris van de Raad van Kerken Nederland) de avond. “Die verscheidenheid weerspiegelt de oneindige veelzijdigheid van God, Allah, de Eeuwige die we tegelijkertijd de Ene noemen.” De aanslagen van de laatste maanden liggen iedereen nog vers in het geheugen en sprekers refereerden daar natuurlijk aan. Zo ook Pauline Krikke, burgemeester van Den Haag: “Dit is een moment van saamhorigheid en verbinding. De aanslagen waren een aanslag op ons allemaal. Bezoekers van moskeeën, kerken en synagogen zijn verontrust door de aanslagen. Den Haag staat voor de vrijheid te geloven wat je wilt, voor gelijkheid ongeacht religie, geslacht, geaardheid of politieke voorkeur. Vrede zit ook in alledaagse dingen zoals interesse hebben voor elkaar. Ik ben blij hier te zijn om met elkaar de iftar te vieren. Het is symbool van samen met elkaar leven in plaats van naast elkaar.”
Leven als een boom, vrij, en als een bos, gebroederlijk
“Vasten is in diverse wereldreligies zelfbeheersing en solidair zijn met medemens. Als beloning voor de inspanningen van het vasten vieren we de iftar. Met elkaar!”, aldus Hikmet Gürcüoglu, voorzitter van HOTIAD. “We zijn verheugd dit weer samen met het CMO te organiseren. We delen de toekomst van Nederland met nieuwe Nederlanders. We zijn te vinden in vele lagen van de samenleving: sport, cultuur, politiek, bedrijfsleven. We dragen bij aan de toekomst van dit land. We streven naar een land waar verscheidenheid groeit en bloeit. In de woorden van de dichter Nâzım Hikmet: Leven als een boom, alleen en vrij; en als een bos in broederschap, dit verlangen is het onze.”
Niemand past in één hokje
Wouter Koolmees, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, bekende als Rotterdammer en Feijenoordfan gejuicht te hebben bij de doelpunten van Ajax. “Niemand past in één hokje”, zo betoogde hij, “Sommigen doen dat wel voorkomen. Ook in het publieke debat. Je zag dat toen acteur Nasrdin Dchar voor kerst een foto van zichzelf in djellaba naast de kerstboom liet zien. Hij kreeg een stortvloed van kritiek van diverse kanten. Dit werd breed uitgemeten in de media. Er is weinig interesse voor het gelaagde verhaal. Het samenleven wordt op de proef gesteld door aanslagen, incidenten. Daar moeten we mee omgaan. Ik heb veel vertrouwen in de kracht van de samenleving. We hebben vrijheid zelf richting te geven aan ons leven. Nieuwkomers veranderen onze samenleving al eeuwenlang.” Koolmees sloot eveneens af met een citaat, van Spinoza die ook een nieuwkomer was: “Ween niet. Wees niet verontwaardigd. Begrijp!”.
Steun
“Het is me een groot genoegen om hier te zijn”, zo sprak kersverse voorzitter van het CMO, Muhsin Goktas de genodigden toe. “Een ieder bidt en vast op de eigen manier. Dat wij hier bij elkaar komen is ook een vorm van gebed. In alle verscheidenheid vormen we een eenheid. We geloven allemaal in gerechtigheid en deugden.” Goktas vertelde over het CMO dat op een gezonde afstand van de politiek zichzelf opnieuw wil positioneren. “We hechten aan de scheiding van kerk en staat. Het CMO maakt zich sterk voor de moslimpraktijk in de publieke ruimte, de Nederlandse imamopleiding, de maatschappelijke beeldvorming rond moslims. We stuiten echter op de grenzen van het organiserend vermogen van Nederlandse moslims. Dat u hier bent steunt ons in deze uitdaging.”
Bij elkaar komen helpt
De genodigden kwamen uit een rijke schakering van religies, levensbeschouwingen, maatschappelijke organisaties, politici, ambtenaren en ambassadeurs. Onder hen de ambassadeurs van Sri Lanka en Nieuw Zeeland, onlangs zo hard getroffen door aanslagen, en van Oezbekistan. Adam Sadiq van Sri Lanka ging in op de betekenis van islam: vrede. “Islam heeft niets te maken met aanslagen. Die zijn niet in naam van mijn religie gepleegd.” Lyndal Walker vertelde dat ook in Nieuw Zeeland moslims bij elkaar komen. Na de aanslagen en nu tijdens de Ramadan: “Bij elkaar komen helpt in het genezingsproces.” Zij noemde de solidariteit vanuit Nederland na de aanslagen overweldigend.
Vasten gebroken
Natuurlijk was er bij de Nationale Iftar tijd om elkaar te ontmoeten en te spreken. Na de toespraken gingen de aanwezigen met elkaar aan tafels in gesprek. Onder andere over de vraag: wat zorgt ervoor dat een gemeenschap bij elkaar blijft? Waarna om 21.33 uur de vasten gebroken werd en een ieder zich aan de heerlijke maaltijd kon zetten. De gesprekken gingen vanzelfsprekend gewoon door want wat is er fijner dan samen te eten en mooie gesprekken te hebben.